Moskova merkezli Orta Doğu Enstitüsüne göre ABD’de Biden iktidara gelmesiyle birlikte ABD-Türkiye ilişkileri daha da kötüye gitmeye devam edecektir.
Ankara on yıllardır Biden ile temas halindedir, güçlü ve zayıf yönleri açısından birbirlerini iyi tanırlar. Türkiye ve ABD arasındaki anlaşmazlıklarının çoğu Kürtler, Ermeniler, Kıbrıs, Yunanistan, Doğu Akdeniz, İsrail ve Rusya ile ilgilidir. Bu bağlamda Ankara ve Washington arasındaki stratejik iş birliğinden geriye kalan tek şey NATO’dur. Rus analistleri, yeni ABD başkanı istese bile Türkiye ile arasını kapatmak kolay olmayacağını dile getirmektedir. Aralarında bölgesel farklılıklar mevcuttur. Enstitüye göre Biden, Suriye’deki Kürtlerine destek vermekten ve Suriye’deki Türk askeri operasyonlarını en aza indirme politikasından vazgeçmeyecektir. Bu ise daha geniş bir Kürt özerklik projesine doğru atılmış temel bir adım olacaktır. Bu bağlamda Kürtlerin katılımıyla bir Suriye federasyonu veya konfederasyonu oluşturma önerisini ortaya atan Biden kendisidir. Ayrıca Biden, bölgesel güçlerin şimdiye kadar engellediği Irak’ı üçe bölme planlarının da desteklemektedir. Enstitüye göre Biden, Ankara ile sorun yaşayan Doğu Akdeniz ülkeleri ile yakın ilişkileri geliştirmekten kesinlikle vazgeçmeyecektir. Üstünde Türkiye’nin Batı ile ilişkileri pahasına Türkiye ile Rusya arasında bir yakınlaşmayı kabul etmeyecektir. Enstitüsünün analistlere göre Türkiye’nin İncirlik hava üssünden nükleer silahların çekilmesi büyük olasılıkla devam edecektir. Zira Biden, Doğu Akdeniz’de alternatif bir üs bulmaktan çekinmeyecektir. Biden’in Washington’daki İsrail, Ermeni ve Yunan lobileriyle yakın bağları olduğu büyük bir sır değildir. Paralel yapıda da pek çok arkadaşı var. Daha önce de kendisi belirttiği gibi, Biden Türk muhalefetini desteklemekte tereddüt etmeyecek.
Enstitüye göre Biden’in öncelikleri arasında İsrail’in güvenliğini sağlamak ile İran ve Türkiye’yi zayıflatmak olacaktır. Donald Trump, İran’ı dengelemek için bir Türk-Arap-İsrail bloğu oluşturmayı planladı, ancak İran’ın bölgesel genişlemesini sınırlandırmayı başarsa da bunu beceremedi. Biden Türkiye’den tehdit algılayan bölgesel oyunculara destek verebilir. Gerçek şu ki, Trump ve Erdoğan arasındaki doğrudan diyalog, Ankara ile Washington arasındaki ilişkilerin tam olarak dibe vurmasını önlemeye yardımcı olmuştur. Ancak Biden, Kongre’nin rolünü yeniden canlandırmanın gerekli olduğuna inanan kurumsal bir kişidir. Enstitüye göre bu aslında Erdoğan ile Biden arasındaki telefon hattının Trump ile olduğu kadar erişilebilir olmayacağı anlamına gelmektedir. Büyük bir olasılıkla Biden’in ekibinde Ankara’ya a priori düşman olan isimler dahil edilirse, Demokrat cumhurbaşkanı ve Demokratların kontrolündeki Temsilciler Meclisi’nin Türk-Amerikan ilişkilerinde daha da büyük bir krizi tetiklemesinin olasılığı yükselecektir.
Beyaz Saray’da Biden’den sonra en önemli oyuncu ulusal güvenlik danışmanı olacaktır. Görevin başlıca adayı, Biden’ın Clinton ve Obama yönetimlerinden beri arkadaşı ve meslektaşı olan Tony Blinken. Blinken, Türkiye’yi Washington’da herkesten daha iyi tanıyor, özellikle onun güçlü ve zayıf yönleri. Rus analistlere göre, Blinken geçen yıl aralık ayında ABD yönetiminden Erdoğan ve Ankara’ya tırmanma mesajlarının hazırlanmasında kesinlikle yer almıştı. Böylece Ankara için asıl sorun Biden’den daha çok onun takımında çalışanlar olacaktır. Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, eski FBI Direktörü James Comey ve ABD’nin eski Türkiye Büyükelçisi Eric Edelman da dahil olmak üzere Trump’ın işten attığı önemli isimler artık Biden ile iş birliği yapıyor ve hepsi de Erdoğan’ın iyi arkadaşları değildir.
Enstitüye göre, Biden Stratejik Türk-Amerikan ilişkisini korumak için çok çaba sarf etmeyecek. Bu bağlamda Ankara, Washington’un söylediği ve istediği ile bağdaşmayan tutum ve politikalarından geri adım atmazsa Türkiye’ye yaptırım uygulanmasının Biden’ın belirttiği önceliklerden biri olduğuna dair ciddi kanıtlar var.
Kafkassam
