Yenilenen dünya düzeninde yeni kriz ve kaos merkezi olarak
Pakistan Hindistan coğrafyasında 1947 yılından günümüze kadar
devam eden sorunlu bölge Keşmir karşımıza çıkarılmaktadır.
Asya coğrafyasında nükleer güce sahip iki ülke coğrafyasında güç
ekseni çekişmesinin yeni boyutu olarak yerini almış durumda.
Kriz ve kaos ekseninde ABD iç dinamikleri ve ekonomik kriz ile
karşı karşıya olması ile beraber ABD ekonomisinin temel sorunları
olarak ;
Bütçe Açığı,
Dış Ticaret Açığı,
Üretim Sektöründe yetersiz yatırımlar,
Finans s,stemi ve Doların Geleceği,olarak ABD kendine çıkış yolları
aramaktadır.
Bu nedenle ekonomik krizden sorumlu gördüğü sorunları ABD’nin
dünya üzerinde güvenlik sektörüne bağlı olan açıklar müttefik
olarak gördüğü ülkelerin savunma ve güvenlik alanlarındaki yeterli
yatırımları yapmaması ve ABD’nin bu sorumluluğu şimdiye kadar
üstlenmiş olmasıyla müttefik olarak gördükleri ülkelerin ekonomik
olarak büyümeleri ve ABD’nin bunun geride kalma risklerini
karşılamakta geç kalması olarak görmektedir.
ABD eski Ulusal Güvenlik Konseyi üyesi J.Steinman göre rakip
olarak gördüğünüz Çin’e karşı;
Çip üretiminde,
Nadir toprak elementleri,
Elektronik ve silah sanayisi, enerji sistemleri için gerekli olan
malzemelerin temini,
Sağlık sektöründe gerekli olan medikal malzemeler ile İlaç
sanayisinde gerekli olan ham maddeler,
ABD olarak marka olan teknoloji şirketlerimizin üretim ve tedarik
zincirindeki üretim yeri olan Çin’e bağımlı hale gelmiş olması
karşısında bir yaptırım uygulamanız ABD lehine olmayacaktır
açıklamsı yapmıştır.
ABD ile Çin nasıl bir çıkış yolları bulacak bunun çözümü Çin’in
müttefik olarak gördükleri bütün coğrafyalarda kriz kaos ve savaş
çıkarmak ABD için bir pazarlık yolu mu yoksa bir kurtuluş yolu
olarak görülmelidir sorularını akıllara getirmektedir.
Bütün bu alanlarda varlığı ile dünyaya yaptırım ve tehditler
gönderen ABD Çin’in ihracatı durdurması durumunda ABD askeri
gücü ve ekonomisinin nasıl bir şekile gireceğini gördüğümüzde
büyük bir güç kaybı ve eksen kayması ile karşı karşıya kalacaktır.
Çin yenilenen dünya düzeninde ABD için bütün riskleride
beraberinde getirmekte olup Trump çıkış yolu için gümrük duvarları
üzerinden ve Çin ile irtibatlı olan bütün coğrafi alanlarda ABD için
çıkış yollarını aramaktadır.
Ukrayna Rusya savaşında küreselci Biden ve Avrupa karşıtı politika
ile ateşkes üzerinden Rusya ile beraber hareket etme ve Avrupayı
yalnız bırakma ve Ukrayna’nın nadir toprak elementlerine ulaşarak
Çin’e bağımlı oldukları bir alanda ABD için çıkış yolunu şimdilik
bulmuş olarak ABD adına önemli bir kazanç elde ettiğini
göstermektedir.
Güvenlik, enerji ve üretim için gerekli ihtiyaçlarını karşılamakta
güçlük çekmeye başlayan Avrupa ise yalnızlık ekseninde yeniden
yapılanma sürecinde ABD olmadan nasıl yol yürüyecek bunun çıkış
adımlarını Türkistan coğrafyası ile beraber Büyük Anadolu
Coğrafyası(Orta Doğu) girişimleriyle beraber Türkiye üzerinden
aramak istediği görülmektedir.
ABD eski hakimiyetini kazanmak istemekte Trump ile bunun çıkış
yollarını armakta, AB ise ABD olmadan yeni ittifak yapıları içinde
olmak ve Küresel Güney yapılanmasının içine girerek bölmek ve
istediğini alma planları ile yol yürümeyi ve AB çıkarı olarak
Trump’sız ABD ile yol yürüme,Çin ile işbirliğine gidilmesi hedefi ile
yeniden üretim ve merkez konumuna gelme stratejileri içinde
olmaktadır.
Ukrayna Rusya savaşı ile Hristiyan dünyası(Ortadoks-Katolik-
Protestan )karşı karşıya gelirken,İsrail Gazze savaşı ile Siyonizm ile
İslam dünyası Pakistan Hindistan krizi ile de Hinduizm ile İslam
dünyası karşı karşıya gelmekte esas sorunun ise ticaret ve
ekonomi olarak görünse de teolojik bir kriz ve kaos ile savaş
yürütülmektedir.
Bu durum şimdiye kadar insanlık tarihi boyunca kriz kaos ve
savaşsız bir dönemin 20 yıl kadar olduğu görüldüğünde kriz ve
kaosların savaşa dönmesinin altında yatan gerçeklik bağlantıdır
olmasıyla;
Etnik,
Mezhepsel
Dinsel olarak yerini almaktadır.
Dünya sömürgecilik tarihine bakıldığında geçmişten günümüze
kadar Batı’nın üstünlüğü kimseye vermediği görülmektedir.
Ancak yenilenen dünya düzeni ile beraber ilk kez Batı Dünyası
kayıp etme korkusu ile karşı karşıyadır.
Mehmet BOZKUŞ
Stratejist-Siyaset Bilimci