Keisuke Wakizaka: Ruben Rubinyan-Serdar Kılıç Görüşmesi Üzerine…

2022 yılında başlatılan Türkiye-Ermenistan arası müzakere Azerbaycan-Ermenistan arasındaki gerginlikten dolayı uzun zamandır askıya alınıyordu. Ancak 2024 yılının temmuz ayının sonunda Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Iğdır’a yakın Ermenistan-Türkiye sınırını ziyaret etmiş ve 30 Temmuz 2024 tarihinde iki ülkenin özel temsilcileri olan Ruben Rubinyan ve Serdar Kılıç’ın sınırda birbiriyle görüşmüştür. Bu görüşmede normalleşme sürecinin devam ettirilmesinin yanı sıra diplomatik/resmi pasaport hamileri için vize prosedürlerininkolaylaştırılması konusunda mutabık kalmıştır. Sınırdaki gümrük kapılarının göreve başlayabilmesi için hazırlık süreci de hızlandırılmakta ve bu gelişmeler Türkiye-Ermenistan arası müzakerenin son aşamasına geleceğine dair umut vermektedir.

Diğer yandan, sınırın açılması ve diplomatik ilişkilerin kurulması konusunda belirsizlik de halen mevcuttur. Ermenistan’da merkezi hükümet seküler-liberal kesimin elindeyken özellikle ordu, istihbarat ve sınır muhafız birlikleri üzerinde Rusya ve Taşnakçı grupları halen güçlü nüfuzu sürdürmekte ve merkezi hükümet bu kurumlarının tamamını kontrol altına henüz alamamıştır. Ayrıca Ermenistan Rusya’dan uzaklaşıp Batı ile ilişkileri güçlendirirken Rusya ise Azerbaycan’ı kullanarak Kafkasya üzerinde kendi nüfuzunu sürdürmeye çalışmaktadır. Günümüzdeki Türk siyasal hayatı ve kimliği üzerinde Azerbaycan büyük etkiye sahip olduğundan dolayı Rusya Azerbaycan-Ermenistan arasındaki gerginlik ve çatışmayı devam ettirerek Türkiye-Ermenistan arasında devam eden süreci engellemeye yönelebilir.

Böyle bir durum altında şu an Türkiye-Ermenistan sınırının derhal açılması zor olduğu gibi görülmektedir. Fakat uzun vadede ise sınırın açılma ihtimali yükselmekte ve Batı ülkeler de Rusya’nın bölgedeki nüfuzunu azaltmak için süreci desteklemeye devam edecektir.

Keisuke Wakizaka (Dr. Öğr. Üyesi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü)