Ermenistan’da darbe mi oluyor
20 Haziranda muhalefet lideri Jirair Sefilyan yasa dışı işler yapmak mafyatik girişimlerde bulunmak ve silah ticareti yapmak suçlamalarıyla tutuklanmıştı. Bu tutuklamaya karşı bu sabah saat 5 sularında Kendilerine Özgürlük Savaşçıları Birliği diyen bir grup silahlı kişi Erivan’daki Erebuni polis karakoluna silahlı baskın yaparak zaptetti. Bir kişinin öldüğü bir kişinin de yaralı olduğu haberi basında paylaşılıyor. Sefilyan’ın derhal serbest bırakılması, Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın derhal istifası ve geçici hükümet kurulmasını talep eden baskıncılar bu isteklerinin yerine getirilmeyip karakola bir operasyon yapılırsa ellerinde bulundurdukları rehineleri öldüreceklerini bildirdiler. Ermenistan tarafından basit bir karakol baskını ve rehine değişimi gibi basına aksetirmeye çalışılan bu eylemin arkasında yatan gerçekler zamanla ortaya çıkacaktır.
Halk darbe girişiminden korkuyor ama Ermenistan Ulusal Güvenlik Birimi bunu reddederek binasın etrafını sardılar ve başta gazeteciler olmak üzere kimseyi bina çevresine yaklaştırmıyorlar. Ermenistan beklenmedik şekilde sabaha bu haberle uyanırken Sosyal medya dezenformasyonu önleme amaçlı yavaşlatıldı.
Jirar Sefilyan adlı şahıs daha önce Karabağ savaşında savaşmış Karabağ klanına mensup ve “kurucu meclis” adı altında bir örgütün de lideridir. Yeni Ermenistan hareketi de bu baskına destek verdiğini açıkladı. Eylem sürdüğü sürece Ermenistan muhalefetini oluşturan küçük grupların bu eyleme destek olabilecekleri beklenmektedir. Karabağ meselesinin Ermenistan halkı üzerindeki yükün ne kadar ağır olduğunu anlamak bakımından bu baskın önemlidir. Rusya dışişleri bakanı Lavrov’un en son Bakü’de yaptığı görüşmeler neticesinde Karabağ’da bazı gelişmelerin olabileceği yönünde sinyaller verilince Ermenistan’da bir huzursuzluk baş göstereceği bekleniyordu. Ermenistan’da Karabağ savaşı üzerinden geçim kapısı oluşturan Karabağ klanı ile Ermenistan halkı arasında her geçen gün gerginlik artmaktaydı. Halk Karabağ’ın maddi manevi yükünü çekerken Karabağ klanı ise Karabağ üzerinden geçimini sağlıyordu. Türkiye Rusya barışından sonra Karabağ’da adaletli bir barışın sağlanması ihtimali yükselirken bu barıştan rahatsız olanlar Ermenistan içinden bir hareket başlatabileceklerini sık sık vurgulamıştık. Erebuni karakoluna yapılan bu baskın basit bir rehine değişimi baskını gibi gözükmekle beraber altında yatan gerçekler oldukça derindir. Şimdi bu eylem başarılı bir şekilde bastırılırsa Ermenistan cumhurbaşkanının eli çok güçlenecek ve Karabağ ile ilgili cesur adımlar atılabilir.
1999 Ermeni Parlamentosu Baskını
27 Ekim 1999 tarihinde Nairi Unanyan’ın yönettiği silahlı bir grup tarafından Ermenistan Ulusal Meclisi’nin basılıp Başbakan Vazgen Sarkisyan ile Meclis Başkanı Karen Demirciyan’ın da dahil olduğu 8 kişinin ölümüyle sonuçlanan parlamento baskınıdır. Baskında, Başbakan Vazgen Sarkisyan ile Parlamento Başkanı Karen Demirciyan, Parlamento Başkan Yardımcısı Yuri Bakşiyan, Parlamento Başkan Yardımcısı Ruben Miroyan, Acil Sorunlar Bakanı Leonard Petrosyan, milletvekili ve Ulusal Bilimler Akademisi üyesi Mikhael Kotanyan ile milletvekili Armenak Armenakyan öldürüldü. Milletvekili ve Hayastan gazetesinin yazı kurulu başkanı Genrik Abramyan da olay sırasında kalp krizinden yaşamını yitirdi. Unanyan, saldırı için, basın kartıyla parlamentoya kolaylıkla girmeyi başardı. Baskın sonrasında 50 kadar parlamenteri rehin tutan saldırganlar, hayat garantisi, adil yargılama ve televizyondan canlı yayında halka seslenmek istedi. Saldırı sonrasındaki pazarlık, Robert Koçaryan’ın baskıncılara yazılı bir garanti belgesi vermesi ve rehinelerin serbest bırakılmasıyla sonuçlandı. Grubun başını çeken Unanyan, eylemin amacının halkı yoksulluktan ve yolsuzluğa bulanmış hükümetten kurtarmak olduğunu söyledi. Eylemi gerçekleştirenler ömür boyu hapis cezasına çarptırıldılar. Bu baskından sonra Koçaryan’ın ikinci defa devlet başkanı seçilme şansı artmıştır. Ermenistan muhalefeti bu saldırıdan Koçaryan’ı sorumlu tutarak saldırının Koçaryan tarafından düzenlendiğini iddia etti, çünkü Koçaryan’ın en güçlü rakipleri olan Karen Demirciyan ve Vazgen Sarkisyan’ın meclis baskınında öldürülmesinden sonra karşısında devlet başkanlığı seçimlerini kazanacak güçlü bir aday kalmamıştı. Şimdi bu karakol baskınından bir halk hareketi bir darbe çıkıp çıkmayacağını bekleyeceğiz. Sarkisyan gelişmeleri iyi okuduğundan Karabağ klanı ileri gelenlerinden Jirair Sefilyan’ı 20 Haziranda yanındaki 6 kişi ile beraber tutuklanmıştı. Bu karakol eyleminden sonra da çok sayıda tutuklanma olduğu söyleniyor. Anlaşılan Ermenistanda ya darbe olacak ya da darbenin kapısından dönülmüş olacak. Ermenistan bölgesel dengelerin figüranı ya da normalleşerek bölgenin önemli devleti olabilir.
Dr Hasan OKTAY
