KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi

  1. Anasayfa
  2. »
  3. İran
  4. »
  5. İRAN İSTİHBARAT OPERASYONLARINDA MEDYANIN İŞLEVİ

İRAN İSTİHBARAT OPERASYONLARINDA MEDYANIN İŞLEVİ

Kafkassam Editör Kafkassam Editör - - 5 dk okuma süresi
287 0


İstihbarat, farklı dillerde ve farklı kültürlerde farklı anlamlar ifade eden bir kavram olarak geniş bir kapsama sahiptir. Klasik haber alma fonksiyonundan, uzun vadeli stratejik planların dizaynına kadar geniş bir anlam skalasına sahip olan istihbarat kavramı, anlamsal/söylemsel kapsamına paralel olarak metod, işlev ve araçlar bağlamında da aynı ölçüde geniş bir çerçeveye sahiptir. Günümüzde, istihbaratın araçsal bağlamları değerlendirirken ortaya konan olgular içerisinde medya özel bir yere sahip olarak ön plana çıkmaktadır.
Medya’nın istihbarat bağlamında araçsallaştırılması, özellikle soğuk savaş dönemi ile birlikte etkisini göstermeye başlamıştır. Bu dönemde bloklar arası propaganda savaşı büyük oradan medya aracılığıyla ve medya üzerinde gerçekleştirilmiştir. Soğuk savaşın ardından, dinamikleri büyük oranda değişen uluslararası yapıda medyanın istihbarat fonksiyonu yerel, bölgesel ve küresel düzeylerde, farklı aktör ve mahiyetlerde kendisine yer bulmuştur. ABD’nin 11 Eylül-Afganistan-Irak üçgeni bu konuda en sık başvurulan örnektir. Zira bu örnekte, medyanın hangi ölçüde istihbarat operasyonları ekseninde işlevsel bir konuma sahip olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, söz konusu örneğe benzer biçimde pek çok olayı örnek göstermek mümkündür. Fakat bölgesel açıdan ele alındığında İran’nın özellikle Suriye krizinin başlangıcından itibaren uyguladığı stratejide medyanın rolü analize değerdir.
İran’ın, Suriye krizinin başlangıcından itibaren geliştirdiği resmi söylem ve bu söylem doğrultusunda uygulanan politikalar ve operasyonların meşruiyet zemininin ve hem kendi vatandaşlarına hem de uluslararası ortama karşı bu politikaların haklılığı, gerekliliği ve meşruluğunun anlatılmasında medya başat unsurdur. İran anayasasının da bir çok bölümünde öngörüldüğü üzere İran medyası bu dönemde devletin ve devlet politikalarının sözcülüğünü üstlenmiştir. Bu açıdan İran medyası, İran anayasasında yer alan, “devletin ve islam rejiminin çıkarlarına ve güvenliğine aykırı yayınlar yapmamak, devlet ve islam cumhuriyetinin söylem ve politikalarına paralel yayınlar yapmak” ilkelerine uygun, sıkı denetim ve kontrol altında bir çizgide rolünün icra etmektedir. Buna göre İran medyası, bölgesel ve uluslararası düzeyde uygulanan istihbarat operasyonları ve algı yönetimi faaliyetlerinin baş aktörü olarak temelde şu yöntemlerden yaralanmaktadır;
• İran İslam Cumhuriyetine ilkesel olarak karşı ve eleştirel bir tavıra sahip olduğu bilinen Batı dünyasında, Batı ülkelerinin dış politikalarını eleştiren batılı akademisyen, uzman ve gazetecilerin doğrudan batıya yönelik eleştirilerine yer vermek veya doğrudan bu kişiler ile İran’ın dış politikalarının haklılığı ve meşruluğunu savunan mülakatları aktarmak
• Batılı ülkelerdeki eski siyasetçi ve bürokratların, yeni yönetim ve hükümetlere ilişkin eleştirilerine veya görev süreleri içerisinde yaptıkları yanlışlara ilişkin itiraflarını İran politikalarının meşruluğu ile özdeşleştirmek
• Batı ülkelerinde yaşayan İran’lı veya İran kökenli akademisyen, gazeteci veya uzman ile (bu kişilerin büyük bir çoğunluğu İran İstihbarat ve Güvenlik Bakanlığı(Vevak) ile temas halindedir) İran’ın özellikle bölgesinde gerçekleştirdiği operasyonların ve uyguladığı politikaların ne kadar gerekli ve meşru olduğu yönünde algı oluşturmak
İran medyası bu açıdan değerlendirildiğinde söz konusu 3 yöntem net bir biçimde öne çıkmaktadır. İran’ın DAEŞ-Tekfirci Terörizm ile mücadelede kendisi koruyucu olarak öne sürmesi, Türkiye’nin DAEŞ’i destekleyen ülke olarak uluslararası ortamda itibarsızlaştırılmaya çalışılması, ABD ve Batı ülkelerine yönelik “emperyalizm ve karşısında direnen İran” imajının güçlendirilmeye çalışılması yukarıda özetlenmeye çalışılan 3 yöntem vasıtasıyla yürütülmekte ve medyanın bu operasyonlardaki rolünü açıkça ortaya koymaktadır. Çağatay BALCI

İlgili Yazılar

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir