KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Gündem
  4. »
  5. İran Suriye’de darbe peşinde mi?

İran Suriye’de darbe peşinde mi?

Hasan Oktay Hasan Oktay - - 8 dk okuma süresi
333 0

İran Suriye’de darbe peşinde mi?
ömür
İranlı milisler ve Lübnan’dan takviye gelen Hizbullah güçlerinin, uzun zamandır Baas ordusunun gerektiği kadar savaşmadığından şikâyet ettikleri ve durumun zaman zaman cephede çatışma ortamında sıcak tartışmaya dönüştüğü iddia ediliyordu. Cephe komutanları tarafından örtbas edilen ve ötelenen anlaşmazlık geçtiğimiz günlerde Suriyeli direnişçilere karşı 2013’ten beri Esed saflarında savaşan Hizbullah isimli örgüt milisleri ile Esed askerleri birbirine girmesiyle su yüzüne çıktı. Hizbullah isimli örgüt milisleri ile Esed ordusu, mevki ve komuta tartışması sonrası iki cephede çatışmaya başladı.
Halep’in güney ve kuzey kırsalında, Esed rejimi güçleri ve terörist Hizbullah milisleri arasında daha önce görülmemiş şekilde çatışma çıktığı kaydedildi. Bunu müteakip Esed rejimine bağlı savaş uçaklarının Hizbullah milislerini hedef aldığı, Hizbullah saflarında ölü ve yaralıların olduğu belirtildi. Gözlemcilere göre bu durum iki taraf arasındaki güvenin kaybolması ve Hizbullah’ın Halep kırsalında verdiği kayıplar nedeniyle ortaya çıktı. Anlaşmazlığın, Rejim ve Hizbullah’ın Halep’i kuşatma stratejisini kötü yönde etkileyebileceği konuşuluyor. (Bkz http://www.islahhaber.net/smdk-esed-rejimiyle-hizbullah-arasinda-catisma-cikinca-ucaklar-hizbullah-i-bombaladi-55215.html)
Halep’in Breyç bölgesinde de halk savunma birlikleri arasında aynı konuda tartışmalar çıktı. Kaynaklar, Rus ordusuna ait bir savaş uçağının Breyç’te Hizbullah güçlerinin bulunduğu alanı bombaladığını öne sürdü. Bölgedeki muhalif kaynaklar da rejim ile Hizbullah güçleri arasındaki söz konusu çatışmalardan dinledikleri telsiz konuşmaları sayesinde haberdar olduklarını vurguladı. Rus uçağının Breyç’te Hizbullah mevzilerine düzenlediği hava saldırısını telsiz konuşmalarından öğrendiklerini aktaran kaynaklar, gerilimin Hizbullah’ın Halep’in kuzeyindeki Suriyeli gençleri kentin güneyindeki en zor cephe hatlarına göndermesinden kaynaklandığını söyledi. (http://www.aksam.com.tr/dunya/hizbullah-ile-esed-yanlisi-gucler-catisti/haber-526253)
Rusya’nın İran-ABD anlaşmasından çok memnun olmadığı biliniyor. İran, Suriye üzerinde Lübnan’a uzanan bir Şii kuşağın sürdürülebilir pozisyonda olmasını çok arzuluyor. Aynı şekilde Şii kuşağın Fars körfezinde Yemeni de kapsayan bir alanda olmasını çok önemsiyor. Rusya’nın olmazsa olmazı, Suriye’deki askeri üslerinin korunması ve yenilenmesi. Rusya, Türkiye ile çatışarak NATO’yu bölgede karşısına almak istemiyor. Suriye’nin toprak bütünlüğünün değil, kendi deniz ve hava askeri üslerinin garanti edilmesinin peşinde. Suriye’deki operasyonları karşılığında Suriye rejiminden doğalgaz ve petrol imtiyaz haklarını çoktan aldı bile. Bu durum en çok İran’ı rahatsız ediyor.
Basında birkaç gündür Suriye merkezli araştırma şirketlerinden Jusoor For Studies’in Suriye’deki Şii varlığına yönelik yaptığı araştırma raporu eksen alınarak, Beşar Esed yönetiminin İran tarafından devrileceğine dair haber başlıkları yer alıyor. Bu haber içeriğine ve servis edicilerine bakılarak bir enformasyon savaşının tasarlanmış ve etkileri hesap edilmiş sonucu denilebilir. Çünkü Suriye merkezli araştırma şirketlerinden olduğu iddia edilen ‘Jusoor For Studies’ İngiltere’nin Oxford kentinde bulunan ve adını bulunduğu şehirden alan Oxford Üniversitesi’nin bir yan kuruluşu.
Oxford Üniversitesi’nin Suriye’deki misyoner kuruluşu St. Anthony Koleji ile yakın bağları var. İran’ın Suriye de darbe hazırlığı yaptığı bilgisini servis eden sözde Suriye merkezli araştırma şirketi ‘Jusoor For Studies’, Suriye’de ikamet eden Filistinli mültecilerin okul çağındaki çocuklarına burs veren bir projenin de ortaklarından. Bu haberle Suriye ordusuna karşı savaşan muhalifler ve destek veren ülkeler yanıltılmak istenildiği gibi, Suriye ile İran arasında anlaşmazlığa zemin hazırlanmak istenilmiş olabilir.
Rapora bakılırsa Beş yılı aşan Suriye savaşının seyrine etki eden Suriye’deki Şii varlığına dönük yapılan araştırmada 70 bin İran destekli Şii milisin Suriye cephesinde savaştığı ortaya çıktı. Raporda Halep Dera ve Şam bölgelerinde Esed’in kara gücünün yüzde altmıştan fazlasının Şiilerden oluştuğu bilgisi yer alıyor. İnfografik harita eşliğinde yayınlanan verilerde Şii gruplarla ilgili detaylı bilgiler bulunuyor. Sahada savaşan milislerin ülke ve grup dağılımında 20’şer bin kişilik Afgan ”Fatımiler” ve Iraklı Şiiler çoğunluk arz ederken ardından Lübnan Hizbullahı ve İran devrim Muhafızları geliyor.
Şii güçlerin ana merkezi Şam’da bulunuyor, Şam Hava Limanı bölgesinde bulunan ana merkez Makar Zucaci’ye ek olarak Şiilere ait 12 farklı askeri üssü daha var. Bu kuvvetlerin ve üslerin amacı, Baas rejimini devirerek Şii devlet yapısını egemen kılmak. Son cümleden anlaşıldığı gibi raporu hazırlayan üst akıl (İngiliz gizli servisleri), hem Baas rejiminin devamını istiyor hem de Suriye’deki İran askeri varlığının büyüklüğüne dikkat çekerek, farklı bir askeri müdahalenin önünü alıyor.
Türkiye’nin işine de akıl sır ermiyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Türkiye ile Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) öncülük yaptığı Demokratik Suriye Güçleri’ni (DSG) Adana İncirlik’te buluşturduğu ortaya çıktı. Söz konusu görüşmeden sonra Türkiye, Kürt güçlerinin Fırat’ın batısına geçerek Menbic operasyonun başlatılmasını kabul etti. “İncirlik’i ziyaret eden heyette Ebu leyla olarak tanınan Şehit Feysal Sadun ile DSG Sözcüsü Albay Telal Sılo da bulunuyordu.
Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri Ali Muhyiddin El-Karadaği, Türk devletiyle PKK’nin diyalog masasına dönemesi için girişiminde bulunduklarını söyledi. Karadaği’den yapılan yazılı açıklamada, Kuzey Kürdistan ile Türkiye’de yaşanan şiddetin durması ve daha fazla kanın dökülmemesi için tarafların diyalog masasına dönmesi gerektiği belirtildi. Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri, kendisine düşen sorumluluk çerçevesinde başlattıkları girişimin olumlu sonuçlanmasını ümit ettiğini belirterek, “Bu iş kolay değil, fedakârlık gerektirir. İki taraf da uygun bir zemin hazırlamalı” dedi. (Bkz http://rudaw.net/turkish/middleeast/26062016).
Cezayir’de yayımlanan El Vatan gazetesinde çıkan haberde Türkiye ve Suriye hükümetinin Cezayir’de gizli görüşmeler gerçekleştirdiği öne sürüldü. Gazeteye göre görüşmeler PYD’nin Suriye’de federasyon ilan etmesinin ardından başladı. Federasyon ilanının ardından Türkiye, Suriye hükümetine ilişkilerin yumuşaması için çağrıda bulundu. Başbakan Binali Yıldırım, “düşürülen Rus uçağıyla ilgili gerekirse Rusya’ya tazminat ödenebileceğini söyledi. Mısır’a da yeşil ışık yaktı: Bakanlar seviyesinde ilişkiler başlayabilir” dedi.
Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
omurcelikdonmez@hotmail.com

İlgili Yazılar

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir