Rusya Dışişleri Bakanlığı Türkiye’nin Cerablus operasyonu konusunda bugun açıklama yapmış.Açıklamada Türkiye’nin operasyonundan duyulan derin rahatsızlık dile getiriliyor.Açıklamayi kendi basina okursak kismen sertleşen bir dil kullanilmis ve “Suriye’nin toprak bütünluğü”, “operasyon BM GK izni olmadan yapılıyor”, “guvenlik risklerini artıriyor” benzeri hususlar vurgulanmış.
Ama konuya bir de şoyle bakalim.Öncelikle, en yüksek düzeyde, yani Putin düzeyinde Rusya Cerablus operasyonuna daha ılımlı yaklaşıyor. İkinci, Rusya Cerablus operasyonu konusunda çıkarabileceği gerçek problemleri çıkarmıyor.Mesela, Rusya bu operasyondan gerçekten rahatsız olursa o zaman siyasi ve askeri iki hamle yapar: Siyasi manada bu konuyu BM Güvenlik Konseyine taşır. Askeri manada ise Akdeniz’deki gemilerdeki S-400 ve Suriye’deki üsterindeki S-300’lerin devreye gireceği uyarısını yapardı. Şimdilik bunlar yok. Tabii bu gelecekte olmayacağı manasına gelmiyor. Amma ben bu ihtimali düşük görüyorum. Eger Türkiye ABD ile yakınlaşacak olursa bu ihtimal artar.
Fakat benim kanaatım, mevcut Rus-Türk işbirligi ozellikle Suriye özelinde öyle konjekturel bir şey degil.Bu olay Rusya için son 25 senede Ortadoğu’da iyice guclenen Amerikan hegemonyasına stratejik bir darbe vurma fırsatıdır. Bu sureçte Çin, İran ve Türkiye Rusya’ya bölgede çok yakın duruyorlar. Amerikalilar da ust uste yaptıkları hatalarla bu sürecin önünü acmış durumdalar.Obama yönetimi FETÖ olayi ve Cerablus operasyonundaki tavri ile ABD’ni bölgeki pozisyonunu iyice geriletmiş durumda. Rusya ve mütefikleri bu şansı kaçırmak istemeyeceklerdir. Bu bağlamda, Rusya Cerablus operasyonuna zimni destek veriyor. Diplomatik mesajlar ise sahede sonuç aldırmıyan bilnçli hamleler gibi duruyor daha çok.Kanatimce, Cerablus operasyonu El Bab’a uzanacak ve Rusya buna fiilen riza gösterecek.
Operasyonun Menbiç’e uzanması ise hem Rusya, hem de ABD ile pazarlık konusu. Türkiye kararli olursa ABD Suriye’de Ankara’nın Rusya-Çin-İran-Suriye cizgisine iyice kaymasını istemeyecek. Bu manada ABD PYD’nin Menbiç’i terk etmesini sağlayabilir bence.Ama bu Ankara’nın oyunu iyi oynamasına bağlı. Suriye’de Washington hem insiyatif kaybetmemek, hem de Ankara’nı kaybetmemek icin ABD-Türkiye iliskilerinde işbirliği yapma hamleleri i artacak. Mesela Türkiye bir ölçüde Rakka ve Musul operasyonlarına katilma imkani ele edebilir. Nazim Cafersoy