KIRIM TÜRKLERİ
Kırım Yarım Adası;
430 yılında Avrupa Hun Devleti
6. yüzyılda Avar Türk Devleti
8. yüzyılda Hazar Türk Devleti
10. yüzyılda Peçenekler
11. yüzyılda Karaim Türkleri
12. yüzyıldan itibaren Selçuklu Türkleri ticari olarak ilgilenmişler
13. yüzyılda Altın Ordu Devleti
15. yüzyıldan itibaren ise Osmanlı Türk Devleti hakimiyeti altında 1774 yılına kadar tam 1400 yıla yakın Türk yarım adası olarak yönetilmiştir.
Ancak Rusya için bir ulusal stratejik hedef olan Kırım Yarım Adası 1783 yılında işgal edilmiş ve 1954 yılında Ukrayna’ya hediye edildiği tarihe kadar Rus işgalinde bulunmuştur.
2014 yılından itibaren ise tekrar Rus hakimiyetine geçmiştir.
Kırım Yarım Adası; Rus hakimiyetine girmiş olduğu tarih olan 1783 yılında %98 oranında Türklerin yaşadığı bir yerdir.
Ancak 1792, 1860-1863, 1874-1875, 1891, 1902 tarihlerinde Türklere uygulanan baskılar nedeniyle Kırım Türkleri vatanlarını bırakarak Kırım’ı terk etmişlerdir.
1897 yılında Kırım’da yaşayan Türklerin oranı %35 lere kadar düşmüştür.
1912 yılında “Milli Fırka”yı kuran Kırım Türkleri 1917 yılında “Kırım Türkleri Milli Kurultayı”nı toplayarak bağımsızlıklarını ilan etseler de 1918 yılında Rus ordusu tarafından tekrar işgal edilmiştir.
1921 yılından itibaren ise Kırım Muhtar Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak idari olarak yapılandırılmışlardır.
Kırım Türkleri için en acı dönem ise İnsan Kasabı Stalin döneminde yaşadıkları sürgünler ile vatansız bırakıldıkları dönemdir.
18 Mayıs 1944 tarihinde başlayan sürgün günleri 15 dakika içerisinde hazırlanmak ve en fazla 500 kilo yanlarına alabilecekleri şekilde Türk ailelerin sürgün edilmesidir.
Bu sürgünde;Sovyet Halk Komiseri Beriye’nın Stalin’e sunduğu raporda; 183.155
Kırım Kominist Partisinin raporunda;187.859
Halk Komiserleri raporunda;188.626 Kırım Türkü sürgün edilmiştir.
Kırım Türklerinin %46.2’si sürgünler nedeniyle hayatını kaybetmiştir.
Kırım Türkleri sürgünde de milli mücadelelerini sürdürerek 1967 kararnamesi ile Kırım’a dönmelerine izin verilmiştir.
1991 yılında ise Kırım Milli Hareketi Akmescid’de “Kırım Türk Milli Kurultayı”nı toplayabilmiştir.
Ancak 2014 yılında yaşanan Rus kontrolü nedeniyle bugün Kırım Türkleri ikiye bölünmüştür.
Bir kesim Rusya yanlısı bir siyaset izlerken diğer bir kesim Ukrayna yanlısı davranmaktadır.
Aslında bir tarafı Ruslar diğer tarafı Amerikalılar kullanmaktadır.
Bu kadar acı yaşamı ve vatanlarını kaybetmiş olan Kırım Türklerine düşen birlikte hareket ederek Kırım Yarım Adası’nda yaşadıkları iller için en azından kendilerini iadare edebilecek haklara sahip olmak ve Türkiye ile yakın ilişki içerisinde bulunmaktır.
Bugün yaklaşık 350 bin Türkün yaşadığı Kırım Yarım Adası’nda Türkler ne yapacaklarını şaşırmış durumdadır.
Özellikle Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Federasyonu Başkanı Putin ile olan yakın diyoloğunu kullanarak Türklerin durumunun iyileştirilmesi sağlanabilir.
Rusya’nın burdan çıkmasını beklemek hayaldir.
Bu gerçeği unutmayalım.
Prof.Dr.Selçuk Duman