Kafkasya’da birbirine bağlı zor bir denklem. Karabağ kimin olacak Karabağ’ı alan iktidarına devam kaybeden ise tarihin çöplüğüne mahkum olacak. Ermenistan’da kurucu devlet başkanı levon ter Petrosyan Karabağ konusunda bir çözüm yolu üzerinde düşünmeye başlayınca meşhur Meclis baskını ile iktidardan düşmüş ve yerine Karabağ klanına mensup Robert Koçaryan gelmişti. Karabağ konusunda Şahin tutumu ile bilinen Koçaryan ve yerine gelen Serj Sarkisyan 16 yıl Ermenistan’ı Karabağ fatihi söylemi ile yönettiler. Fakat Karabağ Ermeni halkına kuru bir cihangirlik edebiyatı dışında hiç bir şey Kazandırmadı. Halk ekonomik ve sosyal olarak sürekli geriledi Ermenistan ciddi anlamda nüfusunu dış göçe gidişini engelleyemedi. Bu gelişmeler Ermenistan’da halkı ciddi anlamda karamsarlığa ve umutsuzluğa itti ve Paşinyan sokak hareketleri ile iktidara geldi. İktidarının 2. Yılında 25 yıllık dağlık Karabağ sorunu bu hali ile gidemezdi. Paşinyan Azerbaycan’ın topraklarını işgalden kurtarmak için başlattığı harekat karşısında ciddi bir Yol ayrımında. Ermenistan rusyacıları paşinyanı başarısız göstermek için cephede savaşmıyor bu durum karşısında manevra yapma şansı kalmayan Paşinyan Karabağ’ı Azerbaycan’a bırakıp Ermenistan’da reformlara devam edip yeniden Ermenistan’ın kuruluşunu sağlayacak bu durumda. Fakat bu gelişme karşısında ise Rusyacı Ermeniler darbe yapıp paşinyanı gönderirler. Paşinyan bu denklemin kaybedeni gibi. Aliyev 4 gündür süren işgal altındaki toprakları azat etme hareketi başarıya ulaşırsa Azerbaycan devletleşme ve milletleşme Türkleşme sorununu çözmüş olur. Yok Karabağ konusunda 7 köyü geri alarak bunun üzerinden bir Zafer edebiyatı arkasına sığınmaya kalkarsa bu sefer Aliyev’in iktidarı sallanır. Azerbaycan Rusyacıları ile Ermenistan Rusyacıları bakalım kimi iktidardan edecekler. Ne Aliyev ne Paşinyan belki de Putin bu denklemde devre dışı kalabilir. Zor bir soru.
Hasan Oktay kafkassam başkanı