İran’ın dini lideri Hamaney, Suriyeli gençleri isyana çağırdı. Suriye’deki ayaklanmanın Batı tarafından organize edildiğini, özellikle gençlerin bu duruma karşı mücadele etmesi gerektiğini ekliyor.
Şimdi şu soru ortaya çıkıyor: Bu zamana kadar bu insanlara işkence yapılmış, milyonlarca insan evlerinden edilmiş ve çocuklar öldürülmüştü. Kendini İslam devleti olarak adlandıran İran, bu durumun değişmesinden veya değişme ihtimalinden neden endişe duysun? Bunun için bile gençliğin isyan etmesi mi gerekiyor?
Kuşkusuz bu açıklamalar aynı zamanda İran’ın yenilgisinin de en açık örneklerinden biridir. Suriye’de Beşar Esad’ın devrilmesi İran’a ciddi bir darbe oldu.
Suriye, İran’ın Orta Doğu’daki nüfuzunu sürdürebilmesi açısından stratejik önem taşıyordu. Böylece İran’ın o bölgedeki rakipleri Suriye’nin, daha doğrusu Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar’ın etki alanı daha da genişleyecek. Bu İran için bir trajedidir.
İran’ın Hizbullah’la iletişimi koptu. Eğer öyleyse, İran’ın Hizbullah’ı savunamaması diğer vekil güçler için de soru işaretleri yaratıyor. Mesela Irak’taki Haşti Şabi grubu da bunu görünce İran’ın kendilerini savunamayacağını ve Suriye’den sonraki kalesi olan Irak’ta gücünü kaybedeceğini de görüyor. Irak’ta da Sistani faktörü var ve İran ne kadar güçlü olursa olsun Sistani’nin sözleri daha fazla kabul görüyor. Sistani’nin sürekli Haşti Şabi’nin İran’la bağlantısı olmadığını söylemesi tesadüf değil. Özellikle Sistani ile Hamaney arasında pek çok farklılık var ve bu farklılıkların bölgesel siyasete de etkisi var. Örneğin Sistani’nin Suriye’de olup bitenlerle ilgili kamuoyuna yaptığı açıklamayı duymadık, deneyimler Sistani’nin egemenliğe değer verdiğini ve Hamaney’in aksine bu tür radikal açıklamalar yapmayacağını gösteriyor. Bu durum hem gruplar arasındaki görüş ayrılıklarını derinleştiriyor hem de Irak’ta İran için alarm zillerinin çalacağı anlamına geliyor.
Rusif Mammadsoy kafkassam