Rusya Kasım 2013 tarihinde Ukrayna’da başlayan siyasi krizin kendi lehine sonuçlanmaması üzerine, öncelikle Rus milis kuvvetleri aracılığı ile Ukrayna’nın Rus nüfusun yoğun olduğu topraklarına yönelik hamlelerini; 2014 yılında Kırım’ın ilhakı ile sonuçlandırmış ve bu hareketi sonrası kınamalar ve etkisiz yaptırımlar dışında bir tepki görmemiştir.
Yine Donbas Bölgesinde Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini kurdurarak Ukrayna Merkezi Yönetimine karşı silahlı mücadeleyi başlatmış ve Ukrayna’nın doğusundan Ukrayna Merkezi Yönetimini aslında fiilen uzaklaştırmıştır.
Son birkaç aydır ise Ukrayna sınırına yığdığı 160 bine ulaşan askeri birlikleri aracılığı ile tansiyonu yükselterek NATO’nun Doğu Avrupa ve Baltıklardan tamamen çekilmesini istemiştir.
Ancak bu istekleri NATO ve ABD tarafından red edildiği gibi AB’de Rusya’nın bu yaklaşımını AB’nin güvenlik sorunu olarak nitelendirmiştir.
Rusya bunu üzerine Ukrayna’nın doğusundaki tansiyonu mümkün olduğunca yükselterek sahte bayrak operasyonunu devreye sokmuştur.
Sonuçta bir taraftan Ukrayna’nın doğusundaki Rus sivil nüfus tahliye edilmiş, diğer taraftan bölgede silahlı çatışma ve provakasyonlar teşvik edilmiştir.
Ukrayna’nın doğusundan Rusya’ya göç edenler Voronezh Bölgesine getirmiş ve bu bölgede Vali Aleksandr Gusev tarafından olağanüstü hal ilan edilmesine neden olmuştur. 20 Şubat 2022 tarihi itibari ile ilan edilen olağanüstü hal ile aslında sahte bayrak operasyonu planı işletilmeye devam edilmiştir.
Rusya diğer taraftan Ukrayna askerlerinin sınıra sızmaları nedeniyle 5 Ukrayna askerinin öldürüldüğünü açıklamış ve Ukrayna’nın doğusunun ilhakında bir adım daha atıldığını göstermiştir.
Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin bu gelişmeler bahanesi ile topladığı ulusal konsey öncesi zaten Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerinin tanınma isteklerininde görüşüleceğini duyurmuştur.
Rusya Ulusal Konseyi toplantısı sonrası 22 Şubat 2022 tarihinde Putin tarafından yaklaşık 55 dakika süren bir açıklama yapıldı. Bu açıklamada; Ukrayna’nın tarihinden uzun bir şekilde bahsedildi. Aslında Ukrayna’nın Rusya’nın tarihi, kültürel, etnik ve dini olarak bir parçası olduğu, bugünkü Ukrayna’nın Rusya tarafından kurulduğu anlatıldı ve Ukrayna’nın mevcut yöneticilerinin ağır şekilde eleştirerek kukla yönetim olarak nitelendirdi. Hatta Ukrayna’yı Rusya’ya karşı kullanılan bir uydu yönetim olarak tanımladı. Özellikle ABD ve NATO’nun Ukrayna’yı kullandığına dikkat çekti.
Putin Ukrayna’nın doğusunda oluşturulan Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini Rusya Parlementosunun önerisi doğrultusunda Rusya’nın tanıdığınıda ilan etti ve Rusya’nın buraya barış gücü adı altında askeri birlikler göndereceğini açıkladı. Konuşmasında Ukrayna’nın doğusunun Rusya’nın toprağı olduğu vurgusuda ayrıca önemlidir.
Bu adım elbette uluslararası hukuka aykırı olarak Ukrayna topraklarının Rusya tarafından bölünmesi anlamına gelmektedir.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile de telefon ile görüşerek almış oldukları bu kararı onlara bildirdi.
Bu gelişmeler karşısında ABD Başkanı Bıden ABD Ulusal Güvenlik toplantısını gerçekleştirdi ve Rusya’nın kararını tanımadıklarını açıkladığı gibi Donetsk ve Lugansk Bölgelerine yönelik her türlü finansal hareketliliğin yasaklandığını duyurdu.
Ayrıca ABD, Fransa ve Birleşik krallık BM Güvenlik Konseyini toplatıya çağırdı.
Avustralya Başbakanı Scott Morrison da Rusya’nın koşulsuz olarak sınırlarına çekilmesi ve komşularını tehdit etmekten vazgeçmesi gerektiğini belirtti. Morrison Rusya tarafından Ukrayna’nın doğusuna gönderilecek Barış Gücü açıklamasını ise saçmalık olarak nitelendirdi.
Avrupa Birliği Dışilişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borell ise Rusya’nın bu adımını Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine yönelik bir ihlali ve Rusya’nın saldırganlığı olarak tanımladı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı Rusya’nın kararını şiddetle kınayarak kabul edilemez olarak nitelendirdi ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğinden yana olduğunu vurguladı.
Avusturya Başbakanı Karl Nehammer, Slovakya Başbakanı Eduard Heger, Holanda ve Çek Cumhuriyeti yönetimleride Rusya’nın almış olduğu kararı kınadıklarını açıkladılar ve Minsk Anlaşmasına dikkat çektiler.
Birleşik Krallık Başbakanı Johnson acil toplantı ile Rusya’ya karşı yaptırımları uygulamaya başlayacaklarını açıklarken Dışişleri Bakanı Truss Rusya’ya yönelik en sert tepkinin gösterileceğini açıkladı.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ise yaptığı açıklama ile Rusya’nın kararını tanımadıklarını, Ukrayna’nın sınırlarını koruyacak güçlerinin olduğunu ve doğacak sorunlardan Rusya’nın sorumlu olacağını açıkladı.
Sonuç olarak Rusya Ukrayna’nın doğusunu tıpkı Kırım gibi, işgal ettiği gibi UkraynaNın tamamına yönelikte ileriki süreçte hamla yapabileceğini göstermiş ve söylemiş oldu.
Elbette NATO kalan Ukrayna’yı NATO’ya dahil edip tahkim etmezse.
Selçuk Duman