Bugün Özbekistan seçime gitti ve yarından itibaren yeni cumhurbaşkanı olacak. Özbekistan Orta Asya devleti ve 31 Ağustos 1991 yılına kadar Sovyetlere bağlı bir cumhuriyetti. 1990 yılın Mart ayında İslam Kerimov cumhurbaşkanı olduktan sonra ölümüne kadar(2 Eülül 2016) aynı koltukta kaldı. Özbekistan bugüne kadar özgür seçim yaşamadı. Bugünkü seçim adayları Shavkat Mirziyoyev ( Özbekistan Liberal Demokrat Partisi); Sarvar Atamuradov (Özbekistan Demokrat Partisi “Milli Tıklanış”; Narimon Urmanov (Sosyal Demokrat Parti ”Adolat”); Khatamjan Ketmanov(Özbekistan Halk Demokrasi Partisi).
Kerimovun ölümü sonrası geçici başkan olarak ülkenin anayasasına göre başkan Nigmitilla Yuldashev(Özbekistan Meclis Başkanı) olacaktı lakin kendisi seçimler gerçekleşene kadar 2003ten beri başbakan olan Mirziyoyev’i önerdi bu pozisyon için. En son 2015’te gerçekleşen seçimde Kerimov %90’ dan fazla oy alarak başkan olmuştu AGİT raporuna göre seçimler “cansız” geçmişti ve sonuçları konusunda da diğer adaylar itiraz etmemişlerdi. Özbekistan Liberal Demokrat Partisi kendi adayı olak Kerimov’u sunuyordu ve bu sefer de bu parti Mirziyoyev’ı önerdi. Bu seçimdeki adaylardan ikisi daha önce 2015 seçimlerinde de yer almışlardı ama %3ü geçememislerdi. Büyük olasılıkla bu seçimde de bu partinin adayı kazanacak seçmenler bu duruma alışmış ve çok farklı bir sonuç beklenemez. Asıl konu ise yeni başkanın iç ve dış politikada nasıl tavır sergileyeceği. Mirziyoyev şimdiden komşular ileiyi ilişkiler geliştirme çabaları başlattı. Yeni yasalara imza attı, rüşvete karşı , vatandaşların hakları konusunda ve ticari işlerin kolaylaştırılması ile ilgili. Özbekistan’ın bu zamana kadar katiyen karşı olduğu döviz alışverişi serbestleşmesi konusunda önerilerde bulundu. Bunlara rağmen onu eleştirenler de var ve bunların geçici olduğu kanaatindeler. Ama büyük olasılıkla eski başkana kıyasla daha aktif siyaset yürüteceği dış politikada ve ekonomide daha hareketli olacağı düşünülebilir. Takip edip göreceğiz yeni başkanın politikasının nasıl olacağını.
Seçimleri, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT); Dünya Seçim Organları Birliği (DSOB); Şangay İşbirliği Örgütü(ŞİÖ); İslam İşbirliği Örgütü (İİT); Bağımsız Devletler Topluluğu(BDT) ve başka gözlemciler takip ediyor.
Zaida Khutsishvili kafkassam uzmanı
