Her şeyden önce bu görüşme teklifi Rusya’nın rakibi Avrupa tarafından öne sürülmüştür. Her ne kadar şuana karar ki süreçte Avrupa Ermenistan’ın yanında yer alsa da Azerbaycan’ın statükoyu değişmesi ve Türk dünyasını Avrupa’ya bağlayacak olan Zengezur Koridorunu öne sürmesi Avrupa’nın Rusya ve Çin’e karşı enerji güvenliğini garantileyebilir. Bu bağlamada Bürüksel görüşmesinde Azerbaycan’ın çıkarları da göz ardı edilmeyecektir.
Görüşmede Ermenistan AGİT Minsk Grubu’nun yeniden sürece dâhil olması gerekliliğine vurgu yapacaktır. Bu, her şeyden önce Rusya’ya rağmen Ermenistan yönetiminin Batıya olan olumlu tutumunu göstermek için önemli bir araçtır. Ayrıca Minsk Grubu’nun faaliyeti “statü” meselesini gündeme ve Rusya’nın önceliğindeki arabuluculuk faaliyetlerini sekteye uğratmak için Ermenistan’ın yararına olacaktır. Çünkü Ermenistan Soçi görüşmesinde “statü” meselesini gündeme getirememişti.
Ayrıca Ermenistan Azerbaycan’ın savaştan sonra yakaladığı terör gruplarını “savaş esiri” olarak müzakere masasına koymaya çalışacaktır. Bunlara ek olarak sınırların belirlenmesi meselesi ve Uluslararası Adalet Divanı’nın Ermenilere yönelik ırk ayrımcılığı ve ermeni kültürel mirasının korunmasına yönelik Azerbaycan’a karşı tutumunu masada koz aracı olarak kullanmaktan çekinmeyecektir. Paşinayan’ın bunları öne çıkarması hem Batı gözünde hem de iç kamuoyunda imajını tazelemesi için faydalı olacaktır.
Azerbaycan açısından ise her şeyden önce Güney Kafkasya’da bütün halkların barış ve güven içinde yaşayabileceklerine vurgu yapılarak Karabağ bölgesinde yaşayan Azerbaycan vatandaşı olan Ermenilerin Azerbaycan halkının bir parçası olduğu ve Azerbaycanlı nüfusla güven içinde yaşayabileceklerine vurgu yapılacaktır. Bunun üzerine Birinci Karabağ Savaşı’nda yerinden edilmiş Azerbaycanlıların Karabağ bölgesine yerleştirilmesi, sınırların belirlenmesi, Ermenistan’ın esirlere mukabil verilen mayın haritalarının gerçeği yansıtmaması, Uluslararası Adalet Divanı tarafından da onaylanan Ermenistan tarafından yapılan ırk ayrımcılığı, kültürel mirasın yok edilmesi ve Azerbaycanlıları yönelik nefret söylemi de dile getirilebilir.
Peki, Avrupa Konseyi’nin taraflara teklifi ne olabilir?
10 Kasım Rusya’nın aracılığıyla Ateşkes Antlaşması imzalanması ve bunun üzerine Rus barış gücünün bölgeye yerleşmesi Rusya’nın fiili ve hukuki boyutta bölgedeki varlığını garantiledi. Rusya dışında bölgedeki ikinci güçlü aktör Türkiye oldu. Bunları göz önünde bulunduran Avrupa öncelikle AGİT Minsk Grubu’nu Rusya’ya alternatif arabulucu olarak öne sürebilir. Ayrıca Avrupa, Rus barış gücüne ilave olarak Avrupa ülkelerinden oluşan bir barış gücünü önerebilir.
Kanaatimizce Bürüksel görüşmesinin her iki ülke açısından en önemli yönü bölgeye Avrupa merkezli ülkelerin barış güçlerinin sevk edilmesi olur. Bu, bölgede Rus barış gücünün faaliyetlerini regüle etme açısından her iki ülke açısından faydalı olacaktır. Ayrıca Rus barış gücü için belirlenen 5 yıllık sürenin kalıcı olmasını engelleme açısından önemli olacaktır.
Memmed İsmayılof Kafkassam
Memmed İsmayılov: Brüksel Görüşmesi Ermenistan Ve Azerbaycan Açısından Yeni Perspektifler Sunabilir Mi?
407 0
Kafkassam Editör
Yeni bir dünyaya uyanmak, dünyayı yeniden okumak isteyenler için, söylenecek sözü olanlar için merkezi Ankara’da olan KAFKASSAM’ı kurduk. Erivan, Bakü, Tiflis, Tebriz, Grozni, Moskova, Mahaçkale, Nazrin, Nalçik, Saratov, Ufa ve Sochi’de ofislerimiz temsilcilerimiz var. Kafkassam genelde kafkasya çalışmak için kuruldu Kafkasya genelinde çalışır. Ermenice Rusça Gürcüce İngilizce dillerinde yayın yapan kafkassam genç akademisyen ve stratejistlerle çalışmaya özen gösterir. KAFKASSAM’ın internet sitesi 2 Ocak 2010’da yayına girdi. İnternet sitesinde Kafkasya’daki ülkeler ve Türkiye ile ilişkileri hakkında makaleler, ropörtajlar, analizler ve yorumlara yer verilmektedir.