Afganistan’dan çekilip Taliban’ı iktidara getirerek Çin’in radikal dinciliğin yayılması psikozunu besliyorlar. Diğer yandan da Çin’i aynı Taliban eliyle Afganistan’ın ihtiyaç duyduğu altyapı yatırımlarını inşa etmeye yönlendiriyorlar. Böylece maliyet azalıyor. Aynı zamanda Afganistan’daki en yüksek kapasiteli aktörle ülkedeki güvenlik ihtiyacını şimdilik kaydıyla sağlamış oluyor ve yine hem maliyet hem de askeri kayıpların önüne geçilmiş oluyor. Fakat Taliban’ı da resmen tanımayarak, terör tehdidi özelinde her an müdahale faktörünü elde tutuyorlar. Ayrıca Çin’in Kuşak-Yol projesi özelindeki Afganistan yatırımlarını da müdahale tehdidi özelinde sürekli bir risk altında tutuyorlar. Rusya’yı da radikal dinci hareketlerin büyüyebileceği ve Orta Asya üzerinden Sibirya’ya sızabileceği endişesiyle karşı karşıya bırakıyorlar. Ayrıca Rusya, ikili antlaşmalar ve KGAÖ üzerinden daha büyük askeri maliyetlerle karşı karşıya bırakılıyor. Rusya ekonomisinin durumu ortadayken ve Fergana çevresindeki hareketlilik zaten bilinirken, bu durum Moskova’nın ciddi anlamda başını ağrıtacak. Hatta Rus-Çin anlaşmazlığını dahi bölgesel manada tetikleyebilecek erken bir mücadeleyi de başlatmaya çalışabilirler. Zaten temel rahatsızlık da Rusya-Çin uzlaşısı gibi duruyor Avrasya/Orta Asya bağlamında. Ayrıca Hindistan’ın Pakistan/Afganistan endişesini de tetikleyerek Yeni Delhi’yi kendisiyle mesafeli ilişkiden kaçınıp daha yakın temasa zorlamak istiyorlar gibi görünüyor. Zira Hindistan’ın özellikle Rusya ve hatta İran’la olan yakın teması (Kuzey-Güney Koridoru gibi hamleler) rahatsızlık yaratıyor.
Göktürk Tüysüzoğlu