Jeo-stratejik konumda olan ülkemiz birçok avantajlı bir konumda olduğu gibi aynı zamanda deprem belgesinde yer alan bir coğrafya da bulunmaktadır.
Ülkemiz asrın en büyük felaketi olan depremle mücadele içinde büyük gayretler sarf ediyor. Devlet, millet, ordu, sivil toplum kuruluşları vb. herkes birlik ve beraberlik içerisinde yaraların sarılması için tüm gücüyle mücadele veriyor.
Konuya haiz kapsayıcı bir analiz ile baktığımızda 11 ili kapsayan deprem süreci, içimizde büyük bir yara açmıştır. Nitekim hiç kimsenin beklemediği bir oranda yakalandığımız bu afet asrın en büyük felaketidir.
Bu zamana kadar bu denli büyük bir afetin olabileceği düşünülmediği için bölge ve kıta bazında gerçekleşen depremin yarasının sarılması, devlet ve millet bütünlüğü ile kısa sürede sağlanmıştır.
Gözden kaçan bir ayrıntı olarak depremin olduğu noktada acil yardım ile görevli kurum, kuruluşların da yara aldığı; bu kurum ve kuruluşlarda görevli personellerin de depremzede olduğu gerçeğini unutmamak gerekiyor. Nitekim bu zorlu koşullara rağmen ülkemizin tek vücut halinde konuya odaklanarak insanı yardım, arama ve kurtarma çalışmaları büyük bir hızla yürütülmüştür.
Afet sadece binaları değil depremin yaşandığı illerin giriş ve çıkış yollarını da büyük ölçüde yaralamıştır. Bölgesel olarak en nitelikli gayretler hızlı bir şekilde uygulanmaya alınmış ve çalışmalar koordinasyon içerisinde yürütülmeye başlanmıştır.
Nitekim sürece bir de sosyolojik ve sosyo-psikolojik boyutta bakmamız gerekiyor. Şu an yapılması gereken öncelikli adımlar arasında psikolojik destek programları ile çok kapsamlı bir şekilde sosyologlar ve psikologlar eşliğinde sahaya inilerek gönüllerdeki ve ruhlardaki yaraların sarılması için adım atılmalıdır.
Bunun için de araştırma üniversiteleri eşliğinde bölgesel dağılım ile üniversitelerin sosyoloji, psikoloji, pedagoji, psikiyatri ve ilahiyat bölümleri son sınıf öğrencileri ile yüksek lisans ve doktora öğrencileri ve alandaki tüm öğretim görevlileri büyük bir gayretle sahaya inip insanlara ruhsal anlamda moral, motivasyon ve direnç artırıcı programlar ile destek olması için adım atmalıdır.
Deprem bölgesinde arama, kurtarma, insanı yardım devam ederken ruhsal anlamda terapi odaklı bir psikolojik destek programı eşliğinde sahada güçlü bir şekilde yol almalıyız. Ekmek kazanılır, ev, yol, köprü yeniden yapılır, ama bunu sağlayan ana odak nokta motivasyondur. Şu an insanlarımızın en çok ihtiyacı olan duygu ve değer ihtiyacı motivasyondur. Bunu sosyolojik ve psikolojik destek programları ile sağlayabiliriz.
Atatürk Üniversitesi bu alanda çok büyük bir kadroya başarılı bir yönetim ekibine sahiptir. Aynı zamanda araştırma Üniversitesi olup depremin ilk anından bulunduğumuz ana kadar yardım çalışmalarında hızlı ve koordinasyon içerisinde ekip halinde hareket ederek takdire şayan bir performans gerçekleştirmiştir.
Nitekim insani yardım alanında yürüttüğü çalışmaların yanı sıra sosyolojik ve psikolojik destek programları ile sahada güçlü bir şekilde yer alarak örnek teşkil eden bir adım sergileyecektir.
Pilot uygulama olarak ortaya konan bu denli önemli bir adımla birlikte diğer araştırma üniversiteleri de atağa geçerek deprem illerine AFAD koordinasyonu içerisinde psikolojik destek programları ile katkı sunmaya gayret edecektir.
Üniversite gençliğinin sosyal sorumluluk alanında ve gelecekteki hizmet edeceği bilim alanı olan sosyoloji, psikoloji, pedolojiği, psikiyatri, ilahiyat vb. bölümler son sınıf, yüksel lisans ve doktora öğrencileri için deprem bölgesinde olmak şu anda birer manevi zorunluluktur. Nitekim alınan eğitimler yaraları sarmak, zihinsel motivasyonu artırmak ve sosyolojik olarak sıhhat evresindeki sureci iyileştirmek içindir.
İşte alınan eğitimleri teoride pratiğe dökecek gün bu gündür. Bugün dersler kampüste değil deprem bölgesindeki illerdedir.
Bu süreç içinde sahada aktif bir şekilde psikolojik destek programları uygulanırken aynı zamanda sosyolojik olarak nasıl bir süreçte olduğumuzun analizi bilimsel olarak saha incelemesi ile gün yüzüne çıkacaktır. Bu süreçleri programla birlikte kapsayıcı bir rapor haline getirip akademik görüşle birlikte karar verici olan devlet yöneticilerimizin çalışmalarına bilim adamları ve bilim kadınları eşliğinde destek sunmaya özen göstermeliyiz.
Tüm bu süreçlerinde ötesinde Atatürk Üniversitesi olarak deprem bölgesinde yapılan faaliyetlerle birlikte afet sürecinde anne, baba ve ailesini kaybetmiş yetim ve öksüz kalan vatandaşlarımız için üniversite bünyesinde özel bir eğitim ve rehabilitasyon merkezi kurarak yaraların sarılması, motivasyonu artırılması ve rehabilitasyon çalışmaları ile aynı zamanda eğitim süreçlerinin devam etmesi sağlanmalıdır. Bu konuda gerekirse kolej niteliğinde özel birimler açılıp orta okul, lise ve üniversite olarak özel programlar ile uygulamalar başlatılmalıdır.
Gün birlik günüdür, gün tüm gücüyle ve kuvvet unsuru ile yaraların sarılması için adım atma günüdür.
Mahmut Sami Mallı
Siyaset Bilimci
