8-9. yüzyıllar:
Araplar geldi; Ey Orta Asyalılar! Arapça öğrenin, alfabenizi Arap yapın.
10-14. yüzyıllar:
Farslar geldi; Ey Orta Asyalılar! Farsça öğrenin, edebiyatınızı ona göre düzenleyin.
15-17. yüzyıllar:
Timur, Babür, Hanlıklar; Ey Orta Asyalılar! Özünüze dönün, Çağatay Türkçesi konuşun.
18-20.yüzyıllar:
Ruslar geldi; Ey Orta Asyalılar! Rusça öğrenin, alfabenizi de bir Latin bir Kiril yapın. Ceditçilik mi? Boşverin gitsin. Sizi Ruslar “terbiye” eder!
21. Yüzyıl:
Türkler geldi; Ey Orta Asyalılar! Dilde, fikirde, işte birlik deyip Türkçe öğrenin! Bırakın canım şu Kazak, Özbek, Kırgız, Türkmen, Tatar vs. olmayı… Siz Türk’sünüz Türk! Gelin alfabenizi de Latin yapın, Turan’ı kuralım…
Batı, dünyaya hegemon oldu; Ey Orta Asyalılar! İngilizce öğrenin! Dünya dili, bu çünkü…
Çin geliyor! Ey Orta Asyalılar! Gelin bir de Çince öğrenin. İleride Çin hegemon olacak, Çince ile iş yapılacak!
Zavallı Orta Asyalılar, hangi dili öğreneceğini şaşırdı. Bu yüzden çoğu 2-3 dil biliyor. Hatta 4-5-6 dil bilenleri de var. Hayatları dil öğrenmekle geçiyor. Sonra da bizimkiler, “asimile olmuş bunlar yeaaa!” deyip hor görüyor.
Erkan Avcı