Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının iclasında qondarma “Luqansk” və “Donetsk respublikaları”nın tanınması qərarı qəbul olundu. Putin son qərarın bu gün veriləcəyini açıqlayıb və Moskva bununla Krımdan sonra Luqansk və Donetskin ilhaqı ssenarini işə saldı.
Separatçıların “müstəqilliyinin” tanınması Minsk razılaşmasının ləğv olunması deməkdir və bu, geosiyasi qarşıdurmada daşları yenidən qarışdırır.
Ukrayna cəbhəsində başlanan ABŞ-Rusiya qarşıdurmasında Minsk razılaşması Fransa və Almaniya üçün “xilas yolu” idi: Paris və Berlini narahat edən təkcə Avropanın enerji təhlükəsizliyi kimi məsələlər yox, həm də və ən vacibi güc balansının bölüşdürüldüyü bu prosesdə maraqları nəzərə alınan tərəf yox, iki cəbhə arasında seçim etməyə məcbur olan tərəfə çevrilməsidir; ABŞ-ın əsas hədəfi əvvəldən Avropanı rus təhlükəsinə qarşı öz çətiri altında birləşdirmək idi, Paris və Berlin buna qarşı Minsk razılaşmasının icrasına nail olmaq, bununla həm ABŞ-ı prosesdən kənarda saxlamaq, həm də Rusiyanın ordu və qazla yaratdığı riski aradan qaldırmaq istəyirdi; xüsusilə Avropanın yeni lideri olmaq istyən Makronun son günlər intensiv diplomatik trafiki buna hesablanmışdı; bu gün Makronun Putin və Bayden arasında sammitin keçirilməsi təklifi və buna nail olması güc bölgüsündə maraqları nəzərə alınan tərəf olmaq istiqamətində böyük irəliləyiş hesab oluna bilərdi;
Və Putin separatçıların “müstəqilliyini” tanımaq məsələsi ilə daşları yenidən qarışdırdı:
– Avropanın ABŞ-Rusiya qarşıdurmasında tərəfə çevrilməmək yönündəki manevr imkanlarını daraltdı;
– ABŞ-ın Avropanı anti-Rusiya cəbhəsində birləşdirmək üçün istifadə etdiyi “rus təhlükəsi”nin reallığını ispatlamış oldu;
Putin bu gün ruslara müraciətində böyük ehtimalla separatçıların tanınmasını elan edəcək.
Prosesi bu istiqamətdə inkişafı Fransa və Almaniyanın son kartının da əlindən çıxması, ABŞ-ın anti-Rusiya cəbhəsində birləşməyə məcbur olması deməkdir. Moskva üçün siyasi baxımdan sərfəli görünməyən bu situasiya Vaşinqtona sərf edir və sual yaranır: ruslar amerikalıların əlinə oynadı?
Mümkündür ki, Putin hərbi-siyasi manevrlərinin nəticə verməyəcəyini anladığı üçün sona saxladığı işi önə çəkir və prosesdən qazanclı çıxmaq istəyir.
Lakin Minsk razılaşmasının pozulması və Avropanın düşdüyü situasiya fonunda nə qədər konspiroloji səslənsə də “ruslarla amerikalılar anlaşıb” kimi nəticələr də çıxarmaq mümkündür.
Asif Nerimanlı kafkassam
