Meşhur Rus misyoner Efim Malov, Kazan bölgesinde 1700’lü yılların ortalarında zorla ve tehditlerle Hristiyanlaştırılmalarına ve yaklaşık 150 yıl boyunca Hristiyan gözükmelerine rağmen gizli gizli Müslümanlıklarını yaşamaya çalışan Yelışevo isimli bir Müslüman Tatar köyüne 1860’lı yılların sonlarında sıradan bir papaz kimliği ile gider. İslam’ı çok iyi bilen bu misyoner ve şarkiyatçı, 500 kişinin yaşadığı bu köyde her gün gözlemlerine dair notlar alır ve bu, bir kitap halinde misyoner günlüğü olarak basılır. Kitabın adı ilginçtir: “Müslümanlık Etkisinde Kalan Kreşin Tatarlarının Dini Durumu”. Yani anlayacağınız önce zorla vaftiz ediyorlar sonra Müslümanlık etkisinde kaldı diyorlar. Kitapta birçok önemli bilgi var, ama aşağıya kitaptan alıntıladığımız konu az rastlanır cinsten. Müslüman Tatar Türkleri, her şeyi gizli yapabilirlerdi ama Cuma namazını kılamazlardı. Bunun üzerine öğle namazı dışında yeni bir ibadet ihdas ettiler ve Hristiyanların Kutsal Pazar’ını Cuma’ya aldılar. O gün bol miktarda içki alıp evde dökme ibadeti gerçekleştiriyorlar ve bunu Cuma kılmamanın yerine ikame ediyorlardı. Malov, elbette şüphelenmişti ama ne olduğunu anlayamayacaktı:
“Bugün meyhane sahibi olan 17 yaşında bir Rus geldi. Bu köyde meyhanede votka tüketimi ve meyhanenin geliri hakkında sordum. Gayet iyiymiş, haftada 30 gümüş ruble kazanıyormuş. “Peki hangi gün daha çok tüketiliyor?”, diye sordum. “Cuma günlerinde daha çok gider”, dedi.
Yelışevo halkının, Cuma’yı Pazar’dan daha çok kutladığını anladım. Tabii ki, hiç bir Hristiyan, Pazar günü fazla içecek diye bir şey yok, ancak bir gelenek olmuştur. Buradaki halk Cuma günü daha çok içiyor, demek ki, o gün daha fazla evde kalıyorlar ve işleriyle daha az uğraşıyorlar, halbuki kutsal metinlerde geçen ve daha çok dini tefekküre dalınacak ve dünyevi işlerden uzaklaşılacak gün Pazar’dır.”
Efim Malov, Oçerk Religioznogo Polojeniya Kreşennih Tatar Podvergişihsiya Vliyaniyu Magometanstva” (Müslümanlık Etkisinde Kalan Kreşin Tatarlarının Dini Durumu), Kazan 1872, 2. baskı, Üniversite Mat.
İbrahim Maraş
Müslümanlık Etkisinde Kalan Kreşin Tatarlarının Dini Durumu
511 0
Kafkassam Editör
Yeni bir dünyaya uyanmak, dünyayı yeniden okumak isteyenler için, söylenecek sözü olanlar için merkezi Ankara’da olan KAFKASSAM’ı kurduk. Erivan, Bakü, Tiflis, Tebriz, Grozni, Moskova, Mahaçkale, Nazrin, Nalçik, Saratov, Ufa ve Sochi’de ofislerimiz temsilcilerimiz var. Kafkassam genelde kafkasya çalışmak için kuruldu Kafkasya genelinde çalışır. Ermenice Rusça Gürcüce İngilizce dillerinde yayın yapan kafkassam genç akademisyen ve stratejistlerle çalışmaya özen gösterir. KAFKASSAM’ın internet sitesi 2 Ocak 2010’da yayına girdi. İnternet sitesinde Kafkasya’daki ülkeler ve Türkiye ile ilişkileri hakkında makaleler, ropörtajlar, analizler ve yorumlara yer verilmektedir.