Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın El Cezire televizyonuna verdiği röportaj , Ankara ile İran arasındaki ilişkilerde ciddi gerginliğe yol açtı. Fidan , İran’ın silahlı grupları desteklemeye dayalı dış politikasının, İran İslam Cumhuriyeti’ne faydadan çok zarar getirdiğini söyledi .
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, İran’ın Suriye’de konuşlu PKK/YPG terör örgütüne olası desteğine ilişkin bir soruya net yanıt verdi:
“Siz bir grubu destekleyerek başka bir ülkede huzursuzluk yaratmaya çalışırsanız, o ülke de başka grupları destekleyerek sizin ülkenizde huzursuzluk yaratabilir. Başkaları da sizinle aynı fırsatlara sahip. “Eğer insanların pencerenize taş atmasını istemiyorsanız, siz de bunu yapmayın.”
Ankara, İran’ın sadece Suriye’de değil, Bafel Talabani aracılığıyla Süleymaniye’de de PKK/YPG’yi desteklediğine inanıyor
Fidan’ın bu yankı uyandıran açıklamasının, Abdullah Öcalan’ın PKK’nin kendini feshetmesi yönündeki tarihi çağrısından iki gün önce gelmesi dikkat çekici.
Haqqin.az’ın haberine göre, aynı zamanda İran istihbarat teşkilatının üst düzey temsilcileri Kandil’de PKK liderleriyle bir araya gelerek Öcalan’ın çağrısına kulak asmamalarını tavsiye etti.
Görünen o ki Ankara, bu görüşmelerin farkındaydı ve aslında bu görüşmeler, genellikle mesafeli bir üslupla konuşan Hakan Fidan’ın İran karşıtı sert açıklamalarına neden olmuştu.
Öte yandan bazı uzmanlar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun sözlerini, Ankara’nın İran içindeki bazı kesimlere destek vermeye başlayabileceği yönünde bir ipucu olarak değerlendiriyor. Ve özellikle Türkiye ile dilsel ve kültürel bağları olan 30 milyondan fazla etnik Azerbaycanlı. Ayrıca İran’da yaşayan Beluçların ve Arapların da resmi Tahran’a karşı olduklarını unutmamak gerekir.
Bagai nasıl cevap verdi?
Fidan’ın açıklamalarına Tahran’dan resmi yanıt geldi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Baghaei, Tahran’ın yarım asırdır bölgesel hiçbir hedef peşinde olmadığını söyledi.
İran Dışişleri Bakanlığı temsilcisi, “PKK’nın silahsızlandırılmasına destek veren ilk ülkelerden biri bizdik” vurgusunu yaptı. “Ve bunu komşumuz Türkiye’nin güvenliğini güçlendirmeye yönelik önemli bir adım olarak görüyoruz.”
Öte yandan İran Hükümet Sözcüsü Fatemeh Mohajerani, Ankara ile Tahran arasında bölgesel konularda görüş ayrılıkları olduğunu kabul etti.
Mohajerani, “Türkiye ile Suriye konusunda sorunlarımız var ve bunların makul bir şekilde çözülmesini umuyoruz” dedi.
Ankara-Tahran hattındaki diplomatik gerginlik, İran Dışişleri Bakanlığı’nın Salı günü Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Hicabi Kırlangıç’ı konuya açıklık getirmek üzere çağırmasının ardından arttı. Bunun üzerine Türkiye Dışişleri Bakanlığı, İran’ın Ankara’daki maslahatgüzarını çağırarak kendisine resmi bir dilekçe verdi.
Hatırlatalım ki, son on yıldır Türkiye ile İran arasındaki anlaşmazlığın başlıca nedeni Suriye olmaya devam ediyor. Geçtiğimiz yılın sonlarında Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın devrilmesiyle durum önemli ölçüde değişti. Bu gelişme, İran’ın bölgedeki nüfuzunu zayıflatırken Ankara’nın konumunu güçlendirdi.
İran, Esad’ı devirdiği için Türkiye’yi affedemez
Siyasi gözlemcilere göre, Suriye’deki pozisyonu zayıflayan Tahran, uzun yıllardır ilişki içinde olduğu PKK/YPG silahlı oluşumlarına daha aktif destek vermeye başladı.
Esad rejiminin devrilmesinden kısa bir süre sonra hakkin.az portalının başkanı gazeteci Eynulla Fatullayev’in, Suriye’nin PKK/YPG yapılanmalarından kurtarılan bazı bölgelerini ziyaret ederken, İslam Devrim Muhafızları Ordusu (DGM) temsilcilerinin kontrolündeki bir köyü keşfettiğini hatırlatalım. Bu da İran ile PKK/YPG arasında yakın bağların varlığını doğruladı.
Ankara, İran’ın sadece Suriye’de değil, Bafel Talabani aracılığıyla Süleymaniye’de de PKK/YPG’ye destek sağladığını düşünüyor. Türkiye Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Mayıs 2024’te İran’ın Ankara’nın bu terör örgütüne desteğin derhal durdurulması yönündeki çağrılarını görmezden geldiğini belirtmişti. İran’ın daha önce de Türkiye’nin Irak ve Suriye’deki terörle mücadele operasyonlarını defalarca kınadığını ve bunları “egemenlik ihlali” olarak nitelediğini hatırlatayım.
Uzmanlar, Şam’daki yeni yönetimle temaslarda zorluk yaşayan ve Türkiye’nin Suriye’de güçlenmesinden endişe eden İran’ın, PKK/YPG’ye desteğini sürdürdüğünü kaydediyor. Tahran’ın bu yönde atacağı adımların, Donald Trump yönetiminin YPG konusundaki tutumuna bağlı olması bekleniyor.
İran, Türkiye’ye RKK makineli tüfekleriyle karşılık verdi
İran medyası da PKK/YPG’ye desteğin Tahran’ın stratejik çıkarlarıyla bağlantılı olduğunu inkar etmiyor. Suriye’de iktidar değişikliğinin ardından Lübnan’a doğrudan erişimini kaybeden İran’ın, Hizbullah’la ilişkilerini sürdürmek için Suriye topraklarındaki terörist grupları kullanabileceği belirtiliyor.
Ankara, İran’ın bu adımlarını sert bir dille eleştiriyor ve Suriye’de PKK/YPG’nin barışçıl ya da askeri yöntemlerle nihai olarak ortadan kaldırılmasının ardından teröristlerin Tahran’la ilişkilerinin kesin olarak kesileceğini vurguluyor.
Aynı zamanda İran’ın PKK/YPG’ye verdiği destek, Ankara’nın Washington ile yapacağı müzakerelerde işine yarıyor.
Bu arada Hamaney’in en yakın müttefiki, İran Dini Lideri’nin uluslararası ilişkiler danışmanı Ali Ekber Velayeti, Türkiye’ye yönelik suçlamalarla dolu yeni bir açıklama yaparak, Ankara ile gerginliği adeta derinleştirdi. Türkiye’nin İran’ın bölgedeki konumunu zayıflatmaya çalıştığını söyleyen Velayeti, Ankara yetkililerini mevcut duruma son vermek için derhal diyaloğa başlamaya çağırdı.
https://haqqin.az/news/341861
