7 Aralık 1988de Ermenistanın Gümrü şehri ve etrafında büyük bir deprem olmuş ve resmi kayıtlara göre 32 bin can kaybı sözkonusuydu. Her Ermenistan’a gittiğimizde muhakkak Gümrü’ye uğrarım. depremin yıkıcı izleri hala şehirde kendini hissettirir. Eşini fabrikada depreme kurban veren Kirkor ağanın serzenişleri her defasında aynı heyecan ve sitem tonunda. Diyor ki hiç kimse yardıma gelmedi. Moskova uyuyor sesimizi işitmek istemedi. Yanı başımızda Kars var. Hep bekledim ki Kars’dan komşularımız hemencecik gelirler eşimi fabrikanın enkazı altından çıkarırlar. Kızım Meryem yüzmeye havuzundaydı, depremde havuzda yüzüyormuş canını zor kurtahttps://kafkassam.com/wp-admin/post-new.phprmış eve mayosu ile geldi. üstünü değiştirdi anher yerde insanlar perişan. Eşimin cansız bedenine kendim ellerimle kazarak bir haftada zor ulaştım. Moskova yoktu Erivan yoktu yanımızda. Karslıları gözledik hep birlikte ama gelmedi komşularımız yardıma diyor Kirkor Ağa. SSCB döneminde Karstan Gümrüye gitmek bugün aya gitmekten daha zordu, bunu Kirkor ağa çok iyi biliyordu ama çaresizlik SSCB’yi unutturuyor, Karslıları yardıma gelir diye umutlandırıyordu. Hala Gümrü’de üzerinden 32 yıl geçmesine rağmen deprem muhabbeti tüm canlılığı ve tazeliği ile devam eder. Moskova yardım etmedi, Revan dünyadan gelen yardım paralarını çaldı, Karslılar bizi kurtarmadılar. Gümrü Erivan’a küskünlüğünü hala devam ettirir bu yüzden. Dün Rusya dışişleri bakanı Lavrov Ermenistan’ın yeni dışişleri bakanı Ara Ayvazyan ile yaptığı toplantıda “Gümrü depremini işaret ederek Bugünün Spitak depreminin yıl dönümü olduğunu biliyoruz. Bir kez daha taziyelerimizi sunuyoruz. O depremden sonra Sovyetler Birliği’ne karşı yaşanan yaygın tepkiyi hatırlıyoruz.” cümlesini kurdu. 1988 Gümrü depremi sürecini yönetemeyen Rusya şimdi de Karabağ sorununu bölgeye büyük bir açmaza soktu. Azerbaycan Karabağ’ın tümü üzerinde bir hak elde ettiğini söylüyor. Ermenistan ise Dağlık Karabağ’ın bazı yerlerinin Azerbaycan tarafından işgal edildiğini söylüyor. Lavrov ise diplomatik nezaket sınırları içerisinde o soğuk duruşu ile Laçın koridoru ile Ermenistan’ın Karabağ’a bağlantısından söz ediyor. Gümrü depremi ile Karabağda ölen Ermeni askerler arasında bir bağ kurarak empati yapmaya çalışan Lavrov aslında pimi çekilmiş el bombasını tekrar Gümrülülerin eline bırakmış oldu. Hem depremde Moskova ve Erivan Gümrü’ye yardım etmemiş, ve hem de şimdi bu Karabağ savaşında en çokda Gümrü bölgesinden asker ölmüştü. Gümrü her şartta kaybeden oluyordu. Azerbaycan topraklarından iti kovmuş, itin sahibi ayı ile balayı yaşarken Karabağ’ın statüsü ne Ermenistan’a ne de Azerbaycan’a bir fayda sağlamayacak gibi gözüküyor. Azerbaycan bunu balayı bitiminde farkedecektir. Lavrov Laçın koridorundan bahsederken 9 Kasım ateşkes anlaşmasında vurgu yapılan Navçivcan geçiş koridorundan hiç bahsetmemesi, Karabağa yerleşen Rus barış gücüne takviye olarak Mınsk grubu üyelerinden de gerekirse asker söz konusu olabileceğine vurgu yaparken Türkiye’den hiç bahsedilmemiş olması gelecek günlerde Dağlık Karabağ üzerinde çok daha heyecanlı tartışmaların olabileceğinin işaretidir. Türkiye Ermenistan ile sınır kapılarını kapatma gerekçesinin sona erdiğini ilan ederek en azından Gümrü ile serbes ticaret bölgesi oluşturmalıdır. Gümrü’nün Kars’a olan özlemi bu şekilde giderilirken Navcivan’ın Iğdır’a kavuştuğu gibi Gümrü de Kars’a kavuşmalıdır.
Dr Hasan Oktay
kafkassam başkanı
