Luka Linich: Gürcistan’da yüksek öğrenime siyasi kaygılar karışıyor

Gürcistan hükümeti, Avrupa Birliği entegrasyonundan keskin bir şekilde uzaklaşmasının, ulusal geleneklerin ve kültürel kimliğin  yabancı Batı değerleri tarafından ele geçirilmesini önlemek için gerekli olduğunu savundu.

Bu mantık, yetkililerin Tiflis’teki Georgia Üniversitesi’nde geleneksel Gürcü polifonik müziğinin incelenmesine adanmış bir lisans programını engelleme çabalarıyla çelişiyor. Programın direktörü Giorgi Ushikishvili, hükümet tarafından kontrol edilen bir panelin yakın zamanda akreditasyon reddetmesinin arkasında siyasi kaygıların olduğunu iddia ediyor.

Ushikishvili, diğer iki saygın halk şarkıcısı Malkhaz Erkvanidze ve Otar Kapanadze ile birlikte, ülkenin çeşitli polifonik geleneklerini üniversite düzeyinde korumak ve öğretmek için üç yıllık programı geliştirdi. Bir müzik uzmanları panelinin programı incelediği ve onay için önerdiği bildirilirken, eyaletin Akreditasyon Konseyi, üyelerden biri olan Leila Maruashvili’nin programın geliştiricilerini yetersizlikle suçlayarak olumsuz bir inceleme yayınlamasının ardından nihayetinde akreditasyonu reddetti. 

Gürcü Rüyası hükümetini açıkça eleştiren ve devam eden hükümet karşıtı protesto gösterilerine bizzat katılan Ushikishvili, muhalefetle olan bağlantısının Maruashvili’nin fikrinin şekillenmesinde büyük rol oynadığından şüpheleniyor. Eurasianet’e verdiği bir röportajda, “Onlarla birlikte değilseniz, bu ülkede hiçbir şey yapamazsınız. Her şey politik hale geldi,” dedi.

Özel üniversitenin kalite güvence başkanı Archil Jangirashvili, kararı “duyulmamış ve kanıtsız” olarak nitelendirerek, bunun yüksek öğrenim ve kültürel koruma açısından tehlikeli bir emsal oluşturduğu uyarısında bulundu.

Reddedilme, sadece idari bir anlaşmazlığın ötesinde, Gürcü Rüyası’nın siyasi tekelinin Gürcistan’ın kültürel kurumlarına ne kadar derinden nüfuz ettiğini yansıtıyor. Ushikishvili, programın, öğrencilere Gürcistan’ın zengin müzik mirasını oluşturan geniş yelpazedeki bölgesel polifonik stilleri öğretmeyi amaçladığını, sadece  devlet tarafından finanse edilen toplulukların tercih ettiği cilalı versiyonları değil . 

“Gürcü Rüyası, Gürcistan kimliğinin merkezinde yer alan kırsal gelenekleri göz ardı ederek, seçici bir şekilde belirli kentsel, akademik tarzları teşvik ediyor ve onları riske atıyor” dedi.

Manchester Üniversitesi’nin yaptığı bir  araştırma , Basiani ve Shavnabada gibi devlet topluluklarının elit ve uluslararası izleyiciler için stilize performanslar sunmak için önemli destek aldığını buldu. Bu arada, kırsal alanlardaki tabandan gelen polifonik gruplar yetersiz finanse ediliyor ve genellikle resmi kültürel anlatılarda göz ardı ediliyor. Achara’daki lotbari  okulları veya bölgesel canlanmalar gibi umut vadeden çabalar bile normdan ziyade istisna olmaya devam ediyor.

Eleştirmenler, Gürcü Rüyası’nın kültürel politikalarının içerikten çok görüntüye önem verdiğini, Gürcistan’daki geleneksel müzik programlarının onlarca yıl önce Sovyet döneminde Gürcü Rüyası hükümetinden aldığından daha geniş bir devlet desteği aldığını söylüyor.

Gürcü müzikologlar, çok sesli müziğin bir performanstan daha fazlası olduğunu, Gürcistan’ın tarihi, dilleri ve bölgesel kimliklerinin sözlü bir arşivi olduğunu söylüyor.

Ushikishvili, “Gürcü Rüyası’nın siyasi aygıtından müzik bile güvende değil” dedi.

“İstediğimiz gibi öğretme ve Georgia’nın inanılmaz derecede çeşitli müzik repertuarının her köşesindeki engin mirası keşfetme özgürlüğü olmadan, özellikle dış bölgelerin kültürü zarar görecektir,” diye ekledi. “Birçok dış bölge zaten zarar gördü ve benzersiz müzik stilleri için kritik öneme sahip birçok ilginç müzik grubu zaten dağıldı. Bu bir utanç ve herkes Grcü Rüyası Partisinin   Gürcistan müzik kültürüne ne yaptığını bilmeli.”