21.Y.Y kriz ve kaos üzerinden dünyanın sömürülen ülkeleri ve kriz
ve kaos türlerinin özelliklerine göre toplumları yönetme ve
yeteneğini elinde bulunduran ülkelerin 21.Y.Y küresel ölçekli kriz ve
kaos ölçeğinde sömüren ülkeleri de etkilemeye başladığı bir
süreçten geçilmektedir.
Uluslararası kurum ve kuruluşlar ile hukuk sisteminin yok sayıldığı
yenilenen dünya düzeninde, kriz ve kaoslar üzerinden dünya
şekillenme süreci mi yaşayacağı sorularını gündeme getirmektedir.
İstikrar ülkeleri olarak görülen gelişmiş refah toplumlarında ortaya
çıkan toplumsal krizlerin boyutlarının değişmeye başladığı
görülmektedir.
Irkçılık ve milliyetçilik toplumlar üzerinde etkisini artırmaya
başlarken küresel vicdan sesinin insan hakları üzerine
bilinçlenmeye başladığı bir süreç ile insanlık teknolojik esirliğin
etkisinde olmasına rağmen sağ duyulu davranış biçimini de ortaya
koyduğu görülmektedir.
ABD,AB gibi refah toplumu olan ülkelere yerleşmek isteyen, geri
kalmış ülkeler,gelişmekte olan ülkeler, gelişen ülkelerin insan
kitlesinin toplumsal yapısına bakıldığında refah toplumu olan
ülkelere doğru göç ve iltica ve mülteci konumu ile yerleşmek
istedikleri döneminde sonuna doğru yaklaşıldığı görülmektedir.
Siyasi ve ekonomik istikrara sahip ülkeler siyasi istikrarlarını ırkçılık
ve milliyetçilik ideolojileri içeren siyasi partilerin güçlenmesi
karşısında şimdilik sadece seyirci konumunda oldukları
görülmektedir. Bunun nedeni ise gücü elinde bulundurmalarından
kaynaklanmakta ve ülke içinde yönetebilme becerisini şimdilik
birlikte göstermeleridir.
Halkın gücü karşısında hiç bir gücün durmayacağı ve refah
toplumlarının refahlarını diğer ülke insanlarıyla paylaşma oranları
artıkça bu durum karşısında bu ülkelerinde iç kriz ve kaos ortamına
doğru yol aldıkları görülmektedir.
Kültürel birliktelik olmayan yapılar arasında çatışma kültürü en ön
plana çıkacak ve geçmişi kirli olan Batı dünyası tekrar vahşi yapısı
ile savaşlar dönemine doğru yol alacaktır.
Güçlü siyasi liderler dönemi olarak görülen 21.Y.Y hızlı karar alan
ve uygulayan teknolojik olarak gelişmeye doğru adımlar atan
ülkelerin dünyanın yeni istikrar ve düzen kurucu ülkeleri olacağı
gerçeğini görmeleri ve güvenlik konseptlerinde yaşadıkları sıkıntıları
çözmedikleri sürece hedefe ulaşmaları zor görülmektedir.
Kriz ve kaos dan beslenen ve ülkeleri sömüren Batı dünyası yeni
istikrar ve güç merkezleri oluşumuna karşı kriz ve kaos
politikalarından vazgeçmedikleri sürece ekonomik olarak
küçülmeye,parçalanmaya doğru yol alacakları yeni dönem ve güçlü
ülkeler ile karşı karşıya kaldıkları gerçeğini görmeleri gerektiğidir.
Siyasi istikrara sahip ülkelerin toplumsal bilinçlenme süreçlerini
doğru yönetmeleri dahilinde yeni güç merkezleri olacakları
aşıkardır.
Dünya yeni ittifaklar ve yapılanmalar döneminde doğru yapılanma
v e s ü r e c i y ö n e t m e b a ş a r ı s ı g ö s t e r e n ü l k e l e r i n
tarımdan,sanayiye,enerjiden kültürel bilinçlenme de dahil olmak
üzere insan kaynaklarının doğru yönetmelerinden geçtiği
bilinmelidir.
Yapay zeka döneminden geçen dünya şunu asla unutmamalıdır .
Yapay zeka üretimini de yapan insan kaynaklarıdır.
Doğru yönetilen insan kaynakları ülkelerin barış ve huzur ortamında
yaşamlarını sağlarken ekonomik olarak büyümelerini,teknolojik
yatırımlarını doğru yönetmelerini ve istikrar adası olarak yenilenen
dünya düzeninde en güçlü ülkeler olacaklardır.
Kaos dünyasında kaos ile hedeflerinin neler olduğu toplumsal
bilinçlenme ile insan kaynaklarına net bir şekilde anlatılmalı ve
sömüren ülkelerin ülke içlerinde kurdukları yerli ve milli olmayan
bütün yapılara karşı yeni yapılar ortaya koymalı ve buraların
değerler merkezi olmasını sağlamalıdır.
ABD,AB ülkeleri insanlarının yalnızlık içinde sadece bencil birer
topluma dönüştükleri günümüzde Gazze deki gelişmeler karşısında
yönetimlerinin duyarsız kalmasına rağmen küresel vicdan olarak
Gazze’ye destek vermeleri insanlık adına kazanç o ülke yönetimleri
adına kayıp olarak yerini almaktadır.
Küresel vicdan sorumluluğunu hissetmeyen yapıların ve ekonomik
yapıların toplumsal vicdan ve bilinçlenme karşısında yeni arayışlar
ile bilgi kirliliği ve tehdit yapılanmalarıyla yerini aldıkları
görülmektedir.
BM beş daimi üyesi ve karar alınma mekanizmasında çıkacak
kararları veto hakkına sahip olan ülkelerin yapısı iyi analiz
edildiğinde dünya ülkeleri için kriz ve kaos üreten ve sömüren
ülkeler olduğu gerçeğini görmemiz gerekmektedir.
Türkiye ‘’Dünya Beşten Büyüktür’’ ile insanlık adına adil ve eşit
paylaşımcı bir dünya düzeni için dünya kamuoyunu yenilenen
dünya düzeni için gerekli olan politikayı net bir şekilde ortaya
koymuştur.
Antalya Diplomasi Forumunda ise Sayın Cumhurbaşkanı Recep
Tayyip ERDOĞAN bir adım daha ötesini söyleyerek ‘’İNSANLIK
BEŞTEN BÜYÜKTÜR’’ Ülkelerin ve İnsanlığın geleceğini ve
yönünü belirleme zamanının geldiğini net bir şekilde ortaya
koymuştur.
Değişim,dönüşüm ve çok seslilik dönemine giren dünya kriz ve
kaos ortamında çıkmanın yollarının neler olacağını incelerken;
Mevcut düzenin değişim sürecinin başladığını,
Ülkeler ve İnsanlar için değişen tehdit algılarını,
Güvenin yok olmasının önüne geçilmesine,
Güvenlik konseptlerinde değişen dengeleri,
İnsanlık geleceği mi Silahlanma mı,
Küresel ölçekli mesleklerin yerini alacak robotik teknoloji ,yapay
zeka ,
Hukuk tanımazlık ve yeni hukuk sisteminde kati uygulama ve
caydırıcılık etkisi,
BM geleceği günümüzün sorunları karşısında yetersiz kalması,
Yeni dünya da meşruiyet krizi,
Güçlü Liderlik ve ülke yönetimleri,
Küresel mücadele ve diplomasi yolu,
Siyasal akıl ve kültür,
Çatışmaların dialogu,
Kutuplaşma yerine ortak akıl ile hareket etme yeteneği
kazanabilme,
Güç yarışı yerine küresel vicdan ile toplumsal sorunları aşabilme,
Terör ve terör yapıları üreten ülkelere karşı yeni politikalar ortaya
koyabilme,
Çok kutupluluk çağında ortaklık ve müttefiklik yapıları,
Uluslararası toplum için adil yaşam ve vicdan
Göç,insan kaçakçılığı,
Bilginin yolculuk hızının doğru bilgi ile ortaya çıkarılması,
Uluslararası krizler enerji,siber saldırılar,ticaret savaşları,
İnsanlık vicdanı ve toplumsal ahlak ve bütünleşme, olmak üzere bir
çok soru kriz ve kaosların yenilenen dünya düzeninde çözüm
araması gereken konular olarak yerini almaktadır.
Gerçek olan ile doğru olanı ayırt eden insanlık kaos ortamında
çıkacaktır.
Dünya krizlerinde GÜÇ değil,
HAK hakim olacağı istikrarlı bir dünya var olmasıdır.
Mehmet BOZKUŞ
Stratejist-Siyaset Bilimci