Krım
ABŞ KİV-lərində Trampın Krımı Rusiya ərazisi kimi tanınması təklifi irəli sürəcəyi iddia olunur. Bu nə dərəcədə realdır?
Taktika və Strategiya
Avropa da, ABŞ kimi, müharibənin dondurulmasında maraqlıdır. Lakin bu, daha çox taktiki bir yanaşmadır. Avropanın taktiki məqsədləri müəyyən mənada Trampın yanaşması ilə üst-üstə düşə bilər. Ancaq məsələ təkcə taktika deyil, strateji məqamlar da var. Bu strateji məsələlərdə isə Avropanın maraqları Trampın maraqları ilə uyğun gəlmir.
Avropa Rusiyanın Ukrayna ərazilərini qanuni şəkildə ilhaq etməsinə razılıq verə bilməz, çünki bu, Avropanın təhlükəsizlik sistemini ciddi şəkildə sarsıdar. Bu səbəbdən Avropa Krımı rəsmi şəkildə Rusiya ərazisi kimi tanıya bilməz — yəni bu addımı Avropa Parlamenti və digər hüquqi institutlar vasitəsilə leqallaşdırmaq mümkün deyil.
Digər tərəfdən, ABŞ-da da bu cür tanınma ciddi siyasi maneələrlə üzləşərdi. Belə bir qərarın qəbul olunması Konqresin təsdiqini tələb edir və bir neçə respublikaçı bu ideyanı dəstəkləməsə (belə siyasətçilər var), Nümayəndələr Palatasında səsvermənin nəticəsi Trampın istədiyi kimi olmaya bilər — xüsusən də respublikaçıların çox az səs üstünlüyü olduğu şəraitdə.
Daha bir strateji məsələ isə ondan ibarətdir ki, Trampdan fərqli olaraq, Avropa Rusiyayla iqtisadi əlaqələri bərpa etmək niyyətində deyil. Bu, Avropanın təhlükəsizlik balansını poza bilər. Hazırda Avropa demək olar ki, artıq Rusiya qazı və neftini almır və bu asılılığı tamamilə sıfıra endirməyə çalışır. Eyni zamanda, Avropa sanksiyaları yumşaltmaq yox, əksinə, daha da gücləndirmək niyyətindədir.
Hətta ABŞ Şimal Axını 2 layihəsini bərpa etsə belə, Almaniyanın razılığı olmadan Rusiya qazı Avropaya idxal olunmayacaq. Almaniya kansleri Merts isə Rusiyaya yardım etmək niyyətində olan bir liderə bənzəmir.
Bundan əlavə, bu gün Ukrayna prezidenti Zelenski bildirib ki, Krımın Rusiya ərazisi kimi tanınması Ukrayna tərəfindən mümkün deyil. Bu, tamamilə rasional yanaşmadır. Ukrayna Ali Radasının Konstitusiyanı dəyişdirərək Krımı Rusiya ərazisi kimi tanıması üçün ardıcıl iki sessiyada 2/3 səs toplaması tələb olunur və bu, real görünmür. Belə bir addım istənilən siyasi qüvvə üçün siyasi intihar olardı. Və düşünmürəm ki, hətta Tramp belə Ukraynanı buna məcbur edə bilsin.
