Afganistan’ da devlet yönetimi açısından güçlü bir stratejiye ihtiyaç duyulmaktadır.
Etnik yapıların birbiri ile olan mücadelesi ülke mücadelesine dönüştürülerek kalkınma ve dışa bağlılık azaltılarak kendi yağı ile kavrulan ve kendi sorunlarını çözecek bir konsepte dönüşmesi için adım atılmalıdır.
Bu hususta Afganistan Yüksek Devlet Şurası adı altında bütün etnik yapıların siyasi liderleri bir arada ve eşit şekilde toplanmalıdır.
Afganistan Yüksek Devlet Şurası aynı zamanda geçici cumhurbaşkanı olarak görev yapacaktır.
Şura kararları oy birliği ile alınmalı ve alınan kararlara oylamadan sonra karşı çıkan her kim olursa olsun şerh düşülüp sükûneti ve devlet sistemini bozmaktan dolayı azledilmelidir.
Bütün etnik yapıların siyasi parti temsilcilerinin ortak bir kanaat ve ortak bir plan içerisinde yol alması başarılı bir şekilde ilerlemenin alternatiflerini sunacaktır.
Afganistan’ da Peştunlar, Tacikler, Hazaralar, Özbekler, Türkmenler, Nuristaniler, Kırgızlar, Peşeyiler, Beluçlar çoğunlukta olmak üzere dokuz büyük etnik yapıdan oluşan bir sosyal düzen mevcuttur.
Afganistan’ın geleceği için dokuz ışık teorisi olarak ele alınan her ışık bir etnik yapıyı temsil etmektedir.
Cumhurbaşkanı aynı zamanda Afganistan Yüksek Devlet Şurası başkanı olurken haricen küçük azınlıkların temsilciliğini de yürütecektir.
Her küçük azınlık grubun aynı zamanda kendilerini temsil eden Afganistan Yüksek Devlet Şurası başkanına bir danışman görevlisi bulunacak şekilde teşkilatlanma gerçekleşmelidir.
Entelektüel bir birikime sahip olan, güvenlik, diplomasi, kamu yönetimi, istihbarat, askeri strateji alanında güçlü olan bir lider etrafında toplanılmalıdır.
Her kesimi temsilen bir cumhurbaşkanı yardımcısı olması gerekiyor. Bir bakan etrafında her kesimi temsil eden bakan yardımcıları olması gerekiyor.
Bir kurum başkanı etrafında her kesimi temsil eden başkan yardımcısının olması gerekiyor.
Velhasıl bütün hükümet yetkililerin, bürokratların, siyasetçilerin, diplomatların, askerlerin, kamu yöneticilerin aynı yetki ekseninde tek görevi güçlü bir Afganistan için birbirleri yerine ülkenin, devletin, milletin sorunları ile mücadele ederek yolsuzluğa ve yoksulluğa fırsat vermeden nitelikli bir şekilde kalkınmak için çalışmaları gerekiyor.
Güç dengesini eşit bir şekilde dağıtıp aynı zamanda güç elde etmek üzere değil Afganistan’ın geleceği için Afganistan anayasasına göre görevlerin yerine getirilmesi öncelikli temel esas olmalıdır.
Ülkede mevcut bulunan siyasi partiler, eski milletvekilleri, eski siyasetçi, asker, general, vali, büyükelçi, sanatçı, sivil toplum kuruluşu yöneticileri ile kolektif bir hükümet olma yolunda ‘Afganistan’ ın Geleceği İçin Dokuz Işık Teorisi’ istişare edilerek deneyim ve bilgilerinden tavsiyeleri alınmalıdır.
Bunun için büyük ölçekte her kesimin buluşacağı bir barış ve birlik konferansı ile bir araya gelinmelidir.
Afganistan’ın geleceği için tertip edilecek barış ve birlik konferansı Türkiye’ de İstanbul ilinde gerçekleşmelidir.
Afganistan’ da ki tüm etnik yapıların temsilcileri, siyasi parti liderleri ve eski devlet başkanlarının da katılımı ile gerçekleşecek bu konferans büyük ölçüde sulh ve kazanım odaklı bir şekilde sonuçlanacaktır.
Türkiye, Selçuklu ve Osmanlı mirasçısı kadim bir devlettir. Hiçbir zaman sömürü, istila, kuşatma veya muhtarlık güdüsü taşımayan insani ve İslami değerler ekseninde yol alan bir düşünce faktörüne sahiptir.
Bu yüzden bu konferansa ev sahipliği yapacak en sağlıklı ülke Türkiye’dir.
Fotoğrafa geniş kareden baktığımızda Afganistan’ın geleceği için en doğru adım bu şekilde olacaktır.
Çünkü sorunlar çatışmadan uzak, uzlaşı içerisinde çözüme ulaştırılacak. Bu hususta Birleşmiş Milletlerinde aynı ilke doğrultusunda kolektif bir hükümeti desteklemesi doğru bir adım olacaktır.
Serdar BOZDOĞAN
Stratejist/ Yazar
