KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Gündem
  4. »
  5. Dinsizlik dünyada ve İslam ülkelerinde neden yayılıyor?

Dinsizlik dünyada ve İslam ülkelerinde neden yayılıyor?

Ömür Çelikdönmez Ömür Çelikdönmez - - 12 dk okuma süresi
1011 0

Teolojik konuları tartışmak, havanda su dövmek gibidir. Elinize birşey geçmez. İnsanları düşman kutuplara dönüştürür. Düşünsenize tuvalete sağ ayakla veya sol ayakla girmenin günah veya sevabını konuşmanın kime neye faydası var? Genelde dinin insanlık tarihinde facia, trajedi ve felaketlere yol açması, din adamları sınıfının bireylerin inançlarını istismar ederek dünyevi, siyasi ve ekonomik statü sağlamaları geniş kitlelerin dine bakış açısını olumsuzlaştırdı. Kutsal kitapların ortaya çıkışına ilişkin tartışmalar Kur’an eleştirilerinden çok önce başlamıştı. İncil Konsillerinin toplanma gündemleri farklı İncil nüshalarının içinden şimdiki İncili oluşturan dört kitabı seçmek içindi.
Benzer tartışmalar İslam peygamberinin ölümünden hemen sonra başladı. Tartışmanın anlaşmazlığa evrilmesinde başı çeken öncü isim, İslâmı kabul edenlerin altıncısı, ilk dönem müfessir, muhaddis ve fâkihlerinden, bütün büyük savaşlara katılmış ve hepsinde de önemli fedakârlıklar göstermiş,
Sahabe Abdullah bin Mesud’dur. Hayatının ilk yıllarında Mekkeli bir zengin için çobanlık yapmış, İslam’ı duyunca da kardeşi Ukbe ve annesi Ümmü Abd bint Abd İbn Süvâ ile birlikte müslüman olmuştu. Rasûlullah onun hakkında şöyle buyurmuştu: “Kur’an’ı dört kişiden öğreniniz: Ibn Mes’ud’dan, Muaz b. Cebel, Übey b. Kaab ve Ebu Huzeyfe’nin mevlâ’si Sâlim’den. Kendisi de bu hususta şöyle demiştir; “Allah’a yemin ederim ki, Allah’ın Kitabı’ndan hiçbir sure yoktur ki, onun nerede indiğini en iyi bilen ben olmayayım! Hiçbir ayet yoktur ki, niçin indiğini en iyi bilen ben olmayayım… Develerin ulaşabileceği yerde Allah’ın Kitabı’nı ben¬den daha iyi bilen birinin olduğunu bilsem, mutlaka deveye binip ona giderdim.” İşte böylesine bir kişiliğe sahip İbn-i Mesud’un Felak-Nas Surelerini kabul etmeyişine ne demeli? İbn-i Mesud’un Felak-Nas Surelerini kabul etmeyişi ile ilgili Buharide kayıtlı hadisin Fahreddin Razi ve İbn-i Hazm kabul edilmeyişi, söz konusudur. Ahmed bin Hanbel, Bezzar, Taberani gibi bazı alimlerin yaptığı rivayete göre, Abdullah b. Mesud, Felak-Nas surelerini Kur’an’dan saymıyordu. (bk. Suyuti, ed-Dürru’l-Mensur, 6/416) Razi konuyla ilgili şunları söylemiştir: “Rivayetlere göre, İbn Mesud Fatiha ve Felak-Nas surelerini Kur’an’dan silmiş (Mushafına almamıştır). İbni Malik’te şöyle nakleder: “Mesahif’in (Kuran nüshaları) değiştirilmesi emredildi. İbni Mesud da dedi ki: ‘Sizin aranızdan Mushafını saklayabilen saklasın, çünkü bir şey saklayan Kıyamet günü onunla gelecektir.’ Sonra da dedi ki: ‘Ben Resulullah’ın ağzından 70 sure okudum! Ben Resulullah’ın ağzından aldığımı şeyi bırakır mıyım?” Bu rivayetin anlamı açıktır. Çünkü İbni Mesud; Üçüncü Halife Osmanın yazdığı Kuran’ın eksik olduğunu ya da en azından bazı surelere müdahale edildiğini görmüştü. İbni Hicr der ki: “Osmanın Mushafı Kufe’ye geldiğinde, İbni Mesud ne onun okunmasını kabul etti ne de onun Mushafının yakılmasını kabul etti, çünkü onun (İbni Mesud’un) Mushafı Osman’ın Mushafından farklıydı. Oysaki Sünniler Peygamber’in İbni Mesud’un Mushafı hakkında dediği şeyi naklederler ve derler ki o hadis sahihtir. Ayrıca Osman (adının anlamı kuş veya yılan yavrusu demek) Hafsa’nın ona verdiği kendi nüshası hariç tüm Kuran nüshalarını yakmaya karar verdiğinde Osman’ın İbni Mesud’a yaptığı şeyi naklederler.

Bu rivayet İslam’ın ilk yüzyılında birbirinden farklı Kur’an el yazmalarının olduğunu göstermez mi? Peygamberin ölümünden önce son dokuz veya seksen bir güne kadar vahiy nüzûl (indiği) olduğu için, Peygamber hayattayken Kur’ân ciltli tek bir kitap haline getirilmemiştir. Kur’an’ı Kerim’in kitap haline getirilmeden önce derlenmesi sürecinde hafızasına başvurulacak kişilerin sayısı konusunda İslami kaynaklarda ufak tefek farklılıklar mevcut. Toplamda derleme ve surelerin ayetlerin başlık altında toplanması işinde görevlendirilen bu kişilerin sayısı yedi civarındadır. Bu Kur’an derleme ve tasnif heyeti, İslam tarihinin ilk konsilidir. Daha önce de Hıristiyan din önderleri, Hıristiyanlıkla ilgili tartışmalı konuları aydınlatmak ve bir sonuca bağlamak için, tartışılacak konunun önemi ve ilgilendirdiği bölge oranında büyük toplantılar düzenlemişlerdir. Bu toplantılara “Konsey” ya da “Konsil” adı verilmişti. Hatta iddialara göre dört bölümden oluşan İncil İznik konsilinde yüzlerce İncil arasından seçilmişti.

Şii ve Sünni kaynaklarda halife seçilmesiyle ilgili farklı bilgiler bulunan İlk Halife Ebû Bekir ( ismi Arapça deve yavrusu anlamında) halîfe olduktan sonra Ömer’in teşvîk ve ısrarıyla, hâfız ve vahiy kâtibi olan Zeyd Bin Sabit başkanlığında bir hey’et oluşturulmuş, Kur’ân’ı toplayıp bir kitap haline getirme görevini bu hey’ete vermiştir. İbn-i Mesud’un bu heyet dışında bırakılması, dönemin siyasi çekişmesinin bir sonucudur. Kur’an’a girecek ayet ve surelerin belirlenmesi ve tasnifine uğraşan konsile Ömer, Osman, Ali, İbn Kaab, Zeyd Bin Sabit’e büyük ölçüde yardımcı olmuştur. Oldukça titiz çalışmalar sonucunda takriben bir yıl sonra Kur’ân-ı Kerîm, ciltli bir kitap haline getirildiğinde neden peygamberi sağlığında bu derleme işinin yapılmadığına dsir sorulara ve eleştirilere cevap verebilmek için vahyin Peygamber’in ölümünden çok kısa zaman öncesine kadar gelmeye devam ettiği, dolayısıyla henüz görev tamamlanmadığı için kayda geçmediği” şeklinde açıklama getirilmiştir. ‘Vahiy kâtiplerinin’ etnik veya dinî kökeni ile sayısı konusunda da bir uzlaşma yok. Ancak sayıları 40’a kadar çıkarılan bu kâtiplerden İslami kaynaklarda adı en çok tekrarlananlar Yunanlı Bel’am, Yaiş, Yemenli Cebr, Yessar, Addas, İman, İranlı Selman (Selman-ı Farisi), Yahudi Bahira, Verka, Abdullah İbn-i Selam.Ayetler “Lihaf” (küçük yassı taşlar), “Rıka” (deri, ağaç yaprağı, bir çeşit kâğıt), “Ektaf” (deve ve koyun kemikleri), “Ektab” (ağaç parçası) gibi nesnelere yazılmıştı. İbn’el-Nadim ve Buhari gibi kaynaklara bakılırsa, Peygamber’e vahyedilmiş bazı ayetler (Şeytan Ayetleri gibi) Allah’ın dilemesi ile Peygamber’in hafızasından silinmişti. Silinme olayı muhtemelen Alzheimer hastalığı ile ilgili, bunama/demans sonucunda hatırlanmaması.

Ayetin ayeti nesh etmesi de açıklanması gereken bir husus, yüce yaratıcının bilgisi evveli ve ahiri, görüneni ve görünmeyeni kapsadığına göre nasıl olur da hükmü zail olacak ayet gönderir?

İslam tarihi okunduğunda Kur’an’ın , Ebu Bekir zamanında oduncu (hattap) Ömer’in ısrarı üzerine toplandığı ve daha sonra Osman zamanında da çoğaltılıp diğer nüshaların yakıldığı öğrenilebilir. Peygamberin hayatında birçok sahabi Kur’an’ı hem hafızalarında hem de sahifelerinde toplamış bulunuyorlardı. O’nun ölümü üzerine damadı Ali derhal evine kapanmış, “Kur’an’ı cemetmedikçe cuma namazına çıkmak hariç, ridamı giymemeye yemin ettim.” diyerek, sözünü yerine getirmişti. Ali’nin cem ettiği Kur’an, İbn-i Mesud’un Ali ile karşılıklı okuduğu surelerin yazılmasıyla oluşturulmuştu. Şiilerin elindeki Kur’an nüshası Ali’nin birleştirdiği kaydettiği Kur’an’ı Kerim’dir.

Zeyd bizzat kendisi iyi bir hafız olduğu halde, kendisi gibi başka hafızlarla da yetinmeyip, her ayet hakkında mukabele görmüş iki yazılı şahid aramak gibi son derece titiz ve ilmi bir usul takib etmiştir. Yalnız Tevbe suresinin sonundaki iki ayet hakkında, araştırmasına rağmen iki yazılı şahidi bulamamış, Ebu Huzeyme’deki yazılı nüshaya istinad etmek durumunda kalmıştır. Bu şekilde Ebu Bekir devrinde biraraya getirilen sahifelere “el- Mushaf” denilmiştir.

Sonuc olarak deizmin yaygınlaşması, inanç sistemlerinin birçoğunun kadını ikinci plana atmasından kaynaklandığı gibi herkesin eşit haklara sahip olduğu laik sistemlere eğilimi artırıyor. Hiçbir dine ya da Tanrı’ya inanmama anlamına gelen Ateizm ve yalnızca Tanrı inancı anlamına gelen Deizm (Dinsizlik) inançları dünya genelinde artış gösteriyor. Müslümanlar kimseye kızmasın ya da çamur atmasın, toplumsal yaşantıları, inançları ile davranışlarının birbirini tutmaması, herşeyden önemlisi Kur’an tartışmalarının daha hicrî birinci yüzyılda hatta peygamberin ölümünden bir kaç saat sonra başlamasıyla ilgili aktarımlar, İslam toplumu içinde Deistlerin sayısını artırıyor.

Son söz:

Bize kâfir demiş Mütfî Efendi,

Tutayım ben ana diyem Müselmân,

Vardıkda yarın Rûz-i Cezâ’ya,

İkimiz de çıkarız anda yalan!”

Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc32

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir