Adet hukuku ve hukuk antropolojisi konularının araştırılması açısından Kafkasya bölgesi oldukça zengin malzemeye sahip bir bölgedir. Bölgenin coğrafi ve iklim şartları ve bundan kaynaklanan ekonomik yapıyı, çok sayıda değişik kabile ve toplulukları bir arada tutan toplumsal düzen normları içinde örf, adet, gelenek ve görenekler tarih boyunca çok büyük önem taşımıştır. Bu kurallar yüzyıllar boyunca kuşaktan kuşağa aktarılmış, değişik dönemlerde bazen sosyal önemini kaybetmesi, bazen de sömürge idaresinin yasaklaması nedeniyle ortadan kalkmıştır. Adetlerin değişme süreci aynı zamanda dış faktörlerin, din kurallarının ve pozitif hukuk düzenlemelerinin etkisi altında da gerçekleşmiştir. Kafkas toplulukları içinde uzun süre uygulanan ve toplumsal düzenin sağlanması açısından önemli yere sahip adetlerden biri “atalık” müessesesi olmuştur. “Atalık”, aynı zamanda yapay akrabalık tesis eden bir müessesesidir. Türkçe “ata” kelimesinden gelen bu gelenek Kafkas dağlı halkları tarafından uzun süre ve değişik şekillerde kullanılmıştır. Atalık kurumunu sadece bu veya diğer halkın adına yazmak ve o halkın toplumsal düşüncesinin bir ürünü olarak görmek yanlış olacaktı. Nitekim bu ve buna benzer kurumlar Kafkasya sınırlarının çok ötesinde, hatta tarihin değişik dönemlerinde yeryüzünün farklı halkları tarafından da kullanılmıştır. Çok çeşitli halkların bir arada yaşadığı Kafkaslar bölgesinde atalık kurumu zamana, alana ve halklara göre değişkenlik göstermektedir. Bir medeni hukuk müessesi olarak varlığını yüzyıllar boyu sürdürmüş atalık müessesinin sosyolojik ve hukuki açıdan incelenmesi bu kurumun uygulanmasına ilişkin manzarayı daha açık bir şekilde ortaya koyacaktır.
Ali Asker/ kafkassam
- Anasayfa
- »
- Kuzey Kafkasya
- »
- Kafkas Toplumlarının Adet Hukukunda “Atalık” Müessesesi
Kafkas Toplumlarının Adet Hukukunda “Atalık” Müessesesi
546 0