Bugünlerde Ukrayna Rusya’ya karşı ciddi mücadeleye devam ederken Güney Kafkasya’da da Azerbaycan ve Ermenistan arasında kriz gitgide tırmanmakta ve “3. Karabağ Savaşı”nın başlama ihtimali bile tartışılmaktadır.
Durum böyleyken 2 Eylül 2023 tarihinde Karabağ’ın bağımsızlığını kutlamak ve Ermenistan hükümetini protesto etmek amacıyla eski Ermenistan Cumhurbaşkanları Robert Koçaryan ve Serj Sarksyan’ın grupları ve Taşnakçılar Erivan’da büyük ölçekli mitingi düzenlemiştir. Bu mitingde “Karabağ ile birlikteyiz” sloganıyla Dağlık Karabağ’ın bağımsızlığına destek ifade edilmiş ve katılımcılar Nikol Paşinyan’ın liderliğindeki Ermenistan merkezi hükümetinin politikasını sert şekilde eleştirmiştir. Özellikle eski Cumhurbaşkanı Serj Sarksyan miting esnasında mevcut iktidarı devirip yeni bir rejimin kurmak gerektiğini dile getirmiştir. Böylece Erivan’daki miting yurt içindeki kaosun daha derinleşme ihtimalinin işareti gibi algılanmıştır.
Fakat gerçeğe bakıldığında Erivan’daki bu miting beklenen başarıya ulaşılamadığı görülmektedir. O gün bu mitinge Erivan nüfusunun çoğunun katılması beklenirken, bütün Ermenistan’dan insanları mitinge getirdiği halde katılımcı sayısının ancak toplam 6000-7000 kişi olduğu tahmin edilmektedir. Özellikle Erivan merkezli aydınlardan Roman Pağtasaryan’a göre Ermenistan’daki Karabağlıların neredeyse %90’ı mitinge katılmamıştır. Böylece Erivan’daki bu miting kamuoyu üzerinde beklenen etkileri yeterince oluşturamamış ve yeterli başarıya ulaşılmamıştır.
Gerçekten de halk mevcut ekonomik ve toplumsal meselelerden dolayı Karabağ Sorunundan artık yorulmuş durumda ve halk arasında Karabağ Sorunu ve Ermeni Meselesi geri planda kalmaktadır. Aynı zamanda Ermenistan’da Azerbaycan ve Rusya’ya karşı düşmanlık ön plandayken Türkiye’ye karşı düşmanlığı ise artık ikinci plana düşmüş ve halk Azerbaycan ve Türkiye’yi ayrı ayrı değerlendirmeye başlamıştır. Özellikle Gümrü ve Vanadzor gibi Karabağ Klanı döneminde “dışlanmış” bölgelerde bu durum daha net şekilde görülmektedir. Ayrıca bu mitinge Karabağ Klanı ve Taşnakçı elitlerin katılmaları da kamuoyu üzerinde olumsuz imajı yaratmıştır. Bu elitler Karabağ Meselesi ve Ermeni Sorununa odaklanırken ülkeyi “Rusya’nın sömürgesi” haline getirmiş ve fakirleştirmiştir. Bir de onlar Karabağ ve Ermenistan’da çeşitli yasadışı faaliyetlerde ve insan hakları ihlallerinde yer almakta ve bundan dolayı Ermenistan’da bu elitler halk arasında “kötünün kötüsü” olarak görülmektedir.
Sonuç olarak Erivan’da düzenlenen “Karabağ ile beraberiz” mitingi Ermenistan’da istikrarsızlığın hala devam ettiğini işaret ederken halkın desteğini yeterince kazanamamış ve Karabağ klanı-Taşnakçı elitlerin zayıflamaya doğru gittiğini ve sıkışmış durumda olduğunu net bir şekilde göstermiştir. Diğer yandan, bu Karabağ klanı-Taşnakçı elitler Rusya’nın desteğiyle bölgede kriz çıkartıp hükümeti dezavantaj duruma düşürebilir ve onları yakından takip etmek gerekir.
Dr. Öğr. Üyesi Keisuke Wakizaka (İstanbul Gelişim Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü)
