13 Kasım’da Meclis’teki soru-cevap gündeminde barış müzakerelerine ilişkin konuşan Başbakan Nikol Paşinyan, Bakü’nün 5 Kasım’da gönderilen anlaşmaya ilişkin önerilerine Erivan’ın yanıt verdiğini kaydetti.
Bu konuşmasında Ermenistan Anayasası’nın Azerbaycan’a karşı toprak iddiaları içermediğini, Azerbaycan Anayasası’nın ise Ermenistan’a karşı toprak iddiaları içerdiğini ancak Paşinyan’a göre Ermeni tarafının iki nedenden dolayı böyle bir iddiada bulunmayacağını bir kez daha iddia etti. . “Birincisi sürecin çıkmaza girmemesi için, ikincisi ise imzalanan anlaşma iç mevzuatın önüne geçecek.”
Ancak Paşinyan anayasa değişikliklerini de göz ardı etmedi. Paşinyan, “Anayasa Mahkemesi barış anlaşması metninin (orijinalinin) Anayasaya uygun olmadığına karar verirse, Ermenistan anayasa değişikliği başlatabilir.” dedi.
Anayasa değişikliği talebi barış sürecini çıkmaza sokacaktır, ikincisi, barış anlaşmasının mutabakata varılan kısmında tarafların anlaşmanın uygulanmamasını gerekçelendirmek için kendi iç mevzuatlarına başvuramayacaklarına dair bir madde var.
Paşinyan ayrıca, barış anlaşmasının üzerinde mutabakata varılan kısmından, tarafların birbirlerinin toprak bütünlüğünü tanıdığı ve birbirlerinden herhangi bir toprak iddiasının bulunmadığını belirten başka bir maddeye de atıfta bulundu.
Paşinyan’ın Azerbaycan’la barış içinde yaşamak için yeni bir fikri var: O ülkeyle stratejik bir anlaşma yapmak. Yine Kazan’daki görüşmelerin detaylarını anlattı, ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı ile daha önce hiç bu kadar uzun bir görüşme yapmadığını, memnun olduğunu, “en önemli kısmı burası” diye vurguladı.
Hükümetin stratejik anlaşma konusunda bir fikri olduğunu da sözlerine ekledi: Anlaşma gerçek Ermenistan konseptine dayanacak. Ancak Azerbaycan Cumhurbaşkanı’na tepkinin ne olduğunu söylemedi.
Paşinyan ayrıca bölgesel trafik iletişim kanallarının açılmasından da söz ederek, Ermenistan ve Azerbaycan’ın karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözüme sahip olabileceğini kaydetti. Paşinyan, Kazan’daki müzakereler hakkında daha fazla ayrıntı verdiğini söyledi. İçeriğine girmeden, “Bu teklifimizi yazılı olarak Azerbaycan’a ilettik”.
Aynı gün daha önce Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, Ermenistan ve Azerbaycan’ın demiryolunun hizmete açılması konusunda aktif olarak görüştüğünü belirtmiş ancak müzakereler veya plan hakkında ayrıntı vermemişti.
Erivan ve Bakü dört yıldır karayolu iletişim engellerinin kaldırılması konusunda müzakere ediyor ancak sonuç alamıyor. Ermenistan tarafı koridor mantığına karşı çıkıyor ve “Zangezur Koridoru” sınırını uygulayan Azerbaycan, Syunik üzerinden Nahçıvan’a denetimsiz geçiş yapılmasını talep ediyor. Paku’nun tutumu değişti mi? Başbakan Paşinyan ayrıntı vermedi mi?
Bu anlaşmazlıklar nedeniyle aylar önce tarafların konuyu daha fazla tartışılmak üzere barış anlaşmasından çıkarmaya karar verdikleri bildirilmişti.
Dışişleri Bakan Yardımcısı Vahan Kostanian, birkaç gün önce “Azatut”a, Erivan’ın ablukanın kaldırılmasına ilişkin yeni önerilerinin ayrı bir belge olarak müzakereye sunulduğunu bildirdi.
Mirzoyan, Meclis oturumu sırasında, Azerbaycan’da düzenlenecek COP 29’a katılmak için hiçbir Ermenistan yetkilisinin başvuruda bulunmadığını da belirtti.
Bir gün önce Azerbaycan Dışişleri Bakanı Cheihun Payramov bu kurultaya Ermenistan’dan bazı temsilcilerin kaydolduğunu duyurdu.
Mirzoyan, kamu kuruluşlarının “böyle bir şey yaptığı” ihtimalini de göz ardı etmese de, elinde böyle bir bilginin bulunmadığını da sözlerine ekledi. Mirzoyan, “Ama eğer ciddiyseler, Ermenistan’ın özgür, demokratik bir ülke olduğunu ve hükümetin sivil toplum örgütlerini yönlendirme veya yönetme arzusu veya gücü olmadığını biliyorsunuzdur.” dedi.
