Rusya’nın önde gelen Orta Doğu uzmanlarından Ruslan Süleymanov, yeni Suriye yönetiminin Türkiye, ABD ve İsrail arasında manevra yaptığını söyledi.
Azerbaycan vesti.az haber sitesinin sorularını yanıtlayan Süleymanov, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’nın Türkiye ziyaretini, iki ülke ilişkilerini ve bölgenin geleceği ile ilişkin konuları değerlendirdi. Süleymanov, “Türkiye ile yeni Suriye yönetimi arasındaki ilişkiler olumlu ve oldukça dinamik bir şekilde gelişiyor. Esad rejiminin devrilmesinden en fazla fayda sağlayan ülkeler arasında şüphesiz Türkiye de var. Şam’la ilk aktif temas kuran, MİT Müsteşarı İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yani Türk yetkililer oldu” dedi.
Ancak Suriye’nin artık tamamen Ankara’nın etkisi altına girdiği görüşüne katılmadığını belirten Süleymanov, “Bunu söylemek için erken olur. Yeni Suriye yönetimi azami serbestliği ve bağımsızlığı hedefliyor. Şara’nın ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye yerine Suudi Arabistan’a yapması da tesadüf değil. Ayrıca, bazı mallara yüzde 500’e varan yüksek vergiler getirilmesi de ekonomik egemenlik arzusunun bir göstergesi” değerlendirmesinde bulundu.
Şam’ın bölgede terör örgütü PKK/YPG’ye karşı olası bir Türk operasyonuna ilişkin henüz resmi tutumunu açıklamadığını belirten Süleymanov, “Bu dikkat çekici. Bu soru hâlâ cevapsız ve aslında ilişkinin şu anki durumunun da bir göstergesi. Suriye, dış politikada Türkiye, ABD ve İsrail arasında manevra yaparak denge sağlamaya çalışıyor” dedi.
Suriye-ABD ilişkilerine de değinen Süleymanov, “ABD için asıl önemli konu askeri varlığı. Şu ana kadar Şam’dan Amerikan askeri üslerinin oraya konuşlandırılması konusunda sert bir talep veya ültimatom duymadık. Suriye topraklarındaki askerler konusunda Rusya ile yürütülen müzakereler gibi birçok alanda ABD ile de müzakereler yürütülüyor” diye konuştu.
Suriye yönetiminin ihtiyatlı davrandığını vurgulayan Süleymanov, “Şam, sert adımlardan kaçınıyor, Washington ise, Kürt sorunu konusunda henüz net bir tavır ortaya koymuş değil. Birçok şey Kürt silahlı gruplarıyla Şam arasındaki müzakerelere bağlı. Kürt özerkliği yeni Suriye devletinin bir parçası olarak kalacak mı? Kürt güçleri Suriye ordusuna dahil edilecek mi? Şimdilik bu sorular cevapsız kalıyor” dedi.
Entegrasyonun henüz netlik kazanmadığını belirten Süleymanov, “Gerilimin tırmanma riski devam ediyor. Gelişmeler büyük ölçüde Şara’nın Kürt temsilcilerle yapacağı müzakerelere bağlı. İsrail ise elbette Esad rejiminin devrilmesinden Türkiye kadar yararlandı, şimdi olup biteni izliyor” dedi.
Yine de İsrail açısından durumun pek sakin olmadığına işaret eden Süleymanov, “Suriye’deki yeni yönetimin hangi yöne gideceği belirsiz. Sünni çoğunluğun temsilcileri er ya da geç Golan Tepeleri hakkında konuşmaya başlayabilir ve iadesini talep edebilir” diye konuştu.
Şara’nın iktidarda kalma ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu da vurgulayan Süleymanov, “Zaten geçici cumhurbaşkanı olarak görev yapıyor, en az dört yıl boyunca seçim yapılamayacağını söyledi. Yakın vadede iktidarda kalacağı kesin ve şu anda liderliğine gerçek bir alternatif yok” dedi.
Fuad Safarov
