KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi

  1. Anasayfa
  2. »
  3. Ermenistan
  4. »
  5. Գարիկ Քեռյան: Հավասարակշռում արտաքին քաղաքականության մեջ

Գարիկ Քեռյան: Հավասարակշռում արտաքին քաղաքականության մեջ

Kafkassam Editör Kafkassam Editör - - 4 dk okuma süresi
18 0

«Բալանսավորում», «բալանսավորվող քաղաքականություն», «դիվերսիֆիկացիա», «դիվերսիֆիկացնել արտաքին քաղաքականությունը» և նմանօրինակ բառակապակցություններով և արտահայտություններով լեցուն էր իշխանության քաղաքական խոսքը որին միացան ընդդիմության գործիչները, լրատվամիջոցները, քաղաքագիտունների բոլոր թևերի ներկայացուցիչները: Ճիշտ է այս երկու օրը հայոց ցեղասպանության շուրջն է դարակազմիկ դիսկուրսը, բայց «բալանս»-ի արդիականությունը պահպանվում է և մերթ ընդ մերթ նորից կթեժանա, երբ «ինքնիշխանների», ռուսամետների նոր մենամարտերի ականատես կլինենք: Ի դեպ, բալանսավորված արտաքին քաղաքականության անհրաժեշտությունն ընդունել են Հայաստանի Երրորդ հանրապետության բոլոր ղեկավարները, եթե հիշում եք Վարդան Օսկանյանը այն անվանում եր կոմպլիմենտար ( թարգմանում էին փոխհավասարակշռող) արտաքին քաղաքականություն: Մեկ նախադասոըթյամբ ասած, սա նշանակում է, որ հավասար համագործակցային բարիդրացիական հարաբերություններ զարգացնել և Հավաքական Արևմուտքի և Ռուսաստանի հետ: Լավ է դա, թե՞ վատ: Իհարկե միանշանակ հոյակապ է, ով կարող է մերժել այս երանելի իրավիճակը: Բայց այլ հարց է, իրականում հնարավոր է արդյոք՞ կոմպլիմենտարիզմը միջպետական հարաբերություններում: Պատասխանը վաղուց առկա է միջազգային հարաբերությունների տեսության մեջ: Փոքր պետությունների համար այն մեծամասամբ անհնար է: Միայն մեծ պետությունները, որոնք ունեն ռազմատնտեսական հզոր կարողություններ և իրենց վրա կրում են արտաքին ազդեցության շատ փոքր չափաբաժին, միայն նրանք կարող են վարել բալանսավորված արտաքին քաղաքականություն: Օրինակ, լրիվ հասկանալի է, երբ գրում են, որ Չինաստանը բալանսավորված քաղաքականություն է վարում ԱՄՆ-ի, ՌԴ-ի, ԵՄ-ի և Ճապոնիայի հետ, նա կարողանում է այդ իրականացնել, երբեմն էլ, իհարկե, ստիպված որոշ տեղաշարժերով, իրավիճակին համապատասխան: Նման հնարավորություններ ունեն նաև Հնդկաստանը, Թուրքիան, Բրազիլիան: Փոքր պետությունները մեծամասամբ իրենց խնդիրները՝ տնտեսական, էներգետիկ, ռազմական և անվտանգային ոլորտներում կարող են հաղթահարել միայն առավել մեծ քաղաքական միավորումների կազմում: Օրինակ, մերձբալթյան պետությունների համար դա ԵՄ-ի կազմի մեջ մտնելն էր և անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին: Այստեղ անդամակցելով պետությունները վերպետական մարմիններին են փոխանցել իրենց ինքնիշխանության մեծ մասը, պահպանելով միայն ներքին ինքնուրույնությունը և սա արդեն փաստ է: Պարզ է, որ այս դեպքում ծիծաղելի կլինի խոսել նրանց բալանսավորվող քաղաքականության մասին: Իհարկե, բացառված չեն յուրահատուկ իրավիճակներ, երբ փոքր պետության արտաքին քաղաքական միջավայրը հնարավորություն կարող է ստեղծել կարճաժամկետ միջակայքում կոմպլիմենտարիզմի սկզբունքներով գործել: Օրինակ 1990-ական թթ. երկրորդ կեսին, և հետո, երբ Արևմուտքը և Ռուսաստանում իշխող Ելցինի կառավարությունը խուսափում էին կոնֆլիկտներից, փորձում էին համագործակցել, երբ Մեծ Յոթնյակը, Մեծ Ութնյակ էր դարձել, մի խոսքով ՌԴ-ԱՄՆ-ԵՄ ինչ որ կեղծ միություն էր ստեղծվել: Այդ մի տասնամյայում ՀՀ իշխանությունների կոմպլիմենտաիզմը խնդիրներ չէր ստեղծում: Ներկա պայմաններում , երբ առկա է ՌԴ-Հավաքական Արևմուտք կոշտ հակամարտությունն ու պատերազմը Ուկրաինայում, Հայաստանի աշխարհագրական դիրքն ու սակավ ռեսուրսները նվազագույն հնարավորությունները կարող են տալ բալանսավորող քաղաքականության համար: Որն է՞ ելքը: Թողնել կեղծ թեմաներով դիսկուրսը, լինել իրատես, այն, որ ասում են խելոք-հեռատես-պրագմատիկ և նոր փորձանքներ չբերել : Մի քանի նոր ցնցում, նույնիսկ կարճատև պատերազմ և երկրում մարդ չի մնա: Առանց բնակչության ինչ՞պետություն:

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir