TUNUS’DA CUMHURBAŞKANININ KAYS SAİD’İN DARBESİ GANNUŞİ’NİN EL- NAHDA PARTİSİNİN ÖNÜNÜ KESMEYİ HEDEFLİYOR.
Tunus darbesi bu yönüyle Cezayir’de 1990’da FIS’e karşı yapılan askeri darbeyi hatırlatıyor.
Tunus’ta Cumhurbaşkanı Kays Said ülkenin içinde bulunduğu ekonomik ve siyasi sorunları öne sürerek Meclis’i feshettiğini açıklaması ve ardından askerlerle birlikte fotoğraf vermesi bir post modern darbe ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Halkın iradesine ambargo koymayı hedefleyen BAE destekli darbe senaryosu, uzun hazırlık çalışmalarının ardından uygulamaya konulmuştur. Meclis Başkanı Gannuşi’nin halkı sivil direniş için gösteri yapmaya çağırması önemlidir. Daha ılımlı çizgide olmasına karşılık darbenin El Gannuşi’nin güçlenen siyasi desteğini ortadan kaldırma amacı taşıdığı ve bu yönüyle 1990’da Cezayir’de İslami Selamet Cephesine yapılan darbeyi hatırlatmaktadır. Gelişmelerin bundan sonra ne şekilde bir seyir takip edeceğini hep birlikte göreceğiz.
Tunus demokrasi tecrübesi olmayan bir ülke. Coğrafi genişliği 160 bin km2 ve nüfusu da 12 milyon civarında. Fert başına düşen gelir 3 bin dolar seviyesinde. Tipik bir Kuzey Afrika ülkesi olan Tunus’ta nüfusun üçte ikisi Berberi ve dörtte biri de Araplardan oluşuyor. Nüfusun tamamı Maliki mezhebine mensup Müslüman.
Tunus, 1956 yılında Fransız sömürgesi iken bağımsızlık kazandı. Modern Tunus’un ilk Cumhurbaşkanı Habib Burgiba, 1981 yılında kadar ülkenin tek hakimi oldu. Burgiba’nın Neo -Destur Partisi, ideolojik yapısı bakımından Türkiye’deki CHP’ye benzemektedir. Burgiba’nın ardından çok partili hayata geçen ülkede Zeynel Abidin bin Ali, Burgiba çizgisinin biraz daha ılımlı versiyonu ile uzun yıllar ayakta kaldı ve 2011 yılında Arap Baharı isyanıyla devrildi. Tunus, Arap Baharında şiddete başvurmadan devrim yaşayan ülke olarak dikkatleri üzerinde topladı. En geniş siyasal desteğe sahip parti olan el Nahda, uzlaşmacı bir siyasi eğilim sergiledi. Yeni anayasanın ardından El Nahda’nın da desteği ile öğretim üyesi Kays Said Cumhurbaşkanı seçildi ve El Nahda lideri Gannuşi de Meclis Başkanı oldu. Post -modern görünüm taşıyan darbe, El Nahda hareketinin güçlenmesini engelleme amacı taşımaktadır.
Prof. Dr. İrfan Kaya ÜLGER– Kocaeli Üniversitesi
