Çin-Afrika ilişkilerinin tarihi 1950’li yıllara dayanmaktadır. Soğuk savaş sonrasında ticaret/yatırım ortağı olarak görülmeye başlayan Afrika kıtası küresel güç olma yolundaki stratejik önemini sürdürmektedir. Çin Halk Cumhuriyeti de kendisini yeni bir küresel güç olarak kabul ettirme ve kıtadaki etki sahasını genişletme çalışmalarına başlamıştır.
Çin tarihsel olarak izlediği politikalar ile kısa zamanda Afrika nezdinde siyasi ve ekonomik anlamda önemli kazanımlar elde etmiştir. Tarihsel bağlamda ise Çin Halk Cumhuriyeti, kıta ülkelerinin iç işlerine katılma politikasından kaçınmış ve sömürgecilik faaliyetlerinden uzak durmuştur. Özellikle 2000’li yıllardan itibaren ikili ilişkilerde büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Hızla büyüyen nüfusu ve ekonomisi için gıda ve hammadde temin etmesi, ürettiği mal ve hizmetler için bir pazar olması, uluslarası platformda diplomatik gücünü arttıran etkenlerdir. Çin’in Afrika kıtasında bir güç haline gelmesinin ardından her yıl %10 oranındaki ekonomik büyümeye bağlı olarak artan hammadde ve enerji ihtiyacını karşılamak gelmektedir. Afrika ülkeleri küresel enerji rezervlerinin %30’unu elinde barındırdığı için Çin’in vazgeçilmezidir. Çin Halk Cumhuriyeti’nin kıta üzerinde izlediği politika incelendiğinde, kıtanın petrol, doğalgaz, uranyum gibi yeraltı kaynaklarının yanı sıra rüzgar ve güneş gibi yenilebilir kaynaklara da sahip olması birincil öneme sahiptir. Çin iç politikada uyguladığı stratejik reformlar sayesinde hızlı ekonomik büyüme ve kalkınma gerçekleştirmiştir. Pekin yönetimi, dünyanın en büyük ikinci küresel ekonomik gücü olduğu iddiasını sürdürmek ve daha yüksek hedeflere ulaşabilmek için Afrika ülkeleri ile pragmatist bir ilişki biçimi çerçevesinde bir dizi diplomatik ve ekonomik işbirliği anlaşmasına imza atmıştır. Çin-Afrika ekonomik ve ticari işbirliğinin teşvik edilmesi ve geliştirilmesi amacıyla 2000 yılında Pekin’de gerçekleştirilen “Çin-Afrika İşbirliği Forumu” iki taraf ilişkilerinin uzun vadeli, istikrarlı ve karşılıklı fayda sağlaması anlamında bir araç haline gelmiştir.
Çin’e göre Afrika kıtası yalnızca dünya ekonomisinin geleceğini temsil eden bir hedef değil aynı zamanda Çin Rüyası hedefine ulaşmak için bir araçtır. 2012 yılında Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Xi Jinping, Çin halkına mutlu ve rahat bir hayat sağlamak ve büyük bir ulus olarak kalkınmanın sağlanması şeklinde açıkladığı Çin Rüyası hedeflerine ulaşmada Afrika kıtasının bir numaralı araç olduğunu belirtmiştir.
Sonuç olarak Afrika kıtası önemli bir Pazar olma potansiyeline sahiptir. Dolayısıyla küresel güç olma iddiasındaki Çin’in ilgisiz kalamayacağı bir öneme sahiptir. Çin’in iktisadi, siyasi ve ekonomik alanlarda kıtadaki güç sahasını genişletmesi gelecek adına sağlam adımlar attığının göstergesidir. Esas olarak, “kara kıta” nın kimler tarafından sömürüleceği endişesini barındıran ilişkilerdir.
https://tasam.org/tr-TR/Icerik/3179/cin_afrikada_ne_yapiyor
https://www.diplomatikstrateji.com/cin-afrika-iliskileri-3391/
İstanbul Gelişim Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi 3.sınıf Öğrencisi ve Kafkassam Stajyeri Duygu Bal
