Türkiye-ABD askeri ve teknik işbirliğinin geleceği, özellikle Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının ardından belirsizliğini koruyor. İki ülke savunma bakanlıklarının uzmanları arasında gerçekleşen görüşmeler henüz hiçbir somut sonuç vermedi.
ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Demokrat Senatör Bob Menendez liderliğindeki Amerikalı parlamenterler, Türkiye’ye her türlü savaş uçaklarının satışına karşı çıkmakla kalmıyor, genel olarak Türkiye’nin ABD ve NATO’ya yönelik müttefik taahhütlerini sorguluyor.
Sputnik’in görüştüğü Rus askeri uzmanlar, Türkiye ve ABD’nin savunma alanındaki ilişkilerinin geleceğiyle ilgili düşüncelerini paylaştı.
Moskova Devlet Üniversitesi Dünya Siyaseti Fakültesi Uygulamalı Siyasi ve Askeri Araştırmalar Merkezi Başkanı Yedek Korgeneral Yevgeniy Bujinskiy, Türkiye-ABD ilişkilerinin, iki ülke arasındaki mevcut anlaşmazlıklara rağmen, köklü değişikliklere uğramayacaği ve F-16’ların Türkiye’ye teslim edileceği görüşünde:
“Halihazırda Ankara ve Washington arasında bazı sürtüşmeler mevcut, ancak bu sürtüşmeler, ikili askeri ve teknik işbirliği üzerinde büyük etkiye sahip olmayacak. Türkiye’de, Amerikalılar için çok büyük önem taşıya İncirlik üssü bulunuyor. Görüşüme göre Türkler, ABD’li meslektaşlarıyla müzakerelerde bu faktörü daha aktif kullanmalı. ABD, Türkiye’yi F-35 programına geri almayacak, ama F-16 tedarik edecek. Türkiye’ye 40 adet yeni F-16 savaş uçağının tedarikine ilişkin görüşmelerde elde edilen pozitif görüntü beklenen bir şeydi. Amerikalıların başka çaresi yok. Ancak bu kazanım Türkiye’nin kendisi için ne kadar aktüel bu başka soru işareti.”
Rus askeri sanayi gazetesi ‘Voyenno-Promışlennıy Kuryer’ yazarlarından emekli Albay Oleg Faliçev ise Türkiye-ABD ilişkilerindeki gerilimin artarak devam edeceğinden ve F-16 konusunda anlaşmaya varılamayacağından emin:
“Türk heyetinin ABD’deki çalışmaları dahil şu anda Türkiye ile ABD arasında askeri ve teknik alandaki ilişkilerle ilgili olarak, tarafların belirli bir şey üzerinde anlaşmaya varamayacağını düşünüyorum. Kendini ‘hegemon’ ilan eden ABD ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkilerde meydana gelen son gelişmelerin tamamı bunu gösteriyor. Bunun başlıca nedeni, Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Türkiye’nin büyük bir güç olma yolunda ilerlemesi. Burada bir iddia, güç kullanma, diktatörlük veya benzer şeylerden bahsetmiyoruz. Söz konusu olan Türk ulusuna has olan tutku. Bu, Türkiye’ye, daha büyük ulusal bağımsızlık ile bağlantılı bir politika izleme fırsatını verdi. Amerikalılar, kesinlikle müttefiklerinin bu sapmalarına tahammül edemezler. Lakin Türkiye’nin de şu anda Amerikalılara itaat etme arzusu yok.”
Türkiye-ABD askeri ve teknik işbirliği bağlamında bir faktörün daha devrede olduğuna dikkat çeken Faliçev, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu faktör, şu anda Rusya’nın ABD’den çok daha iyi uçaklar yapması. Üstelik daha ucuz. Türkiye, S-400 alımıyla askeri teknik işbirliği alanında Rusya ile işbirliğini genişletmeye hazır olduğunu gösterdi. Rusya da başta son nesil savaş uçakları olan Su-57 ve Su-75 Checkmate dahil, savaş uçakları alanında Türkiye ile işbirliğini geliştirmeye hazır.

Amur Gadjiev