Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın eşi Esma Esad; Cromwell Hastanesi’nde kardiyolog Fawaz Akhras’ın ve emekli bir diplomat Sahar El-Akhras’ın kızı. 11 Ağustos 1975’te Londra’da dünyaya geldi. Ailesi aslen Humuslu Sünni El Akhras kabilesinden ve Suriye kökenli. İngiliz vatandaşlığına sahip Esma Esad 1996’da King’s College’dan mezun. Üniversiteden sonra, Avrupa ve Doğu Asya müşterileri ile hedge fon yönetimi bölümü Deutsche Bank Grubu’nda işe başladı. 1998’de birleşme ve satın almalar konusunda uzmanlaşmış olan JP Morgan’da yatırım bankacılığı bölümünde çalışmaya başladı.(1) Esma Esad Batı Londra’da West Acton’da büyüdü. Esma Esad’ı İngiliz arkadaşları “Emma” ismiyle çağırıyordu. Annesi Sahar El-Akhras Londra’da Hyde Park yakınındaki Belgrave Square’de yer alan Suriye büyükelçiliğinde birinci katipti, ve emekli olmuştu.(2) 23 Mart 2012 tarihinde, Avrupa Birliği dışişleri bakanları, İngiltere doğumlu Esma Esad’a AB’ye üye ülkelere seyahat yasağı ve bu ülkelerdeki mal varlığının dondurulması gibi bir dizi yaptırım uygulama kararı aldı. İngiltere İçişleri Bakanlığı, AB seyahat yasağının Esma Esad’ın İngiltere’ye girmekten alıkoyamayacağını ama bu koşullarda Esma Esad’ın İngiltere’ye gelmesinin zaten beklenmediğini açıkladı.(3)

14 Mart 2012 tarihinde The Guardian tarafından yayınlanan ve Esma Esad’a ait 3.000’den fazla sızmış e-posta arasında, Esma Esad’ın babası Fawas Akhras’ın Beşar Esad’a Suriye’de çocuklara uygulanan işkenceleri “İngiliz propagandası” olarak lanse etmesini tavsiye ettiği ortaya çıkmıştı.(4) Ne kadar doğru bilmiyorum ama ama yazılanlara inanılacak olursa, Esma Esad İngiliz Kraliyet ailesine çok yakın, öyle ki kraliçe ıı. Elizabeth’le istediği her an görüşebilen 10 özel kişiden biri. 9- Esma Esad 2 yıl içinde 9 kez Londra’ya gitmiş, her defasında da Windsor Castle’da Kraliçe II. Elizabeth’le bir araya gelmiş. Esma Esad’ın babası Fawaz Akhras ve diplomat annesi Sahar El-Akhras, İngiliz istihbarat servisi için ter döken iki MI6 ajanı. İddialara göre Halen Londra’da MI6 tarafından korunuyor ve lüks bir malikânede yaşıyorlar.(5) Bana kalırsa bu tür iddialar Türkiye ile Suriye arasındaki soğuk savaş döneminin “countrespionage” yani karşı casusluk faaliyetinin propagandası. Eğer doğru olsa Esma Esad’ın babası Fawas Akhras’ın Beşar Esad’a Suriye’de çocuklara uygulanan işkenceleri “İngiliz propagandası” olarak lanse etmesini tavsiye etmezdi.

​Ağustos başlarında Suriye Devlet Başkanlığı, Esma Esad’ın erken teşhis edilen kötü huylu bir meme tümörü nedeniyle hastaneye kaldırıldığını açıklamıştı. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın eşi Esma Esad’a meme kanseri teşhisi koyulduğu ve tedavi altında olduğu duyuruldu. Esad’ın erken evrede keşfedilen kötü huylu bir tümör için tedavi altında olduğu bilgisi aktarıldı. İngiltere’de doğan ve büyüyen Suriye Devlet Başkanı’nın eşi uluslararası alanda da tartışmalı bir figür. Esma Esad, Suriye’deki isyanların şiddetle bastırılması sonrası Avrupa Birliği tarafından hakkında yaptırım kararı alınan 12 kişiden biriydi. Meme kanseri teşhisi nedeniyle hastaneye kaldırılan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın eşi Esma Esad Suriye halkına yönelik “Benim kararlılığım, sizin kararlılığınızdan geliyor” ifadelerini kullanmıştı. (6) İlk gelen haberlerde Esma Esad’ın Suriye’de ismi açıklanmayan bir hastanede tedavisine başlandığı bildirilmişti.

Ancak Suriye’deki olumsuz savaş şartları nedeniyle Esma Esad’ın kanser tedavisi görmek için Suriye dışında bir ülkeye gitmiş olabileceğinden söz ediliyor. Esat ailesinin kanser tedavisinde tercih edebilecekleri ülkelerin başında. İngiltere bulunuyor. Çünkü Esma Esat’ın anne ve babası İngiliz vatandaşı ve Londra’da yaşıyor. Esma Esad’da İngiliz vatandaşı. Esma Esad’ın eşi, Şam Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1988 yılında mezun olan Beşar Esad’da “göz hastalıkları” alanında çalışmalarını sürdürmek için 1992’de İngiltere’ye gitmiş, 1994’de kardeşinin trafik kazasında ölümü üzerine Suriye’ye dönmüştü. Daha önceden İngiltere İçişleri Bakanlığının, AB seyahat yasağının Esma Esad’ın İngiltere’ye girmekten alıkoyamayacağını açıklaması, Londra’da bulunma ihtimalini güçlendiriyor. Buna göre Rusların kontrolündeki Suriye’nin kuzeybatısındaki Lazkiye’de bulunan Bassel El-Esed hava üssü (Hmeimim) üssünden Esme Esat ve beraberindeki heyetle havalanan uçak, uluslararası Larnaka hava alanına indi ve buradan başka bir uçakla İngiltere’ye intikal ettiler. Bir diğer iddia da Fransa’ya gitmiş olabileceği. Neden Fransa? Suriye’de Fransız mandater (manda) yönetimi yaklaşık 28 yıl etkili olabilmiş ve 1946 yılında Fransız askerlerinin çekilmesiyle Suriye bağımsızlığını ilan etti. Ancak Suriye’de de Fransız etkisi uzun süre devam etmiş ve ağırlıklı olarak Hıristiyan Araplar ve Nusayri azınlık mensubu subaylarca kurulan Baas Partisi günümüze kadar bu ülkedeki hâkimiyetini korumuştur. Baas Partisi’nin ideolojik önderi olan Mişef Eflak’ın (Michel Aflak) Fransa eğitimli ve bu ülkeye yakın bir kişi olduğu da düşünülürse, Suriye’deki Fransız etkisinin yakın zamana kadar sürdüğü iddia edilebilir.(7) Ancak AB kararları nedeniyle Esma Esad’ın Fransa’ya gitmiş olabileceği düşük ihtimal.

Gelelim gündeme bomba gibi düşecek iddiaya! Suriye’deki savaş nedeniyle yaşamının büyük çoğunluğu kapalı mekânlarda ve sığınaklarda geçirmesi nedeniyle hareket kabiliyetinin kısıtlanmasından dolayı meme kanserine yakalanan Esma Esad Türkiye’ye getirildi ve İstanbul’da. Bu mümkün mü ve neden Türkiye tercih edilsin? Birincisi Ankara ile Şam yönetimi arasında Sağlık Alanında İkili İşbirliği Anlaşmaları mevcut.(8) Bu çerçevede22-23 Aralık 2009’da Şam’da Türkiye Cumhuriyeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Birinci Toplantısı Ortak Bildirisi açıklanmıştı. Buna göre; Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ile Suriye Arap Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Arasında Hastane Hizmetlerinin Geliştirilmesine Dair Çalışma Protokolü, Aile Hekimliği Sisteminin Geliştirilmesine Dair Çalışma Protokolü, Sağlık Personelinin Ortak Programlarla Eğitimine Dair Çalışma Protokolü, Tıbbi Tecrübe Alış-Verişinin Gerçekleştirilmesine ve Ortak Sağlık Haftaları Düzenlenmesine Dair Çalışma Protokolü, Bulaşıcı Hastalıklar ve Hudut Sağlığı Alanlarında İşbirliğine Dair Çalışma Protokolü, Türkiye’de Hasta Tedavisi Sağlanmasına ve Kardeş Hastaneler Tesis Edilmesine Dair Çalışma Protokolü, İlaç, Tıbbi Cihaz ve Malzeme Ticaretinin ve Üretiminin Teşvikine Dair Çalışma Protokolü, Sağlık Stratejik Planlarının Geliştirilmesi ve Sağlık Sistemlerinin Güçlendirilmesine Dair Çalışma Protokolü mevcut ve halen işlerliğini koruyor.(9) Yani Esma Esad’ın Türkiye’de tedavi ediliyor olması mümkün.

İkincisi Türkiye neden tercih edilsin? Türkiye kanser tanısında ve tedavisinde iyi bir noktada. “Kök hücre naklinde sayısal olarak Avrupa’nın yıldızı.4 bin 100’ün üzerinde kök hücre nakli yapıldı. Avrupa ve gelişmiş dünya ülkeleriyle kıyasladığımızda örnek alınacak konumda.(10) Türkiye, hem kanser tedavisinde, hem de radyoloji alanında, Avrupa’nın en iyi ülkeleriyle kıyaslanabilir düzeyde. Türkiye, hem kanser tedavisinde, hem de radyoloji alanında, Avrupa’nın en iyi ülkeleri ile kıyaslanabilir. Birçok Avrupa ülkesinden ve komşu ülkelerin hepsinden çok daha üst seviyede.(11) Medikal Onkolojide en iyi Çapa Tıp Fakültesi. Medikal Cerrahide ise Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve Ankara Gazi Tıp Fakültesi dünya standartlarında bir üne kavuşmuş durumda. Türkiye’de meme kanseri alanında en çok tanınmış isimlerden birisi de Prof.Dr.Mahmut Müslümanoğlu. Ağırlıklı olarak Meme hastalıkları, meme kanseri, Mide kanseri, Kolorektal kanser, endoskopi ile uğraşıyor.

Esma Esad’ın Türkiye’de tedavi edilmesi harekete geçen Türk yetkililer Ankara ve Şam arasında sağlık diplomasisi başlattı. Medikal Onkolojide Medikal Cerrahi de dünya çapında uzman isimlerden oluşan karma sağlık ekibi Şam rejiminin bilgisi ve onayı dahilinde apar topar gizlice Suriye’ye gönderildi. Türk doktorları taşıyan uçak, ‘Transponder’ kodunu kapatarak kimliğini gizledi. İlk muayene ve kontrolden sonra Esma Esad’ın öncelikle Medikal Onkolojik yani ilaç tedavisi görmesine karar verildi. Aynı uçakla Türkiye’ye getirilen Esma Esad’ın tedavisine başlanıldığı ve tedavinin tüm aşamalarının büyük bir gizlilik içinde sürdürüldüğü belirtiliyor. Dedim ya Londra’ya gitmiş olabileceği de Fransa’ya gitmiş olabileceği de Türkiye’ye getirilmiş olabileceği de şimdilik iddiadan öte değil?

Bakınız:
1- https://www.sabah.com.tr/dunya/2016/10/19/esma-esad-kimdir
2- https://www.mirror.co.uk/news/uk-news/president-assads-wife-banned-from-europe-770546
3- https://www.sabah.com.tr/dunya/2012/03/23/abden-esadin-esi-esma-esada-yaptirim
4- http://www.turkcewiki.org/wiki/Hamza_Ali_el-Hatib%27in_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC
5- Taner Ulutaş / http://www.detaykibris.com/eee-soyleyin-bakalim-bu-is-bitti-mi-114527yy.htm
6- https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45115881- https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201808091034675332-kanser-teshisi-konulan-besar-esad-esi-suriyeliler-seslendi-kararigim-sizin-kararliliginizdan-geliyor/
7- http://politikaakademisi.org/2018/08/13/fransanin-orta-dogu-politikasi/
8- http://saglikturizmi.gov.tr/TR,816/saglik-alaninda-ikili-isbirligi-anlasmalari.html
9- http://www.mfa.gov.tr/turkiye—suriye-ydsik-1_-toplantisi-ortak-bildirisi_-22-23-aralik_-sam.tr.mfa
10-https://www.aa.com.tr/tr/saglik/turkiye-kanser-tani-ve-tedavisinde-iyi-noktada/1108069
11- https://www.amerikaninsesi.com/a/onkolojide-radyoloji-son-derece-onemli-135335548/901824.html

Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39