”
Dünən ölkənin 3 qurumunun – Baş Prokurorluğun, Daxili İşlər Nazirliyinin və Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin Mətbuat xidmətləri “Tərtər işi” ilə bağlı birgə məlumat yaydı.
Məlumatı tam həcmdə xatırlatmağa ehtiyac duymuram, amma hadisənin özü ilə bağlı bunları deməyi özümə borc bilirəm:
İllərdir ölkəni çalxalayan “Tərtər işi”, Tərtər soyqırımı”, “Tərtər qətliamı” və “Əsrin cinayəti” kimi adlandırılan dəhşətli cinayətin yenidən araşdırılmasını tələb edirdik. Bu yerdə haşiyə çıxaraq deyim ki, son iki ad tərəfimdən daha çox istifadə olunurdu və o zaman onların ictimai-siyasi leksikona daxil olacağını düşünmürdüm.
Tərtər qətliamı, onun detalları ölkəsini və xalqını sevən, onların taleyinə biganə qalmayan hər bir azərbaycanlını və ümumiyyətlə insan olan hər kəsi dəhşətə gətirməyə bilməzdi. Etiraf edirəm, ölkədə hər cür qanunsuzluqların şahidi olan, müxtəlif dövrlərdə qəddar işgəncələrdən, qətllərdən, digər cinayətlərdən məlumatlı olan biri kimi baş verənlər ilk günlər mənə inandırıcı görünməmişdi.
Amma bir şeyə dəqiq heç vaxt inanmamışdım: Azərbaycan hərbçisi Ermənistan kəşfiyyatına işləyə bilər, özü də belə kütləvi şəkildə. Xeyr, buna inanmaq mənim düşüncəm çərçivəsinə sığacaq bir şey deyildi və arxada qalan 5 ilə yaxın müddət ərzində baş verənlər də göstərdi ki, xalqımın ordusu, əsgəri, zabiti haqqında yanılmamışam.
Azərbaycan Ordusu haqqında bütün tərəddüdlərə, şübhələrə, yanlışlara, uydurmalara, böhtanlara, cinayətlərə isə həmin ordunun özü 44-günlük müharibədə birdəfəlik nöqtə qoydu. Özü də hamı üçün: onu sevənlər, ondan qaçanlar, ona nifrət edənlər, ona qarşı qanlı cinayətlər törədənlər və əlbəttə ki, tarix üçün.
Tərtər qətliamını “Əsrin cinayəti” adlandırmağım da səbəbsiz deyildi. Cinayətin “motivləri”, miqyası və törədilmə üsulları o qədər əcaib və amansız olmuşdu ki, bunu törədənlərin nəinki normal insan, heç insan olduqlarını belə təsəvvür etmək mümkün deyildi. Bu yerdə bir şeyi də qeyd etməyi zəruri hesab edirəm.
Tərtər qətliamının törədilməsində və onun belə böyük bir miqyas almasında günahkar təkcə cinayəti biləvasitə törədənlər deyil. Qətliamın ilk günlərində cinayət qurbanları haqda cəmiyyətə yanlış məlumatlar verərək (belələrinin 90% bunu məqsədli ediblər) günahsız hərbçilərimizi ictimai müdafiədən məhrum edənlər də xəyanətkar mütəşəkkil kriminal dəstənin cinayət şərikləridir.
4 il əvvəl dediyimi bir daha təkrar edirəm: Tərtər qətliamı uzun illərdir Azərbaycan xalqına qarşı aparılan hibrid müharibənin tərkib hissəsi idi və onu törədənlər də birmənalı olaraq xəyanətkarlar və casuslardır! Amma məlum oldu ki, onu törədən cinayətkarlar bu xalqı tanıya bilməmişdilər və çoxsaylı səhvlərə yol vermişdilər:
– Ağlasığmaz vəhşiliklərə, hətta xəstə insan təxəyyülünün də ortaya qoya bilməyəcəyi ingəncələrə məruz qalan azərbaycanlılar saxta etiraflar və yalan şahid ifadələri verməyə bilərlər;
– Azərbaycan ordusunda satqınlıqla ölüm arasından ikincini seçə biləcək minlərlə, on minlərlə mərd, qorxmaz Kişi varmış;
– Azərbaycan adlanan ölkədə işgəncələr üçün məqsədli olaraq seçilmiş həm sosial, həm də hüquqi baxımından müdafiəsiz, həssas olan insanların müdafiəsinə qalxa biləcək insanlar olarmış;
– Davamlı olaraq korrupsiyaya, insan ləyaqətinin alçaldılmasına, təqiblərə məruz qoyulan bir ordunun hərbçiləri sınmaya bilərmiş.
Düşmənin daha çox səhvlərini sadalamaq olar, amma indi buna ehtiyac yoxdur. Bir səhvini isə deməmək olmaz: düşmən hesablaya bilməmişdi ki, davamlı olaraq ictimai-siyasi fəaliyyətdən, öz hüquqlarının müdafiəsindən, hətta ölkədəki vəziyyətin müzakirəsindən uzaqlaşdırılan cəmiyyət və ya heç olmazsa onun bir hissəsi orduya qarşı törədilmiş əsrin cinayətini ifşa edə bilər.
Bu mənada bizlər güclü, böyük və məkrli bir düşmənin bəlkə də onlarla müxtəlif institularında hazırlanmış çirkin texnologiyanı darmadağın etmişik, onun səmərəsizliyini, bir ovuc vicdanlı insanın iradəsi, cəsarəti, ağlı və inadkar əzmi qarşısında nə qədər aciz və mənasız olduğunu sübut etmişik.
Bəli, dünənki qərar məhz Tərtər qətliamının geniş ictimai müzakirəsinin və “Əsrin cinayətinə” ictimai reaksiyanın nəticəsidir. Düşmən anlamamışdı ki, belə vəhşiliyi törətməklə o xalq olaraq bizə dönüş nöqtəsində olduğumuzun mesajını vermiş olacaq. Bəli, bütün başqa əlamətlərilə yanaşı bu qətliam bizə tarixin dönüş nöqtəsində olduğumuzu anlatdı.
Tarixin dönüş nöqtəsində olmaq isə ekzestensial məsələdir, yəni bir xalq kimi mövcud olmaqla məhv olmaq arasında seçiş qarşısında qalmaq deməkdir. Bu mənada Tərtər qətliamının qurbanları öz həyatları, canları, qanları, sağlamlıqları, azadlıqları bahasına bizə xilas olmaq şansı verdilər. İndi buna cavab vermək növbəsi bizimdir.
Tərtər qətliamının ağır nəticələrinin aradan qaldırılması uğrunda mübarizə isə hələ indi başlayır. Daha doğrusu, dünənki qərarla buna start verildi. Hər kəsə bəllidir ki, cinayətkar çətə istintaqın öz maraqları çərçivəsində və istiqamətində getməsi üçün əlindən gələni edəcək. Onun imkanları isə yetərincədir.
Bu proses də artıq başlayıb, amma o, heç bir gözlənilən nəticəni verməyəcək. Nəticə yalnız həmin çətəyə və onun xarici havadarlarına xidmət edənlərin ifşası ilə yadda qalacaq. Daha doğrusu, özlərini ifşası ilə. Bu günədək də belə olub, bundan sonra da belə olacaq, çünki bu, dialektik qanunauyğunluğun tələbidir.
Sonda iki məqama da toxunmaq istərdim. Dünən yayılan bəyanatın sonunda belə bir bənd var. İqtibas edirəm: “Bununla yanaşı, kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin, sosial media platformaları istifadəçilərinin, eləcə də cinayət prosesi iştirakçılarının diqqətinə çatdırılır ki, ibtidai araşdırma məlumatlarının müvafiq icazə olmadan yayılması yolverilməz olmaqla cinayət qanunvericiliyinə əsasən məsuliyyət yaradır, habelə istintaqa təsir göstərmək, cəmiyyətdə qəsdən yanlış fikir formalaşdırmaq, qalib Azərbaycan Ordusunun nüfuzuna, dövlət orqanlarının fəaliyyətinə kölgə salmaq məqsədilə qərəzli surətdə təhrif olunmuş məlumatlar yayan şəxslər barəsində qanunvericiliyə uyğun tədbirlər görüləcəkdir”
Nədənsə bəyanatın müəllifləri bu bənddə istintaqın gedişinə təsir edə biləcək gücdə olan maraqlı vəzifəli şəxslərə də xəbərdarlıq etməyi nəzərdən qaçırıblar. Amma buna ehtiyac da yoxdur, çünki o işi onsuz da biz görəcəyik. Bu günədək “nəzərdən qaçmış” bütün işləri gördüyümüz kimi.
Dünən çox hörmətli böyük bir ziyalımızdan Tərtər qətliamının müzakirəsinin bugünkü durumu ilə bağlı mesaj aldım. Şəxsiyyətinə, çox hörmət etdiyim həmin ziyalımızın bütün dəyərli fikirləri arasından birini sizlərlə bölüşməyə bilmərəm: bu andan etibarən bizim məsuliyyət yükümüz daha da artır.
Razıyam və inanıram ki, artıq xalq olaraq biz buna hazırıq, çünki artıq mütləq əksəriyyətimiz sadə bir həqiqəti anlayırıq: Tərtər qətliamı Azərbaycanı ya xilas edəcək, ya da məhv edəcək.
Əminəm ki, hamımız yaşamağı seçirik, özü də yaxşı yaşamağı, insan adına layiq olan həyatı yaşamağı. Çünki buna haqqımız var.
Arastun Orujlu
