ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken 5 yıl aradan sonran resmi ziyaret için Çin’in başkenti Pekin’e geldi.Blinken’in Pekin’e ziyareti çok önemli ve iki süper güç arasındakı ihtilafların çözümü için bir fırsat deyerinde.ABD Dışişleri Bakanı Blinken bundan 5 sene önce Çine’e resmi ziyaretde bulunmuştu.Bu ziyaret kapsamında Washington’un Çin yönetiminden bazı belentileri var.Şübhesiz ki,ABD Tayvan konusunda Çin’i defalarca uyarmasına ragmen,Pekin yönetimi Tayvan’a karşı olumsuz açıklamalar veriyor.Ayrıca Çin lideri Xi Jinping sürekli Tayvan’a karşı askeri seçenegin hala masada oldugunu dile getiriyor.Hem ABD,hem de Avrupa Birliyi Çin’i Taypeye karşe askere mudaheleye karşı uyarıyor.Bir diger konu ise Çin Ukrayna savaşında Rusya’ya destek veriyor.Tabii ki,ABD Çin’in Putin rejimine sagladıgı destekden çok rahatsız oldugunu gizlemiyor.
Blinken’in yarın Çin devlet başkanı Xi Jinping ile bir görüşme yapması bekleniyor.Elbette,Blinken’in iki gün sürecek Çin ziyaretinden üst düzey bir karar beklemezken,görüşmelerin asıl amacının yukarıda da belirtdiyim gibi,iki ülke arasında son yıllarda gerilen siyasi ortamı yumuşatmak,yeniden istikar saglamak olucak.Hatırlarsanız,Endonezya’da düzenlenen G20 zirvesi’nde ABD Başkanı Joe Biden çinli mevkidaşı Xi Jinping ile biraraya gelmişti.Biden-Jinping görüşmesi genellikle iki ülke arasındakı sorunları,ihtilafları çözmeyi,siyasi ortamı yumuşatmayı kapsayırdı.
Blinke’in ziyaretine gelince,bildiyiniz üzere geçtigimiz şubat ayında ABD Dışişleri Bakanı Çin’i ziyaret edecegini açıklamıştı.Daha sonra Balin krizi nedeniyle ziyaret iptal edildi.
Bu arada,dün ABD Başkanı Joe Biden önümüzdeki bir kaç ay içinde Çin lideri Jinping ile tekrar görüşmeyi,meşru farklılıkların yanı sıra anlaşılabilecek alanlara konuşmayı umdugunu açıklamıştı.
ABD onun farkına varmış ki,Çin son yıllar Ortadoguda önemli bir aktor haline gelmiş,İran ve Suudi Arabistan arasında arabuluculuk görevini yürütmekdedir.Nihayetinde İran ve Suudi Arabistan arasında diplomatik sorunlar büyük ölçüde çözülmüş ve en son dün Suud Dışişleri Bakanı Tahran’a uzun aradan sonra ziyaret etmişti.ABD Çin’in Ortadoguda güçlenmesini kendi çıkarlarına ve deyerlerine aykırı buluyor ve gelecekte bunu sıkıntı yarata bileceginin farkındadır.O üzden,ABD Çin ile dikkatli ilişkiler kurmak zorunda.
Kamal Aliyev
