Suudi Arabistan’ın Zahran kentinde, Kral Selman bin Abdülaziz’in başkanlığında gerçekleştirilen ve “Kudüs Zirvesi” olarak isimlendirilen 29’uncu Arap Birliği Zirvesi sona erdi. Zirve sonunda yayınlanan bildiride, Suriye krizine işaret edilerek ülkenin toprak bütünlüğü, egemenliği, istikrarı ve güvenliğinin korunmasına bağlılık vurgulandı ve Suriye’nin başkenti Şam’a bağlı Doğu Guta’daki gerginliği ve İran’ın bölge ülkelerine yönelik müdahaleleri de kınandı.(1)
Bu bildiri metninde İran üzerinden Türkiye’ye mesaj verildiği düşünülebilir. Çünkü Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebul Geyt, TSK’nın Afrin’de başlattığı Zeytin Dalı Harekatı’yla ilgili endişelerini dile getirmişti. Zirve öncesi Türk basınında çıkan haberlerde 29’uncu Arap Birliği Zirvesi’nde Birleşik Arap Emirlikleri’nin yönlendirmesiyle, Türkiye karşıtı bir bildirinin çıkartılmasının hedeflendiği, Arap Birliği’ne üye ülke dışişleri bakanlarının biraraya gelmesiyle oluşturulan taslak zirve metninde İran ve Türkiye’yi hedef alan ifadelerin yer aldığı, İran ve Türkiye’nin bazı Arap ülkelerinin içişlerine karıştığı iddia edilerek, Türkiye’nin sınır ötesi terörle mücadele operasyonlarının eleştirildiği belirtilmişti.(2) Anlaşılan doğrudan Ankara’yı hedef alan bir açıklamaya cesaret edemediler.
Bugünlerde Trump’ın popülaritesi yüksek. Suriye hava saldırısı onu marka değere dönüştürdü, açıklamaları dikkatle takip ediliyor. ABD’nin Suriye’den asker çekeceğini ilk söyleyenlerdenim. Pentagon bürokrasisi ayak direse de ABD şirket devletinin patronu Donald Trump. Ne yalan söyleyeyim göbek adı Hüseyin olmasına rağmen bana Barack Obama’dan daha sevimli geliyor. Trump; Doğu Suriye’de ABD askerlerinin yerini alması için Arap ülkelerinden oluşan bir ordu kurmak istiyor.(3) Suriye’den çekilmek isteyen Trump’ın, Suriye’nin kuzeydoğusundaki Amerikan askerlerinin yerine Mısır ve Körfez Arap krallıklarının askerlerinin konuşlanması için temasları var.
Bu çerçevede vazifelendirdiği yeni Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, kısa süre önce Mısır İstihbarat Servisi Başkan Vekili Abbas Kamil ile bir telefon görüşmesi yaptı. Bolton, Suriye’ye Arap gücü planına Mısır’ın katkıda bulunmak isteyip istemediğini araştırdı. Bolton-Kamil görüşmesi öncesinde de Washington Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Katar’dan Suriye’nin kuzeydoğusunun yeniden inşasının finansmanı için milyarlarca dolar kanalize etmelerini istedi. Trump yönetimi söz konusu Körfez krallıklarından bölgeye asker göndermelerini de talep etti.(4)
Suriye’de Araplardan oluşturulan askeri birlik kurulması projesinin patenti Ankara’ya ait. Türklerin projesini Amerikalılarınkinden farklı kılan, Suriye toplumunun unsuru Arap etnisitesinden teşkil edilmesinin düşünülmesi. 09.05.2017’de neredeyse bir yıl önce Wall Street Journal (WSJ) gazetesine konuşan ABD’li komutanlar, Türkiye’nin binlerce Suriyeli Arap askeri Rakka’ya yönelik operasyona katılması için birleştirdiğini öne sürmüş, Türkiye’nin iddia edilen bu hamlesinin Suriyeli Kürt grupların Rakka operasyonuna katılmasını engellemek için olduğunu iddia etmişti.(5)
Suriye’nin kuzeyinden çekilecek ABD askerlerinin yerine ‘Arap Gücü’ adı altında Körfez’den gelen Arap askerlerin yerleşeceği iddiaları gündemde olmasına gündemde ama Middle East Institute araştırma görevlisi Charles Lister, ABD’nin gücünün tamamını çekmesi halinde Arap ülkelerinin Suriye’ye asker göndermeyeceği görüşünde. Her şeyi petro dolarla alabileceklerini, bütün sorunları bu sayede çözebilecekleri düşünen Arap sermayesi Trump’ın çağrısına farklı kanaldan cevap vermenin yolunu bulmuş olabilir mi? Blackwater şirketinin sahibi Erik Prince’ın, bazı Arap yetkililerin Suriye’de bir güç oluşturmak için kendisiyle iletişim kurduklarını, karar vermek için Trump’ın tutumunun netleşmesini beklediğini söylemesine bakılırsa Araplar Blackwater şirketinin paralı askerleriyle Trump’ın davetine icabet edecekler.(6) Gelecekleri varsa görecekleri var. Zahran oradaysa, Afrin burada.
Bakınız:
1- https://turkish.aawsat.com/2018/04/article55390679/29-arap-birligi-zirvesi-sona-erdi
2- http://www.milatgazetesi.com/dunya/arap-birligi-nden-skandal-turkiye-karari-h140441.html
3- https://syria.liveuamap.com/tr/2018/17-april-trump-wants-an-arab-force-like-egypt-saudiarabia
4- https://tr.sputniknews.com/abd/201804171033066639-trump-suriye-plani-abd-askerleri-cekilecek-yerine-arap-ulkelerinin-askerleri-gelecek/ – http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-43793866
5- http://www.hurriyet.com.tr/dunya/turkiye-suriyeli-araplari-rakka-icin-birlestiriyor-40452251
6- https://www.aydinlik.com.tr/wsj-suriye-nin-kuzeyine-abd-askeri-yerine-arap-gucu-gelecek-dunya-nisan-2018
Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
