Su kaynakları zenginliği ve çeşitliği açısından Türkiye, diğer komşularına göre çok daha şanslı. Örneğin İran için aynı şeyleri söylemek mümkün değil! İran’da büyük bir kuraklık yaşanıyor. Bir kaç ay önce İran Ulusal Kuraklık ve Meteoroloji Kriz Yönetimi Merkezi Başkanı Şahruh Fatih, kuraklığın ülkenin yüzde 97’sini etkisi altına aldığını ve bu sorunun tüm bölgelerde görüldüğünü bildirmişti. İran kaynaklarının kötü yönetimi, gelirin büyük oranda sınır dışında kullanılması ve tıpkı Türkiye’de olduğu gibi hatalı yatırım planlamasıyla birlikte
İran’da kuraklık, açlık ve kötü beslenme sorunları yeniden gündemde. Benzer bir kuraklık İran’da geçen yüzyılın başında yaşanmış, binlerce insan açlıktan ölmüştü. Kuraklık her geçen gün İran yönetimini tehdit eden bir krize evrilebilir. Kuraklık nedeniyle başkent Tahran farelerin istilasına uğradı. Şehirde yaklaşık 2 milyon fare olduğu belirtiliyor. Kentteki farelerin çoğalmasının en büyük nedenlerinden biri sokaklardaki çöplerin birikmesi. Kaldırımlara dağılan çöpler yiyecek arayan fareler için cazip hale geliyor. Başkentin farklı bölgelerine dağılan keskin nişancılar kanalizasyon borularındaki fareleri vurmaya çalışıyor. Tahran’a göç eden sadece fareler değil! Ülkede son birkaç yıldır süregelen kuraklık nedeniyle kuruyan göller ve nehirler, küçük şehirlerdeki doğal dengeyi alt-üst edip, kırsal kesimden şehre göçü arttırdı.
İran’ın Batı Azerbaycan eyaletindeki Urumiye gölünün kapladığı alan kuraklık nedeniyle bir yılda 23 kilometrekare azaldı. Ruhani gölü kurtarmak için 6 milyar dolar yatırım vaadinde bulunmuştu. Adını Azeri Türkleri ve Kürtlerin yaşadığı Urumiye şehrinden alan göl, kuraklıktan önce 5 bin 200 kilometrekare yüz ölçümüne sahipti.
En derin noktası yaklaşık 16 metre olan gölün büyük bir kısmı kurudu.
Göldeki kuruma geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan çevre halkının yaşamını olumsuz etkiliyor.
İran ve İsrail yönetimlerinin nasıl paslaştıklarını zaman zaman sizlerle paylaşıyorum. İran’ın nükleer anlaşmayı ihlal ettiğine dair İsrail’in Trump’a servis ettiği belgelerde bu dayanışmanın sonucuydu. İki ülke liderleri üst perdeden bağırıp çağırsalarda bir yolunu bulup diyaloğa geçiveriyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, su krizine karşı İran halkına uyarıda bulunurken, milyonlarca insanın hayatını tehdit eden şiddetli su sıkıntısı ile başa çıkacak teknolojilerine yönelik bilgileri Farsça çevirisiyle internette yayınlama sözü vermesi buna canlı bir kanıt. Netanyahu, İranlılara su alanında yardım etmeyi amaçlayan ‘İranlılar için Yaşam’ adlı yeni bir İsrail inisiyatifi pazarlamak için kişisel bir sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu söylüyor. Netanyahu, İran Meteoroloji Kurumu ve Tarım Bakanlığı’na ülkenin büyük kısmının kuraklıktan zor günler geçireceğini ifade ederken, 50 milyon İranlının iklim değişikliği nedeniyle evlerinden ayrılmak zorunda kalabileceğini belirtiyor. Konuyla ilgili video, İsrail hükümetinin Farsça sosyal medya hesaplarında İsrail’in İranlıların su kullanımlarına nasıl yardımcı olabileceğini gösteren bir rapor ile birlikte yayınlandı. İran, 10 yıl önce ülkeyi vuran bir kuraklığın ardından su seviyesinde sert bir düşüş yaşanması sebebiyle çeşitli alanlarda su sorunlarıyla savaşıyor.Öte yandan Netanyahu’nun bu girişime İran’dan da yanıt geldi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi dün yaptığı açıklamada, İran’ın ‘Netanyahu’nun şovmenliğine ihtiyacı olmadığını’ söyledi.
Netanyahu’nun bunu ilk kez yapmadığını belirten Kasımi, “Daha önce de böyle boş sözler sarf etmişti” dedi. Kasımi, “Onun İran’daki kuraklık konusunda endişelenmesine gerek yok” açıklamasında bulundu. İran’daki kuraklık kriziyle ilgili olarak Kasımi, “İran halkı sorunlarını çözebilme yetisine sahiptir” diyerek, Netanyahu’nun İran’daki su krizine olan ilgisini ‘son Avrupa turunun başarısızlığına’ bağladı.İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Netanyahu’nun, Avrupa’daki görüşmelerinde başarısızlığa uğraması, Avrupalıların nükleer anlaşmaya ilişkin görüşlerini, ABD çıkışına yönelik tutumlarını değiştirememesi nedeniyle, bir adım daha atmak istediğini, ancak bu adımın aldatıcı ve çocukça bir adım olduğunu belirtti.Netanyahu’ya yönelik İran’dan bir tepki de İran Çevre Koruma Kurumu Başkanı İsa Kelanteri’den geldi. Kelanteri, “İsrail Başbakanı, istediğini yapabilir. Ancak önce kendi kirli işlerini temizlesin” ifadelerini kullandı. İran merkezli haber ajansı ISNA’ya konuşan Bakan Kelanteri, “Netanyahu hayal kırıklığına uğradı. İran’ın çevre sorunundan ona ne. Kendi işine baksın” dedi. Diğer yandan Alman Haber Ajansı’nın (DPA) haberine göre, İran Parlamentosu Su Alanında Stratejik Araştırmalar Komisyonu Başkanı Cevad Sadati Nejad, “İran halkı, Netanyahu’nun sahte ifadelerine ve yüzüne taktığı dostluk maskesine aldanmayacaktır” ifadelerini kullandı.
Netanyahu’nun Gazze’deki susuz çocuklara içme suyu sağlaması gerektiğine dikkat çeken Sadati, İran’daki durum hakkında endişelenmesine gerek olmadığını belirtti. Kayıkçı kavgası iki ülke arasındaki işbirliğini perdelemeye yetmiyor! Ne dersiniz?
Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
