İran’da ekonomik sorunlar geniş bir toplumsal yelpazeyi etkilediği gibi üretimin temellerini oluşturan işçiler için de ciddi biçimde kendisini somut ve ağır biçimde hissettirmektedir. Son haftalarda bu sebeple bazı fabrikalarda ve üretim alanlarında işçiler ekonomik sorunların etkisiyle oluşan mikro yansımalar dolayısıyla gösteriler düzenlemeye başladılar. İşçilerin bu gösterilerdeki şikayet ve talepleri mikro düzeyde (maaşlar vb.) olmasına rağmen bu tablo makro ölçekte ekonomik sorunların toplumun tüm katmanlarında yarattığı etkilere bir örnek daha eklemiş durumda. Ali Hamaney, işçilerin söz konusu protestolarına değinirken, rejimin klasik tutumuyla bu gösterileri İran düşmanlarının komplolarına hizmet edebilecek ve düşmanların İran ekonomisini zayıflatmaya yönelik hedeflerine katkı sağlayabilecek olumsuz sonuç potansiyelinden bahsetti. Bununla birlikte Hamaney özellikle Aralık ayında yaşanan kitlesel hareketlerin ardından yaptığı açıklamalarda halkın meşru taleplerinden, devletin bu talepleri yerine getirmesinde eksikliklerden bahsetmekte, sorunların kabulü ve mahçubiyet imajı ile halka mesaj vermektedir. Hamaney’in bu tavrı işçi eylemlerine yönelik olarak da kendisini göstermektedir. Ülkenin toplumsal bağlamda içinde bulunduğu kırılgan ve hassas ortam rejimi bu anlamda daha dikkatli ve hassas bir dil kullanmaya yöneltmektedir. Normal şartlarda, Devrim Muhafızlarının bir kolu olan Besic’in İşçi Teşkilatları alt biriminin söz konusu işçi eylemlerini önceden tespit ve engelleme görevlerini yerine getirmesi beklenirken bu durumun gerçekleşmemiş olması rejimin bu konudaki tereddüdünü ve kaygısını orta koymaktadır. Rejim, işçi hareketlerine yönelik bir müdahalenin ülkede hali hazırda mevcut olan kitlesel hareket potansiyelini harekete geçirebileceğinden, işçi-emekçi hareketi ile meşruiyet imajı tesis edilmesinden ve sonucunda rejimi sarsacak bir kitlesellşemeden endişe etmektedir. Bu bağlamda rejim tarafından kullanılan dil hassas ve dikkatli bir niteliğe sahip olmaya devam edecek, kitleselleşme potansiyelinin önüne geçilmeye çalışılacaktır.

Çağatay BALCI
Kafkassam İran Masası Uzmanı