Umman açıklarında Mercer Street adlı tankere düzenlenen ölümcül saldırı sonrasında bir hafta süren gerginliğin ardından Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Dominic Raab, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’ye ‘tecrit’ uyarısında bulundu. Raab, Reisi’den ‘daha iyi bir yol izlenmesini’, Batı ile işbirliğinde bulunulmasını ve 2015 nükleer anlaşmasına tam iltizam sağlanmasını talep etti.
İngiliz The Telegraph gazetesine röportaj veren Raab, ülkesinin söz konusu ‘çirkin davranış’ karşısında sakin kaldığını vurgulayarak “Birleşik Krallık sakin ve soğukkanlı olacak, ancak gördüğümüz çirkin davranışlarla başa çıkmakta kesinlikle kararlı ve çok güçlüyüz” dedi.
Yeni İran Cumhurbaşkanı’nın anayasal yemininden saatler önce ikilinin gerçekleştirdiği telefon konuşmasında Raab, Reisi’ye İran’ın önünde ilki uluslararası ortaklarla güven inşa edilmesi, ikincisi daha fazla ‘tecrit durumuna’ düşmesi olmak üzere iki seçenek olduğunu vurguladı.
Gazeteye konuşan İngiliz Bakan, “Yeni İran Cumhurbaşkanı’nın yönetimi altında, uluslararası toplumun geri kalanıyla karşılıklı güven ve iyi niyet oluşturma yönünde gerekli adımları atma veya dışlanmış devlet statüsü kazanmaya yönelik daha fazla adım atma fırsatı mevcut” açıklamalarında bulundu.
Gazetenin haberine göre 1988’de siyasi mahkumların infazında rol alması sebebiyle “Tahran Kasabı” olarak isimlendirilen Reisi’nin görevi devralma törenine temsilci olarak Londra, İngiliz Büyükelçiliği Maslahatgüzarını gönderdi.
Geçtiğimiz hafta Mercer Street adlı tankere yönelik saldırı ile başlayan deniz gerilimi, Salı günü silahlı kişilerin Umman Denizi’nde Panama bandıralı bir tankeri kaçırmaya kalkışmasıyla kriz artmıştı. Deniz güvenlik kaynakları saldırının ardında İran destekli güçlerin olduğundan şüphelendiklerini söylerken Washington da, gemiyi İranlıların kaçırdığına inandığını söyledi. Ancak bu yönde bir doğrulama kaydedilmedi.
Birleşik Krallık, Salı günü Birleşmiş Milletler (BM) Meclisi’ne İran’ın biri İngiliz diğeri Roman iki mürettebatın hayatını kaybettiği tanker saldırısı için bir veya daha fazla insansız hava aracı kullanmış olabileceğini bildirmişti. Söz konusu İngiliz kurban, Fiji doğumlu bir ordu eski askeri ve bir çocuk babası Adrian Underwood, gemide güvenlik görevlisi konumundaydı.
Dün ilerleyen saatlerde diplomatlardan atıfta bulunan Reuters, İngiltere’nin bugün BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) kapalı kapılar ardında yapacağı toplantıda söz konusu saldırıyı tartışmayı planladığı, ancak 15 devletten oluşan konseyin herhangi bir adım atmasının beklenmediğini aktardı.
Tahran, geçtiğimiz Perşembe günü İsrailli Zodiac Maritime Denizcilik Şirketi’nin işlettiği, Japonya’ya ait olan Liberya bayraklı Mercer Street adlı petrol tankerine düzenlenen saldırıyla ilgisi olmadığını bildirdi. Diğer yandan Pazar günü ABD ve İngiltere ise saldırıya yanıt vermek için müttefikleriyle birlikte çalışacaklarını belirtti. Bakanların siber saldırı düşüncesine yer veren The Telegraph’ın haberine göre, aleni olarak açıklanmasa da ‘koordineli yanıtın’ haftalar içinde verilmesi bekleniyor.
Hükümetin harekete geçmeden önce seçeneklerini değerlendirme kararını savunan Bakan Raab, “Twitter’da ses çıkarmanın veya hangi eylemi yapmayı planladığımızı belirtmenin akıllıca bir hareket olduğunu düşünmüyorum. Ancak halk, böyle korkunç davranışlar için bir hesap verilmesinin gerekeceğini varsayabilir” şeklinde konuştu.
Rusya’nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitry Polyanski, Çarşamba günü kendisine BMGK’nın Mercer Street meselesini ele alması gerekip gerekmediği sorulduğunda, “Birçok çelişkili bilgi var. Kesinlikle reddettiğimiz olası analizler. Öncelikle gerçekleri belirlememiz gerekiyor. Ne olduğuna dair kanıt olmadan herhangi bir sonuca veya eyleme geçmek için acele etmek istemiyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
İran’ın BM misyonu ise BMGK başkanlığına yazdığı mektupta, Körfez’de ‘deniz kazaları üretmeye yönelik şüpheli girişimler’ uyarısında bulunarak bölgenin güvenlik ve istikrarına zarar verecek eylemlerin durdurulması talebinde bulundu.
Şarku’l Avsat’ın IRNA’dan aktardığı habere göre söz konusu mektupta İngiltere, Romanya ve Liberya’nın iddialarını destekleyecek herhangi bir kanıt sunmadan, keyfi bir şekilde İran’ı Mercer Street tankerine yönelik saldırıdan sorumlu tuttuğu, ancak İran’ın ‘deniz güvenliği ve seyir özgürlüğüne önem verdiği’ belirtildi. Mektupta aynı zamanda “Kaynağı ne olursa olsun bu tür suçlamalara karşı uyarıda bulunan İran, halkını tam anlamıyla korumak, egemenliğini ve ulusal çıkarlarını savunmak için gerekli her türlü adımı atmaktan çekinmeyecektir” ifadelerine yer verildi.
