Kısa cevap: Biz hep oradaydık!
Söz uçar, yazı kalır. Video ile ifade ettiklerimizi ve daha fazlasını yazıya da dökmekte fayda görüyorum.
1-) Afganistan’daki Türkler, Gazneli Mahmud’un, Timur’un, Babür Şah’ın torunlarıdır. Yani bizim özbeöz kardeşlerimizdir.
2-) Osmanlı’nın son birkaç yüzyılı boyunca sınırlı da olsa temaslar kurulmuştur. Ama asıl icraatı Enver-Cemal-Talat üçlüsünden Cemal Paşa yapmıştır. Afganistan Kralı Emanullah Han, Cemal Paşa’yı Afgan ordusunun modernizasyonunu yönetmesi için bizzat davet etmiştir. O da kabul edip 1920’da Kabil’e varmıştır. Aklında Enver Paşa’nın Fergana Vadisi’nde verdiği mücadele vardır. O da aynı şeyi Afganistan’da İngilizlere karşı yapmak istemiştir.
3-) Atatürk döneminde Afganistan işe ilişkilerimiz çok yakın olmuştur. Medine Kahramanı Fahreddin Paşa, Afganistan elçiliğine atanmıştır. Atatürk, Afganistan’a özel önem veriyordu. Çünkü o dönem bağımsız olan tek İslam ülkesi Afganistan’dı. Fahreddin Paşa da bu bilinçle Türk-Afgan ilişkilerini güçlendirmek için elinden geleni yaptı. Bu gayretlerin neticesinde önce 1921 Türk-Afgan Dostluk Antlaşması İmzalandı. 1937’de ise bu anlaşma daha ileri taşındı ve Afganistan, Türkiye, İran ve Irak arasında Sadabad Paktı imzalandı.
4-)Tek bağımsız İslam devleti olması hasebiyle Afganistan, Türkiye Cumhuriyeti’ni de tanıyan ilk İslam devleti olmuştur.
5-)1928 yılında Afganistan Kralı Emanullah Han, Atatürk’ün İlke ve İnkılâplarını yakından izlemek ve bu konuda Atatürk’ten tavsiyeler almak için Türkiye’yi ziyaret etmiştir. Google’a “1960’larda Afganistan” diye yazarsanız bunun neticesini görürsünüz.
6-) 1956’da Adnan Menderes, Afganistan’ın Bağdat Paktı’na üye olması için Pakistan ile Afganistan arasındaki Peştunistan sorununu çözmek arabuluculuk rolü üstlenmek için Afganistan’ı ziyaret etmiştir.
7-) 1957’de Türkiye’yi ziyaret eden ve Peştunistan meselesi ile Kıbrıs meselesi arasında paralellik kuran Afganistan Başbakanı Serdar Davut Han, Birleşmiş Milletler nezdinde Kıbrıs meselesinde Türkiye’nin tezlerini desteklemiştir.
8-)1932-1960 arasındaki Afganistan modernleşme sürecini desteklemek üzere ülkeye Türkiye’den 212 öğretmen, hekim, subay gönderilmiştir.
9-) 1982’de SSCB’nin Afganistan işgalinden kaçan yüzlerce insana Türkiye kucak açmıştır. Bu insanlar Pakistan üzerinden Adana Havalimanına uçakla getirilmiştir. Çoğunluğu Özbek olan bu mülteciler, Şanlıurfa’da inşa edilen konutlara yerleştirilmiştir.
10-) 1990’larda yaşanan Afganistan iç savaşında kuzey ittifakının lideri general Raşit Dostum’a Türkiye tarafından büyük destek verilmiştir. Turgut Özal’ın yarattığı imkanlarla dünyada tanınırlığı artan Dostum, Mezarışerif kentini ticaret, eğitim ve ziraat konularında geliştirdi.
11-) Dostum’a öyle önem veriliyordu ki Turgut Özal bizzat kendi makam arabasını ona hediye etmiştir.
12-) 1999’da Pakistan destekli Taliban, Mezarışerif’i ele geçirip burada katliamlar yapınca Dostum, Türkiye’ye gelerek durum değerlendirmesi yapmak için dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile görüşmüştür.
13-) 2001’de ABD’nin NATO aracılığıyla müdahalesi sonucu Taliban iktidardan indirilince Dostum da Afganistan’da siyasal faaliyetlere başlamıştır. O dönemden beri de Türk askeri Afganistan’dadır.
20 yıl aradan sonra bugünlerde ABD’nin ülkeden çıkması sonrasında durumun ne olacağı ile ilgili endişeler sürüyor. Biz ise burada iddia edildiği gibi ABD’nin jandarmalığını değil kendi menfaatlerimizi ve manevi bağlarımızı korumanın peşindeyiz. Bir de deccalin ordusu Taliban’ı yeni bir Türk katliamı yapmaması için engellemeye çalışıyoruz. Çalışmalıyız da… Çünkü Türkiye’nin Türk-İslam dünyasında bir ağırlığı, bir sorumluluğu var. Gücümüz yettiğince elimizi kardeş coğrafyalara uzatmaktan geri durmamalıyız.
Erkan Avcı
