Türk Dünyasına ” Dilde,fikirde,işde birlik” şiarıyla sesini duyuran Kırımlı İdeolog İsmail Bey Gaspıralı diyor ki:
Şarkı Sibirya Türkleri,Yakut Türkleri,Baraba,Kazak,Kırgız,Karakalpak,Başkurt,Nogay,Kazan,Kırım,Uygur,Özbek,Saart,Azerbaycan,Kumuk,Tavacı…,Osmanlı namlarıyla magruf taifeler,hepsi Türk diliyle söyleşir!
Evet,Bulgaristan ve Balkan Türkleri de Osmanlı namlarıyla magruf taifelerdir ,anadilimiz Türk dilidir ve Türkçe söyleşiriz.
Maalesef Bulgaristan’da Gaspıralı yeterince tanınmamaktadır.
Razgrattaki bir anadili çalıştayında Gaspıralı’dan bahsettiğimde,nerden çıktı şimdi bu Gaspıralı da ifadesini duyduğumda,şaşırmadım zira Bulgaristan’da onu anlatan,tanıtan da olmadı.
XIV yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı hakimiyetine geçen Bulgaristan,Balkan Coğrafyasını en yoğun Türk ve Müslüman nufusu olan ülkesidir.Bunun başlıca sebebi elbette Osmanlı fütühatı sonrası Konya,Nevşehir,Niğde ve Toroslardan gönderilen boy ve aşiretler olduğu gibi, 1853 Kırım savaşından sonra canlarını kurtarmak adına kendilerini Bulgaristan topraklarına atan Kırım tatar Türkleridir.Abaza ve Çerkezlerin de gelmesiyle,var olan Pomak Müslümanları,bölgede yoğun bir Türk ve Müslüman nufusu meydana getirmiş ve Bulgaristan’ın kaderini değiştirmiştir.
Bulgaristan ve Balan Türkleri ilerleyen zamanlarda kendilerine has tematik motifler de geliştirerek Rumeli kültürünü inşaa etmişlerdir.
Bulgaristan Türkleri Anadolu Türk kültürünün Balkanlara taşıyıcılarıdır ve bu nedenle Türk Dünyasının önemli bir parçasıdır.
Peki,Bulgaristan Türkleri fiili olarak Türk Dünyasının bir parçası olsalar da bugün Türk Dünyasının neresindedir?
Hiçbir yerinde ! Neden mi?
tarihe baktığımızda,Komünizm döneminde bile Bulgaristan Türkleri anadilimize ve kültürümüze çok daha duyarlıydı.
Bugün Bulgaristan’da kalan Kırım tatarları,Gagauzların ve Türklerin dahi kendi aralarında önemli bir faaliyetlerine rastlanmamaktadır.
Gerek dil gerekse kültür bakımından Bulgaristan Türklerine en yakın Azerbaycanlı Türklerdir.Geçmiş tarihte Bulgaristan ve Azerbaycan arasında kültür işbirliği vardı.Bugün neden yok ?
Komünist partililer Bulgaristan Türklerinin eğitimi ve kültürüyle ilgilenirken,bugün Demokrasi döneminde neden gereken hassasiyet gösterilmiyor ve neden Azerbaycan Türkleriyle bir bağlantı yok ?
Ayrıca,Balkan ülkelerindeki Türkler arasında ciddi bir koordinasyon da yoktur.
Evet,Bulgaristan Türkleri,Türk Dünyasının önemli bir parçasıdır ve son yıllarda bu parçanın giderek koptuğu bir gerçektir.
Bulgaristan’dan Türkiye’ye yapılan yardımlar takdire şayandır.
Ancak,Bulgaristan tarihinde tam 145 yıl sonra bir Bulgaristan siyasetçinin Türk dünyasının bir temsilcisi olduğunu ifade etmesi bir o kadar önemlidir..zira depremde can’ları kaybettik,Bulgaristan’da ise anadilimizin giderek okunmaması,kültürel erozyon yaşanması,Türklüğümüzü kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya getirmiştir.
Böylece,Bulgaristan’da yaşayan Türkler, son 10 yıldır benim konferanslarımda,sunumlarımda televizyonlarda duyurmuş olduğum bu önemli gerçeği,ilk defa bir siyasetçi tarafından duymuş oldular.
Türk Dünyasına açılan pencereden,zerre-i miskal da olsa Bulgaristan Türklüğüne bir ışık belirmiştir.
Bulgaristan Türkleri her zor süreçte kenetlenmişlerdir.Türkiyedeki deprem, Bulgaristan Türklerinde zaten var olan Türklük ve Türkiye sevdası şuurunu en yüksek seviyeye çıkarmış,Türk Dünyasını fetret devrinden uyandırmıştır.
Bugün, anadilimiz ve Türk kültürümüzü koruyabilmemiz için de birlik zamanıdır. Tam zamanıdır.
Türk Dünyasında komisyon üyesi olmam sebebiyle, bu önemli açıklamadan sonra Bulgaristan Türklerinin fiili ve toplumsal yönde Türk Düyasındaki yeri ve özelliğini takip edeceğiz.
Bulgaristandaki anadili ve Türk kültürümüzü bugün yaşanan tehlikeden kurtarmamız için var gücümüzle çalışmalı çözüm sürecine ulaşmalıyız.
Çok teşekkür ediyorum Sayın Ahmet Doğan!
Çok teşekkür ediyorum 17 yaşımdan beri gönlüme taht kuran sevgili Bulgaristan Türkleri!!
Nesrin Sipahi KıratlıBulgaristan