Sorun taptuklu Yunus’a bu dünyadan ne anladı / Bu dünyamın kararı yok sen neyimiş ben neyimiş (Yunus Emre). Nikos Kazancakis bir yerde “Dünyadaki pek çok insanın esas sorunu, henüz kendisiyle tanışmamış olmasıdır.”, diyordu. Hepimiz de yeni yeni biliyoruz kendimizi. Yine de hiç bilmemekten iyi değil mi? Yeniden biliyoruz, yani yeniden iman ediyoruz. Anlıyor, açıklıyor, şifalanıyor belki de yeni bir bilmeye doğru henüz ya da yeniden yürüyoruz. Hayat öğretiyor. Bu tanışma bazen sevimli bazen de ahlı vahlı oluyor.
İnsan kendini kendine izah edemedikçe hiçbir dış açıklama onun kendi sırrına vuslatına kâfi gelmiyor. Kendi değerlerimizi kendimizde var etmedikçe en yüksek değerlerin içinde olsak da mahrum kalmak mukadder gözüküyor. İnsan bu mahrumiyet için “La” dediği yerde değerlerini sorguladığı o nihilist uyanışta aslında kendini kendine uzaklaştıran şeylere hayır der. Burada insan için artık yeni bir yol açılıyor demektir. İnsan sahte metafizik yanılgısından hakikate dönmeye cesaret ederken kendi ütopyasına ve döngüsüne yeniden nazar edecek bir kaynak da bulmuş demektir. Burada insan putların alacakaranlığından yeniden insanlığın merkezi konumuna yükselme yoluna girmiş demektir. Kurumlaşmış putlar düzeni elbette elinde çekiçle putlara saldıran bu zihne kendi meşum oyunları ile direnecektir. Burada umut ile yadsıma yan yana yürümektedir. Kültür alanından bakacak olursak şekillerin dünyasında yeniden terkipler dünyasına geçerken putlaşmış ve değer üretemez hale gelmiş kavramlar mefhumlarını yeniden kazanmaya başlarlar. Burada sözde, konuşulan, kutsanan değil yaşanan ve tatbik edilen gerçek devreye girmeye başlar. İnsan olması gerekeni değil artık olduğu şeyi yaşayarak burada kendiyle buluşur ve kendini bilir.
İnsan hatırladıkça ve bildikçe kendisi olmaya doğru yol alır. Yabancılaşıp koptuğu değerlerin kendisi olmuştur artık. Orda bir köy yoktur uzakta o köy şimdi burada vardır artık. Ruh ve beden tezatsız birliğin içinde yeniden kendisine vuslat etmiştir. Kendini alt ederken aynı zamanda kendisini kendisinden de koruyarak yoluna devam eder. Burada sürü insan olarak mağaradan çıkar ve putlara karşı gerçeğin yoluna girerken sürüklenmeden sürüye efendi olmak gibi iktidar hırslarına bulanmadan kendi yolunda devam eder. Burada putlar demişken insanın ahlak ve erdem üzerinden kendine kurduğu tuzakları da unutmamak gerekir. Algıyı manuple ederek değerlerin mefhumunu bir iktidar ya da çıkar perspektifine göre yozlaştırarak bunu toplum gerçeği olarak dayatmak yaşanacak en büyük medeniyet felaketlerinden biridir. Hitler, Stalin gibiler bu yolda insanlığa büyük acılar çektirdiler. Olanla gerçeğin arasındaki afazi sınırı aşıldığında hatırlayan insan varlığı, insanı ve ahlakı doğru yerden anlamaya ve yaşamaya başlar ki hayat yeniden kendi manasına dönmüş olur. Burada aslında özü ters yüz ediş bir bakıma onu yeniden anlayış da vardır. Burada doğaya kaçmak ya da başka bir ütopya ile kendini uyuşturmak yerine yeniden var edilen gerçek ile zamanın yüzündeki maskelerin düşürülmesi söz konusudur. Değerleri yeniden değer haline getirmek için her şeye ümmileşmek yahut nihilizm yaşamak, sonunda ise yeniden olunması gerekene ulaşmak. Nihilizm bohem bir kadeh arkadaşlığı, değersizlik üzerinden yaşanan bir hippilik değildir. Özün istismar edilen şekilleşmiş, putlaşmış halini ters yüz ederek gerçeği yeniden elde ederek hinlik etmeden, tuzak kurmadan yoldaki taşları kaldırarak medeniyete yeniden yol açmak için yaşanan bir bilinç durumudur. Burada kendini keşfederek yeniden hakikat içinde olma iradesi çalışır. Böylece kendini bilme yolundaki insan kendiyle kendi üzerinden buluşarak bütünle kucaklaşır.
Nitekim ben beni bildüm bu oldı kim Hakk‟ı buldum / Korkum anı buluncadı korkudan kurtuldum ahi (Yunus Emre)
İnsan artık konuşan değil eyleyen olduğunda iddiasının kendisi olmuştur. Zira söylemin alacakaranlığından sevmenin aydınlık yüzüne geçiş söz konusudur. Artık olsun, yapılsınlar yerini oldu ve yapıldılara bırakır ki burada değer bir sığınak değil içinde yaşanan bir hayat haline gelmiştir. Geleceğe havale edilen umutların yerini yaşanan dürüstlük almıştır. Karakter ve şahsiyet artık muhayyel gerçeklerin gölge oyunu olmaktan çıkarak kendi iplerini eline almış insanın gerçeğine ve hayata dönüşür. İnsan kendisini gölgeleştiren hayata hayır derken mevcut şartlar içerisinden kendisine bir yol açarak mevcut için umutsuzluk ve öğrenilmiş çaresizliklerin ötesinde yola koyulur. İrade yeniden keşif ile hayat içinde hayata yeniden bir yol açar. Burada bir kaçış değil bir varış vardır. Tarihin içinde yaşadığı döngüler çerçevesinde insan da kendi döngüsünde adeta yalnız kaldığı yerden kendiyle baş başa kalarak çıkar. Cahiliye’de atalarının dinine karşı çıkan “La” sesine verilen karşılık tarihe değil olması muhtemel genel insanlık durumuna karşı gösterilen bir duruş değil miydi?
“İlla”mız nerede başlıyorsa biz orada varıyoruz sanki…
Hak İçin Olsun
