Türkiye ABD ilişkileri sürekli değişkenlik göstermesine rağmen her geçen gün ABD Türkiye’yi kaybetmemek için sürekli hamle yapıyor. Türkiye Rusya’dan S 400 alınca ABD önce sert önlemler denedi. Fakat Ortadoğu’daki gelişmeler Çin stratejisi, İran’ın durumu hatta Türkiye Rusya ilişkilerinin seyri ister istemez ABD’yi Türkiye’ye yaklaştırıyor. Ve ya ABD Çin stratejisinde mesafe almak istiyorsa Türkiye’ye yaklaşmak zorundadır. Her ne kadar son günlerde başta Halkbank davası olmak üzere birçok konuda ABD Türkiye’yi köşeye sıkıştırma savloları yapıyorsa da ilişkiler ve görüşmeler başka bir kulvarda sessiz bir şekilde gelişiyor. Türkiye’ye yansımayan bu gelişmeler geçen hafta Rus gazetesi Kommersant’ta Rusya Erdoğan sonrasına hazırlanıyor haber yorumuna sebep oldu. Rusya sıkı bir şekilde Türkiye ABD ilişkilerini takip ediyor.
Rusya Türkiye ilişkilerinde sessiz bir kırılma yaşanıyor görüntüsü ABD Türkiye ilişkilerini daha olumlu havaya taşıyacaktır. Kommersantın yorumu, Putin’in geçen gün Erdoğan’ın Afrika gezisi sırasında sarf ettiği dünya beşten büyüktür sözüne Putin’in verdiği olumsuz cevap da ABD tarafından yakından takip ediliyor.
S 400 alımından dolayı F 35 tepkisinde ABD geri adım atma yollarını arıyor ara formül olarak başka uçak modellerinden verilmesi gündeme geldi. Türkiye F 35 projesi için verdiği parayı geri isterken ABD buna karşılık F 16 model uçaklar vererek konuyu tatlıya bağlamak isterken diğer taraftan da elini güçlendirmek için Halkbank davasını tekrar yavaşça ısıtıyor.
Türkiye’de dış politika yapma konusunda eli çok güçlü olmasına rağmen dış ilişkiler politikası tek elden yönlendirilemediği için ciddi anlamda sıkıntı yaşıyor. Tekci tek adamcılık değil konuları takip eden tek merkez ki bu da Türkiye’nin ali menfaatleri anlamında politika savrukluğu yaşandığı için biribirini tamamlayan değil sürekli birbiri ile çelişen durumlar ile karşılaşılıyor. Türkiye’nin önceliği İhvan hareketinin menfaat ve çıkarları değil, Ankara’nın çıkarlarıdır. Balkanlarda Türkiye’nin önceliği birkaç tarikat cemaat değil, Soros’un idealleri değil Ankara’nın çıkarları ve menfaatleridir. FETÖ’nün bıraktığı yerden FETÖ yöntemleri ile Balkan politikası yapmaya çalışmak bildik sonuçlar doğurmaktadır. Türkiye Balkanları kaybediyor ama bunda Sorosu suçlamak yerine Türkiye’nin Balkan politikası dümenindeki şahısların yaptıklarına bakmak gerekiyor. Tek tek isim isim yazmamızdan rahatsız oldukları için Sorosu suçlama kolaycılığına gidilmesi Balkanları kaybetmenin acı itirafını getirdi peşinden. Birilerinin hatırına Balkanları kaybeden Türkiye bu konuda eleştiriye kapalı Edirne’yi Enver alacağına Bulgar alsın diyenler şimdi Balkanlarda yapılan yanlışları Soros üzerinden izah etmeye çalışıyorlar.
Tekrar ABD ilişkilerine dönersek önümüzdeki günlerde Erdoğan Putin Biden ilişkilerinde son derece ilginç gelişmeler, denklemler gündeme gelecek. Zira Çin meselesinde Biden’in bu iki lidere ihtiyacı var. Çin politikalarına yatkın hareket eden kazanacak aksi yönde gayret eden, bu sürece dahil olmayan ise iktidarını kaybedebilir. Ayrıca da Biden Erdoğan ilişkisi bu sürece biraz da ayak direten Putin’i azda olsa üzecek gibi. ABD Türkiye Rusya 3‘lü ittifak mı yoksa bu ittifaka karşı çıkan mı galip gelecek merakla beklenmektedir. Biden sorunsuz bir ittifak beklerken bu ittifaka gönülsüz olan kaybedecek gibi duruyor. ABD ile Çin konusunda ittifakta Erdoğan ve Putin için karar verme anı yaklaşıyor. NATO zirvesi için geçtiğimiz Haziran ayında yapılan görüşmeler G 20 zirvesinde gözden geçirilecek ve artık Çin için yola çıkılacak. ABD Türkiye ilişkilerinde F 35 krizi belki tazminat yolu ile çözülecek ama bu çözüm yöntemi üzerinde iyi düşünmek, hesap yapmak gerekiyor. ABD Türkiye’yi yanında görmek isterken diğer taraftan da pazarlığını sıkı yapıyor, F 35, Halkbank davaları ile sanki bu pazarlıkta arzu eden taraf eli zayıf taraf görüntüsü vermemek için pazarlığı başka konular ile dikkatlerden kaçırıyor. Dış politikada dengeler denklemler Soros İhvanizm ve Türkiye’nin yüce menfaatleri.
Hasan Oktay
