Bu gün İran’ın dini-siyasi ve askeri lideri olan 2. Velayat-i Fakihi Ali Hamenei Hz. Mohammad’in peygamberliğe mensup olması ve nevruz bayramı nedeniyle canlı olarak halka seslendi. 80 yaşını dolduran Hamenei 3 gün önce nevruz bayramı nedeniyle geleneksel olarak halka seslenmişti fakat yeniden halka canlı olarak hitap etmek için kameralar karşısındaydı. Dünden bu yana her kesin aklında Hamenei’nin oldukça önemli konularda, kendisinde sonra liderlik koltuğuna oturacak olan ve ya en azından bu konu hakta bilgilendirme yapacağı yönünde beklentiler oluşmuştu. Fakat Hamenei bu gün nevruz bayramının 3.gününde hiçbir şekilde bu konuya değinmedi.
Ali Hamenei bu günkü halka hitap konuşmasının büyük bir bölümünü İran İslam Cumhuriyetini İslam dininin yer yüzende tek meşru sözcüsü konumunda görerek, batı medeniyetini sert bir dille eleştirdi. Toplumsal adaletin ve insan haklarının sadece İslam ve İslami İran ülkesinde olduğunu söyleyerek batı ülkelerini Korona virüsü konusunda davranışlarının yetersiz olduğunu söyledi.
Hmenei’nin bu günkü konuşması her ne kadar olağan bir program olsa bile şu son günlerde devlet katında siyasi figürlerin ardı ardına ölümlerinden sonra, Hamenei ve Rohani’nin gözlerden uzak olması geniş tartışmalara ve bu iki üst düzey makamının ölüme ihtimallerinin güçlenmesine neden olmuştur. En üs makam olarak Hamenei’nin bu çıkışı başlı başına hem ülke içine ve hem uluslararası camiaya bir mesaj olarak değerlendirilmeli. Buna bakmayarak ki Rohani cumhurbaşkanı olarak hala ortada yok.
Konuşmanın içeriğine baktığımızda ise en önemli 2 husus göze çarpıyor.
1.
Hamenei sözlerinin son bölümünde ABD’nin yardım önerisine karşın küfürler savurup çok sert sözler sarf ederek İran’ın kendine yetecek kadar güçlü olduğunu beyan etti.
“ABD birkaç defa İran’a ilaç yardımı yapmaya hazır olduklarını söylemişler ve yalnız isteyin demişler. Bu çak acayip bir sözdür. Evvela siz kendiniz yardıma muhtaçsınız”
Hamenei ABD’yi vürüsü yapma konusunda da itham etmekten geri kalmadı. Fakat ardından bu konuda yeterli bilgiye sahip olmadığını da beyan etti.
“Eğer eliniz açıktır kendiniz yararlanın. Siz bu virüsü yapmakla itham ediliyorsunuz. Ben bunu ne kadar gerçek olduğunu bilmiyorum. Fakat sizin bize ülkemize sokacağının ilaç bu virüsü kalıcı hale getirebilir. Belki de birisini ülkemize sokacaksınız ki bu virüsün etki derecesini ölçecek.”
Görüldüğü üzere son haftalarda ABD ve uluslararası camia ve elbette başka ülkelere yardım çağrısında bulunan Rohani ve başka yetkililerin tam tersi olarak Hamenei’nin bu konuda net ve sert tavrı göze çarpıyor.
“Bizim en kirli ve aşağılık düşmanımız Amerika’dır”
“ABD yetkilileri hem yalancı hem yüzsüzler, hem açgözlü ve şarlatan ve zalim ve taş yürekli ve acımasız ve teröristler”
Hamenei oldukça diplomasi dilinden uzak elbette her zaman olduğu gibi ABD’nin ambargo uygulamasına yönelik ülke yetersizliğini kabul etmeyerek kızgınlığını gizlemek değil açık etmek yoluna gidiyor ve adeta mahalle ağzıyla küfür ediyor.
2.
Fakat konuşmanın ilginç bir tarafı ise son haftalarda kapatılan kutsal Şii mekanlara yönelik radikal gruplardan yükselen itirazlara Velayet-i Fakih konumundan seslenerek yatıştırmaya ve bu kesimlerin sabredip sessiz olmalarını istiyor.

Celal Rüşen
Kafkassam İran masası