Ramazan Alpaut
Haberin orijinali için: https://www.idelreal.org/a/putin-tatarstan/28928868.html
Sadece Tataristan’ın bazı sakinleri değil, diğer bazı bölgelerde de Tatarca’nın Tataristan Cumhuriyetinde artık gönüllü öğrenilen diller kategorisine geçmesinden memnundular.
Böylece Vladimir Putin Rusların sadece yurtdışındaki savunucusu olmaktan çıkarak statüsüne takviyede bulundu: – ‘’buyruğunu’’ içeride Rus olmayan Rusya’da hissettirmek.
Bu arada Tataristan cumhurbaşkanı, yılın ön ekonomik değerlendirmesini açıkladı. Minnihanov, özellikle Tataristan ile federal merkez arasındaki gelir dağılımı hakkında bilgi verdi. Buna göre; 2017’nin sonu itibariyle bölgede Tataristan’ın sağladığı toplam gelir 834 milyon rubleye çıktı. Tataristan Cumhurbaşkanı Rustam Minnikhanov, cumhuriyetin konsolide bütçesinin kendi gelir hacminin 250 milyar ruble düzeyinde gerçekleşeceğini söyledi. Bu, geçen yılın % 6.9 fazlası demek oluyor.
Fakat buna sevinmek için hiçbir sebep yok, çünkü Vladimir Putin paranın sübvansiyonlu kuruluşlar lehine donör bölgelerden pompalanmaya devam edeceğini söyledi. Bu, Putin’in söylediği gibi ‘’bütçeleri dengelemek için’’ yapılıyor. Böylece Tataristan makamlarının söylediğine göre, Kazan, 2017 sonu itibariyle kazandığı 834 milyar rubleden% 70’ini federal bütçeye gönderecek.
“Idel.Realii” (Idel. Реалии)’nin yaptığı bir röportajda uzmanlar, federal hükümet tarafından alınan ve ulusal özerk bölgelere, özellikle Tataristan’a yönelik alınan önlem paketine işaret ettiler. Tüm bu eylemler, Kremlin’in birbirinden bağımsız kaotik eylemleri olarak değil, tek bir çizgide ve belirli bir amaca yönelik alınan kararlar olarak görülmelidir. Bu eylemler, cumhuriyetlerin özgürlüklerini ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Bu yapılanlar bölgesel dillere yapılan bir saldırıdır. Bu yapılanlar hemen hemen tüm cumhuriyetlerde cumhurbaşkanın pozisyonunu ortadan kaldırmaya, birçok cumhuriyette liderlerin kendilerini seçmelerinin önüne geçmeye ve tabii ki de donör cumhuriyetten, yani Tataristan’dan para çekmeye yönelik adımlardır. Tüm bunlara ek olarak, Azerbaycanlı uzman Altay Göyüşler, “Idel.Realii”ye verdiği röportajda merkez ve bölgeler arasında dikey bir arabulucu vazifesi gören federal bölgelerin (okrug) oluşturulmasından söz ediyor.
‘’Moskova’daki idareci kesim Tataristan’ın ekonomik gelirlerini kendine çekmek niyetinde’’
Rusya, Ukrayna, Avrasya uzmanı Fransız Karina Stacketti ise 1990’ların başında merkez ile Kazan arasında imzalanan anlaşmanın yenilenmemesi kararını hatırlatıyor ve tüm bunların kötü sonuçlar doğuracağına inandığını söylüyor.
-Rus lider, gövde gösterisi yaparak işlerini yürütmek için bir vaveyla kopardı ancak rezervuarı suyla doldurayım derken tüm evi su basma tehlikesi altına soktu.
-Fransız uzman vaziyeti bu şekilde açıklıyor.
Bununla birlikte Fransız uzman bu sürecin ne zaman sona ereceği konusunda tahmin yürütmekten kaçınıyor.
– ‘Bu tehlikeli sürecin ne zaman sona ereceğini şu anda tahmin etmek zor. Sonuçta Rusya ekonomisi yeni güçlüklerle yüzleşmekte ve Moskova’daki idareci kesim Tataristan’ın ekonomik gelirlerini kendine çekmek niyetinde’ şeklinde tamamlıyor sözlerini.
PARA HERKESİN CEBİNDEN ÇIKIYOR
Kremlin Tatarca’ya saldırmakla, Tatarca’yı zorunlu olarak öğrenerek eğitim haklarının ihlal edildiğine inanan Rusların ulusal duygularıyla oynamayı başardı ancak Tataristan Cumhuriyeti’nin yetkilerinin daraltılması ve bölgenin kaynaklarının merkeze aktarılması tüm cumhuriyet nüfusunun lehine bir durumdur.
“Idel.Реалии”nin muhabirine gelen habere göre Tataristan’dan, cumhuriyetin en zengin bölgesi Kazan’dan merkeze paralar aktarıladursun, insanlar birbirlerine Kazan standartlarına göre yüksek olarak görebileceğimiz miktarlarda meblağları borç olarak alıp vermeye başladılar bile (2-3 biner ruble).
Harvard Üniversitesi Rusya ve Avrasya Araştırmaları Merkezi’nde okuyan Rusya uzmanı Christian Jarmas, “Idel.Реалии” muhabirine herkesi ilgilendiren yorumda bulunuyor:
– Bana öyle geliyor ki bütçe fonlarının aşırı merkezileştirilmesi herkes için olumsuz bir sonuç doğuracak. Dahası, bilindiği gibi, Vladimir Putin’in “Mayıs kararlarında” aldığı herkesin sosyal yükümlülüklerini arttıran kararlar, Rusya’nın tüm bölgelerine güvencesiz yükümlülükler getirmiş, ağır yükler oluşturmuştur.
Şunu anlıyoruz ki; Tataristan’ın özgürlüğü ne kadar artarsa, “Mayıs kararları” kapsamında olsun, Kırım’ın ilhak edilmesi çerçevesinde olsun, Tataristan’ın Moskova’nın adımlarından olumsuz etkilenme ve sorumlu tutulma ihtimali o kadar düşmektedir.
Sonuçta Tataristan, Kırım’ın Rusya tarafından ilhak edilmesi, yani Vladimir Putin’in yurtdışında Rusların savunuculuğunu yaparak Rusya’nın imajını güçlendirmesi (!) ile büyük bedeller ödemek zorunda kalmıştır. Bu bedeli sadece Tatarlar değil, Ruslar da ödüyor; Tataristan’da yaşayan Ruslar da dâhil.
Uzmanlar, Moskova için daha büyük sorunlar öngörüyorlar. Dışarıda tadı çıkarılan popülizm, içeride Rusya’ya ciddi ekonomik gerçeklerle geri dönüyor.
– Kremlin’in son adımlarının rejim için tehlikeli sonuçlar doğurduğuna inanıyorum. Tataristan’ın karşı karşıya kaldığı durum, aynı zamanda cumhuriyetçi elitlerin yürekliliğini de gösteriyor, şeklinde görüş bildiriyor Rusya uzmanı ünlü İngiliz Bill Bowring.
Profesör Bowring ise eğitimde iki dilliliğin önlenmesinin gelecekte tüm Tataristan halkını olumsuz yönde etkileyeceği bir kayıp olacağı kanısında.
Bunlara ek olarak Christian Jarmas, Putin Rusya’sının kusurlu hareketlerinin ülkeyi üniter bir devlete doğru götürdüğünü söylüyor.
– Federal bütçenin takviye edilmesi meselesi yalnızca cumhuriyetler için değil aynı zamanda ağırlıklı olarak etnik Rusların yaşadığı bölgeler için de olumsuz sonuçlar doğuracaktır. Geçen yıl, nüfusunun % 90’ının etnik Rus olduğu Kaluga bölgesinin (Oblast) valisinin sarf ettiği şu sözler, Harvard’lı uzmana göre bunun bir kanıtıdır: “Tanrı korusun bütçe gelirlerini aştığımız anda federal merkezli sübvansiyon programlarından derhal dışlanacağız.”
Şurası da ilginçtir ki bölgelerin değil, Moskova’nın saldırgan politikalarının neticesi olan mevcut ekonomik vaziyette Kremlin, içeride de milli eğitimin canına okuma işini başarıyla gerçekleştiriyor. “Россия сегодня” ‘’MIA medya grubu’’ rating derecelendirmesinin yaptığı çalışma, 2017 itibariyle Rusya’da bölgelere göre gelir oranlarını ortaya koymaktadır. (http://riarating.ru/infografika/20171207/630078217.html).
Değerlendirmeyle ilgili yorumlar, ağırlıklı olarak dokuz ulusal cumhuriyetin etkisizliğini vurguluyor. Açıklayıcı notta ise, ayda 10 bin rubleden daha az gelir elde edenlerin sayısının % 25’i aştığı yazıyor. Düşük ücretli işçi oranında lider (% 35) ile Dağıstan. İkincisi ise (% 30.5) ile Karaçay-Çerkez Cumhuriyeti. Tüm bu yıkım etkisiz, güçsüz birimler olarak cumhuriyetlerin tasfiyesi çağrısını beraberinde getirmeyecek mi? Sonuçta, Kremlin buna çoktan razı (https://www.idelreal.org/a/28912247.html). Ayrıca ortada aynı parametreler için Tataristan’ın göstergelerinin tek kelime etmemesi gerçeği var. Ne de olsa, bu cumhuriyetteki ekonomik durumun kötüye gitmesinin nedenleri açıkça görüldü, onları daha da yükseklere çıkardık.
