İran’da seçim çalışmaları ve Ruhani’nin hedefi
İran’da 1179 aday 26 şubat tarihinde yapılacak olan İran İslam Şura Meclisi seçimleri için kendi propaganda çalışmalarına başladı. İran devleti, bir hafta sonra yapılacak olan seçimler dolayısıyla adaylara 25 şubat tarihine kadar tanıtım amaçlı propaganda süresi tanıdı. Türkiye’de ki seçimlerden farklı olarak; meclis adayları tek tek halk tarafından seçilecek, halk partilere değil kişilere oy verecek ve seçilen bu kişiler mecliste işbirliği grupları oluşturarak çalışmalarını yapacaktır ve böylece partiler kendi siyasetlerini ülkede uygulayabilecekler.

İran İslam Devrimi sonrası 9 kez meclis seçimleri yapıldı. Bu seçimlerde daha çok iki siyasi grup olan Fundamentalist ve Reformcular ön plandaydı. Ahmedinejad ve Ruhani dönemini tecrübe eden ve her iki hükumet ile sorunları olan bir hafta sonra görev süresi tamamlanacak olan şuan ki mecliste Fundamentalist görüşlüler daha yoğunluktadır. Her ne kadar Ahmedinejad hükumeti Fundamentalist ve Ruhani hükumeti Reformcu eğilimli olsa da 9.meclis ile aralarında bir çok sorun yaşanıyordu. İki farklı siyasi eğilime bağlı olan iki hükumetin bu meclisle sorunlar yaşaması, İran’da ne Fundamentalist ve ne de Reformcu olan farklı bir üçüncü siyasi yolun oluşmasında etkili olacağa benziyor.

Yaklaşık iki hafta öncesinde iki grup aday listelerini tüm şehirlerde duyurdu. 30 meclis üyesi çıkartacak olan başkent Tahran, seçimlerde en kritik şehir olacak.

Fundamentalist ve Reformcu gruplarının bulunduğu asıl aday listeleri dışında farklı siyasi görüşe sahip olan adaylar da kendilerine başka bir liste oluşturarark yapılacak seçimde yer aldılar. Buna göre büyük şehirlerde 10’dan fazla farklı aday listesi bulunacak.

Fundamentalist ve Reformcu gruplar 50 yaşını aşmış eski siyasetçilerin yanında, listelerine genç yaşta olan kadın ve erkek adaylar ekleyerek seçimlerde farklı arayışlar içerisine girmiş durumdalar. Bu şekilde halkın içerisinde bulunan farklı grupların oylarını cezbetmeyi amaçlıyorlar.

Önemli bir nokta şu ki Fundamentalistler Ruhani hükumetinin itaatkar bir meclis kurma çabaları olduğunu iddia edip, hükumeti eleştirmişlerdi. Onlara göre Ruhani, hükumeti meclisin denetimi ve baskısından bir kaç sene kurtarmak için hükumete daha yakın olan reformcu ve fundemaentalist adayların meclise girmesini sağlayacak bir ortam oluşturmak istemektedir.

Aslında Ruhani, ne fundamentalistlerin ne de reformcuların kazanmasından yana değil. O, çoğunluğu Fundamentalist olan bir meclis geçen iki yılda olduğu gibi sıkı bir denetimle, özellikle onun dış ve ekonomik siyasetlerinde, engel oluşturacak ve hükumetin olumsuz çalışmalarını ifşa edecektir. Aynı şekilde Ruhani, çoğunluğunu Reformcuların oluşturacağı meclisten de memnun olmayacaktır. 6. meclis seçimlerinde kazanan reformcular kendisi de reformcu olan Hatemi hükumetine İran iç siyasetinde bir çok sorun yaşatmışlardı. Yine Reformcuların hükumete olan baskısını Ruhani de son iki yılında yaşamıştır. Son iki yılda Ruhani’nin eski rakipleri ve yeni dostları olan reformcularla yaşadığı sorunlar, eski dostları ve yeni rakipleri olan Fundamentalistlerden hiç de az değildir. Bu baskılar yüzünden yeni bir siyasi yol çizmek isteyen Ruhani, önümüzdeki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kazanan taraf olmak için ‘İtidal’ ismiyle yeni bir grup oluşturmanın peşinde.

Peki Ruhani bu amaçlarına ulaşmak için gerekli siyasi ve fikri güce sahip mi ? İlerleyen günlerde yaşanacak siyasi olayların bu durumu netleştireceği düşünülüyor.
Mesut Sadr/karabakh.today