Kazakistan’da 5 partinin katıldığı 2021 milletvekili seçimleri gerçekleştirildi. Resmi olmayan sonuçlara göre iktidar partisi Nur Otan, yüzde 71,97’lik oranla seçimleri kazandı. Öncelikle Kazakistan’daki yönetim sistemine bakıldığında, anayasa gereği yasama yetkisi iki kanattan meydana gelmektedir. Üst kanat senato (48 senatör), alt kanat ise meclisten (107 milletvekili) oluşmaktadır. 107 milletvekilinin 98’i seçimle gelirken 9’u Kazakistan’daki çeşitli etnik unsurların oluşturduğu Halk Asamblesi tarafından seçilmektedir. Senatörlerin ise 34’ü halk seçerken 15’i devlet başkanı tarafından atanmaktadır. Partilerin meclise girebilmeleri için yüzde 7 barajını aşmaları gerekmektedir.
​Bu seçim Kazakistan’da demokratikleşme adına birçok yeniliğe sahne oldu diyebiliriz. 12 milyon seçmenli ülkede siyasi partilerin seçimlere katılmaları için toplamaları gereken imza sayısı yüzde 50 düşürülerek 20 bin imza olarak belirlendi. Bunun yanında siyasi partilerde kadın ve gençlere ayrılan kota da yüzde 30’a çıkartıldı. Bu seçimle birlikte muhalefet partileri milletvekillerine en az bir kez meclis oturumu başlatma hakkı da verilecek. Bu hakkın yanında mecliste oluşturulacak araştırma komisyonlarının da bir başkanı ve iki sekreteri muhalefet parti milletvekilleri arasından seçilecek.
Sonuçlar değerlendirildiğinde seçime katılan 5 partiden 3’ünün mecliste temsil edileceğini görmekteyiz.
Nur Otan: %71,97
Ak Yol: %10,18
Kazakistan Halk Partisi: %9,03 ile mecliste temsil hakkı elde etti. Seçime katılım oranı ise yüzde 63,1’de kaldı.
Nursultan Nazarbayev sonrası Kasım Jomart Tokaev, dış ilişkilerde aynı istikrarı sürdürdü. Muhalif kesimin en çok dillendirdiği toprak reformu konusunda da ülke topraklarının hiçbir şekilde satılmayacağını belirtti. Kazakistan’da idam cezası tamamen kaldırıldı. Son günlerde, Rusya Duma’sında milletvekili olan Vyaçeslav Nikonov’un “Kazakistan coğrafyası, Rusya’nın en büyük hediyesidir” sözlerine karşı dik duruş gösterdi ve Rusya’ya nota verildi. Böylelikle Rusya’ya karşı sert bir tavır ortaya konmuş oldu. Koronavirüsle etkin bir şekilde mücadele edildi. Şu anda Kazakistan koronavirüsle mücadelede sarı bölge olarak nitelendirilen orta riskli bölgede yer almaktadır.
Gelelim seçim sonuçlarının ülkede neleri değiştireceğine… Devlet Başkanı Tokaev, mecliste birden fazla partinin olmasının demokrasiyi geliştireceğine olan inancını belirtti. Bu açıklamayı ülkenin demokrasi adına olumlu gelişmelere gebe olmasına bir işaret olarak sayabiliriz. Yeni dönemde Türkiye- Kazakistan ilişkileri ise aynı hızda devam edecektir. Korona döneminde Türkiye gerek devlet olarak gerekse Türk firmaları aracılığıyla Kazakistan’a ciddi yardımlarda bulundu. Kazakistan, Türkiye’den yatırımcı çekmeye devam ediyor. İkili ticaret hacmi her geçen yıl artmaya devam ediyor.
Ahmet Şahin