Genelde otoriter rejimlerde siyasi iktidarın değişimi sokaklardan geçer. Başka bir deyişle eğer diktatör eskisine göre kendi güç ve meşruiyetinin bir kısmını kaybederse, muhalefet grupları ve halk sokaklara çıkıp protesto yapar. Bu bağlamda İran’daki siyasi yönetim de meclis, seçkiler ve bu gibi demokratik kabuğuna rağmn, otoriter bir rejimdir ve bu otoritenin başında Hameneyi duruyor. Hakimiyetin içinden dışarı sızan bilgilere göre, Hameneyi’nin sağlık durumu iyi değildir. Bu sağlık durumunun iyi olmaması aynı zamanda, diktatörün güç ve otorite kaybetmesi demektir ve hakimiyette olan çeşitli grupların ararasındaki kavgaların güçlenmesi, bu otorite kaybının ilk dışa vuran etkisi idi. Örneğin eski cumhurbaşkanı Ahmedinejad, Hameniyi’nin tüm uyarılarına rağmen, kaç aydır ki açıkca hatta yurtdışındaki muhalefet gruplarından daha sık şekilde, İran’ın yargı organını ve dolayısı ile Hameneyi’ni eleştirmektedir çünkü İran’da yargı sistemi direkt Hameneyi’ye bağlıdır. Ama halkın sokaklara akınetmesinin en büyük nedeni ekonomik sorunlardır, dolayısıyla ekonomik durumun kötüleşmesi ile diktatörün otorite kaybetmesinin üst üste gelmesi, bu durumda İran rejiminin en büyük uğursuzluğu oldu. Amerika’nın İran’a yaptığı ambargolar ve İran’ın Suriye ile Yemen’deki vekil savaşı, artık ekonomiyi çökmüş hale getimiş, ama bununla beraber yönetimin muhafazakar kısmı, Ruhani’yi daha fazla baskı altına almak için, ilk günlerde dolayı yollarla halkı siyasi yönetimin tümünün aleyhine değil, belki Ruhani ve reformçulara karşı ayağa kalkmaya kışkırtiyorlardı, hatta protestoların ilk gününde ve sloganların sadece Ruhani karşıtı olduğunda, muhafazakarlara bağlı olan polis ve diğer baskı güçler, haklka çok yumuşak davrandı. Ama artık her şey kotroldan çıkabilir hale geldi ve buna göre de, birinci cumhurbaşkan yardımcısı Cahangiri, hakimiyette olan tüm grupları uyardı ve söyledi ki, eğer böyle devam ederse gemide olan herkes batacak. Eğer protestolar böyle devam ederse, Devrim Muhafızları tüm gücünü kullanarak halkın sesini bastırıp çatlamış otoriteyi koruyacaktır çünkü yazara göre, şuanda İran’ın siyasal yapısı demokratikleşme sürecinden uzak olduğu için, protestoların sonucu siyasi açıdan daha özgür ortama varmak yerine, şiddetli baskı olacaktır ama bu bir kısa vadeli çıkış yolu! uzun vade de Devrim Muhafızları da gemiyle birlikte batabilir.

Fardin Bayandor​
KAFKASSAM Ortadoğu Çalışmaları Uzmanı
fardin22k@gmail.com
Facebook: Ayaz Sürgün