KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Gündem
  4. »
  5. Huriye Yıldırım ÇInar: Afrika’da büyük kapışma İtalyan elçi niye öldürüldü

Huriye Yıldırım ÇInar: Afrika’da büyük kapışma İtalyan elçi niye öldürüldü

Kafkassam Editör Kafkassam Editör - - 6 dk okuma süresi
278 0

Pazartesi günü silahlı bir saldırıda öldürülen İtalya’nın Kongo Demokratik Cumhuriyeti Büyükelçisi Luca Atanasio Roma’daki Santa Maria degli Angeli Kilisesi’nde son yolculuğuna uğurlandı. Büyükelçi Atanasio’nun, Ruanda sınırı yakınlarında yer alan Kuzey Kivu’da Dünya Gıda Programına ait bir konvoyda seyrederken yolda pusuda bekleyen, ellerinde AK-47 ve pala bulunan 6 kişinin saldırısında koruması ve şoförü ile beraber yaşamını yitirdiği bilinmektedir.

Saldırının gerçekleştiği Virunga Ulusal Koruma Alanı (Virunga Park) sınırlarında bulunan Kuzey Kivu, zengin doğal kaynaklara sahip olması yanında Demokratik Kongo Cumhuriyetinin en tehlikeli bölgelerinden birisidir. Bu bölgede 1990’lı yıllardan itibaren çok sayıda silahlı gruplar çeşitli eylemler gerçekleştirmektedir. Bu bölgenin zengin yeraltı ve yerüstü kaynaklarının yabancı aktörler çıkarına kullanılması için desteklenen kimi silahlı gruplarına bölge halkı kendi silahlı savunma oluşumlarıyla karşılık vermiştir. Daha sonraları bu milis güçleri ülkenin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik atmosferde hem siyasi güç hem de ekonomik çıkar sahibi olabilmek için daha farklı amaç ve eylemlere yönelmişlerdir. Zaman içerisinde kendi içlerinde bölünerek 120’den fazla sayıya ulaşan bu silahlı gruplar Doğu Kongo’da ciddi güvenlik sorunlarına yol açmaktadır.

Büyükelçinin yaşamını yitirdiği saldırının gerçekleştiği yerde üç silahlı grup etkindir: Ruanda’nın Kurtuluşu için Demokratik Güçlerin (FDLR) bir fraksiyonu – Virunga Park’ta duran Ruandalı bir silahlı grup – Kongolu Hutu öz savunma grubunun bir fraksiyonu olan Nyatura ve Kongo Devrim Ordusu olarak da bilinen 23 Mart Hareketi’nin (M23) kalıntıları. Ancak Kongo hükümeti saldırının ardından çok kısa bir sürede olayın faillerinin FDLR olduğunu açıklamıştır. Akabinde ise bu grup yaptığı bir açıklamada konuyla ilgilerinin olmadığını belirtmiştir. FDLR, kısmen 1994 yılında bölgede gerçekleşen soykırım eylemlerine karışan insanlardan oluştuğu için kamuoyunda büyük bir antipatiye sahiptir. Bu nedenle de kimi uzmanlar FDLR’in Kongo ve Ruanda’da gerçekleşen kimi olaylarda günah keçisi olarak gösterildiğini belirtmektedir.

İtalyan Büyükelçinin yaşamını yitirdiği saldırı aslında Virgunga Park’taki ilk silahlı saldırı değildir. 2014 yılında Parkın Belçikalı yöneticisi Emmanuel de Merode’nin aracına silahlı bir saldırı gerçekleştirildi. O tarihten günümüze kadar parkın korucularına karşı da sık sık silahlı saldırı haberleri medyaya yansımaktadır. Bu şiddet içeren eylemlerin ardında yerel halkın ve onların savunuculuğunu üstlenmiş kimi silahlı grupların bölgedeki bazı arazilere al konulması ve doğal kaynak kullanımının düzenlenmesine yönelik artan muhalefetin olduğu söylenmektedir.

Bu noktada yaşanan elin olayın ardında birçok aktör olabileceğinden bahsetmek mümkündür. Olayın faillerinin yerel halk arasından çıkan kimi milis güçlerinin olduğu açıklamalarına karşın bazı yazarlar İtalya’nın Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile enerji alanında olan işbirliğine balta vurmak isteyen Fransa’nın saldırının azmettiricisi olabileceği ihtimalini vurgulamaktadır. Ancak Fransa bölgede siyasi ve ekonomik çıkar gözeten tek yabancı aktör değildir. Son yıllarda Afrika kıtasında adeta büyüyen bir ejderha olan Çin geçtiğimiz ay Demokratik Kongo Cumhuriyetinin kendisine olan borcunu iptal edip bazı projeleri ekonomik ve teknik olarak destekleyeceğini açıklamıştır. Yine son dönemde Afrika kıtasına yönelik girişimlerini arttırmaya çalışan Rusya da başta askeri alanda olmak üzere Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile ilişkilerini geliştirip, buradaki zengin kaynaklardan çıkar sağlamaya çalışmaktadır. ABD de bilhassa Felix Tshisekedi’nin 2018’da başkan olmasının ardından ülkenin uluslararası alandaki en büyük destekçilerinden birisi görünümündedir. Hatta bu dönemde kimi siyasi çevreler Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin ABD ile askeri temaslarında AFRICOM karargahının yeniden planlanarak, Kinşasa’nın bu yeni planda merkezi bir konumda yer alacağını iddia etmektedir.

İtalyan Büyükelçi Luca Atanasio’nun yaşamını yitirdiği bu saldırının faillerinin henüz netlik kazanmaması uluslararası kamuoyunda yukarda da bahsedildiği üzere çok çeşitli spekülasyonlara neden olmaktadır. İtalyan Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio Çarşamba günü parlamentoya yaptığı konuşmasında BM ve Dünya Gıda Programı’ndan (WFP) olayla ilgili kapsamlı bir soruşturmayı resmi olarak talep ettiklerini açıklamıştır.
Huriye Yıldırım ÇInar kafkassam Afrika çalışmaları başkanı

İlgili Yazılar

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir